سازمان “پزشکان بدون مرز” دومین گزارش خود طی هشت ماه گذشته را در مورد وضعیت پناهندگان سوری در لبنان در ماه دسامبر، منتشر کرده است.
گزارشگران این سازمان در شهر صیدا در جنوب و در دره بقاع در شرق لبنان و نیز در طرابلس در شمال لبنان حضور داشته اند. واقعیت های مندرج در این گزارش گرچه کمی متفاوت با گزارش اول، اما حاکی از بدتر بودن اوضاع است.
صدها هزار نفر از مردم سوریه کشورشان را ترک کرده و بیش از دویست و پنجاه هزار نفر آنها تنها به لبنان آمده اند. تقریبا همین تعداد به اردن، یکصد و هفتاد هزار نفر به ترکیه و بیش از هشتاد هزار نفر به عراق رفته اند.
تعداد سوریان پناهنده به لبنان اکنون حدود شش درصد جمعیت لبنان و بیشتر آنها در دره بقاع هستند. در میان آنها که به سختی برای زنده ماندن تلاش می کنند، خانواده سامیا ژمال دیده می شوند که پانزده بچه دارند.
سامیا جمال یکی از پناهندگان می گوید:«ما این چادر را یکصد دلار در ماه کرایه کرده ایم. وقتی ما آمدیم اینجا بود.»
دو نفر از دختران سامیا گه گاه در ازای کار پول دریافت می کنند، اما این کفاف همه چیز را نمی دهد. او می افزاید :«ما غذای زیادی به جز کلوچه و سبزیجات نمی خریم. چیزهای گران مثل مرغ و گوشت نمی خریم. بسته به اینکه چه داشته باشیم روزی یک وعده یا دو وعده غذا می خوریم. معمولا سوپ و برنج. یک محموله هیزم یکصد و پنجاه دلار است. ما در ماه به دو محموله نیاز داریم.»
اردن و ترکیه برای پناهندگان سوری اردوگاه درست کرده اند، اما لبنان هنوز نه. به همین خاطر هر کس اینجا می آید ناچار است هرچه می یابد، کرایه کند.
بیش از نیمی از پناهندگان که توسط پزشکان بدون مرز مصاحبه شده اند گفته اند که نمی توانند هزینه درمان بیماری های مزمن و مادرزاد و مراقبت های ویژه زایمان را بپردازند.
یک پناهنده سوری ثبت نام نشده باید همه هزینه های پزشکی را خودش بپردازد. گفته می شود ثبت نام توسط آژانس پناهندگان سازمان ملل دو یا سه ماه طول می کشد. در مدت انتظار نیز تنها میزان بسیار کمی کمک های بین المللی وجود دارد.
در مورد گزارش سازمان «پزشکان بدون مرز» با برونو یکوم، مدیرکل این سازمان گفتگو کرده‌ایم.
یورونیوز:
سازمان “ پزشکان بدون مرز“ اخیرا گزارشی از وضعیت زندگی پناهجویان سوری در لبنان منتشر کرده است. براساس این گزارش تعداد زیادی از این پناهجویان از بسیاری مایحتاج اولیه زندگی محروم اند. شما این شرایط دشوار انسانی را چگونه توصیف می کنید؟
برونو یکوم:
من همین چند روز پیش از محل استقرار گروه پزشکان بدون مرز در دره بقاع و طرابلس بازگشته‌ام. آنچه ما شاهدش هستیم موج خانواده‌ها، زنان و بچه‌هایی هستند که هر روزه به سختی از مرزها عبور می‌کنند و در حالیکه از یک منطقه جنگی گذشته‌اند، با کمک بسیار کمی مجبورند خود از عهده یِ شرایط سخت برآیند.
یورونیوز:
گزارش شما حاکی از آن است که بسیاری از پناهجویان سوری حتی در کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان ثبت نام هم نشده اند. به نظر شما چرا؟
برونو یکوم:
این عملاً متناقض است. از یک سو به این معنی است که این پناهنجویان سریعا در تشکیلات شهروندی لبنان ثبت شده اند. اما روند ثبت نام آنها به عنوان پناهجو طولانی است، دو الی سه ماه زمان لازم است. مشکل مدت زمانی است که آنها باید برای بهره گیری از کمکهای لازم سپری کنند. آنگاه می بینید که برای یک خانوداه با بچه و آنهم هنگام زمستان، امکان انتظار تا این زمان وجود ندارد. کمکها باید سریعا و به محض ورود پناهندگان در اختیارشان قرار گیرد.
یورونیوز:
پناهندگان سوری باید بخشی از هزینه یِ خدمات پزشکی خود را بپردازند. هزینه اجاره مسکن هم بر عهده آنهاست. زیرا در لبنان، بر خلاف ترکیه یا اردن، هنوز محلی برای اسکان آنها ساخته نشده است. اگر بیروت هم همین رویه را پیش گیرد، به نظر شما چطور می توان شرایط را بهبود بخشید؟
برونو یکوم:
اولویت این است که دست کم محلی برای اسکان جمعی آنها ساخته شود و آنگاه در صورت افزایشِ شمار آنها اردوگاهایی برایشان در نظر گیرند. حدود ۵۰ درصد پناهندگان سوری در لبنان، مجبورند با هزینه خود اتاق یا آپارتمان اجاره کنند. ما بقی در ساختمانهایی نیمه تمام، مزارع، پارکینگ‌ها، یا در هر جایی که می‌توانسته اند، یعنی در ساختمانهایی بدون در و پنجره و بدون وسیله گرمایش و گاهی ۱۰-۱۵ نفر در یک اتاق، سکنی گزیده اند.
یورونیوز:
آقای برونو یکوم، با توجه به تجاربتان در سومالی، سودان و در افغانستان، این بحران انسانی را در سوریه چگونه تحلیل می کنید؟
برونو یکوم:
به نظرم آنچه قبل از هر چیز بهت انگیز است، شدت خشونتهای اعمال شده توسط طرفین درگیری در سوریه است. بویژه می بینیم که پزشکان و آسیب دیدگان نیز مرتبا در معرض این خشونت‌ها قرار دارند. وانگهی باید توجه داشته باشیم که اکثر این سوریان از قشر متوسط جامعه هستند، کسانی که تا پیش از این، زندگی آرام و آسوده‌ای داشته‌اند و اکنون دنیا به سرشان خراب شده است. این‌ها کسانی هستند مانند من و شما که مجبور شده‌اند خانه و کاشانه شان را رها کنند و اکنون به یاری جهانی نیازمندند.
یورونیوز:
برونو یکوم، مدیرکل سازمان پزشکان بدون مرز! از اینکه با یورونیوز همراه بودید، سپاسگزارم.