آگهیسفر دو روزه محمد اشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان از ایران در شرایطی که بحران یمن و گسترش دایره نفوذ نیروهای موسوم به «دولت اسلامی- داعش» به افغانستان، نگرانی های تازه ای را برای هر دو کشور به وجود آورده، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
سفر رئیس جمهوری افغانستان به ایران را یک هیات بلند پایه از کارشناسان و مقامات دولتی همراهی می کند و خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) مسائل مطرح در دستور کار این دیدار را از جمله گسترش همکاری های اقتصادی و افزایش حجم مبادلات تجاری، به فرجام رساندن پیمان جامع دوستی و همکاری بین دو کشور، مهاجرین افغانستانی مقیم ایران و مسائل مربوط به مواد مخدر و تروریسم اعلام کرده است.
امین الله حبیبی، پژوهشگر مسائل استراتژیک منطقه، از لندن، در باره علایق مشترک و مسائلی که می تواند مورد مذاکره دو طرف باشد به یورونیوز می گوید: “تحولات امنیتی جدید منطقه که افغانستان هم از آن بی تاثیر نیست، مانند تحرکات داعش و دیگر گروه های تروریستی می تواند مورد رایزنی قرار گیرد. همچنین مسئله مواد مخدر که از نگرانی های دو طرف است و مشکلات زیادی را برای افغانستان و ایران ایجاد کرده و ایران هم از نظر مالی مبالغ هنگفتی هزینه می کند و هم سربازانش جان خود را از دست می دهند، از مسائل مهمی است که بین دو طرف مطرح خواهد شد.”
این اولین دیدار محمد اشرف غنی از ایران، پس از انتخاب او به سمت رئیس جمهوری افغانستان است، در حالی که وی در همین مدت کوتاه شش ماهه، سه بار به عربستان سعودی سفر کرده است. اما آنچه اخیرا به روابط دو کشور حساسیت بیشتری بخشیده، حمایت سیاسی دو هفته پیش دولت افغانستان از موضع عربستان سعودی در مورد بحران یمن و جنگ داخلی در این کشور است. پرسش این است که چنین حمایتی از عربستان می تواند به روابط دو کشور همسایه که دارای فرهنگ و زبان مشترک نیز هستند، آسیب جدی وارد کند؟
امین الله حبیبی، در این باره به یورونیوز می گوید: “به نظر من موضع گیری افغانستان در مورد یمن، ممکن است مقداری موجب نگرانی ایران باشد، اما مسئله مهم این است که در آن اعلامیه گفته نشده بود که افغانستان از عربستان حمایت عملی خواهد کرد، بلکه ذکر شده بود که اگر خاک عربستان سعودی مورد تعرض قرار بگیرد دولت افغانستان در کنار عربستان خواهد بود. از آن گذشته، ایران می داند که افغانستان در موقعیتی نیست که بتواند کمکی در این زمینه برای عربستان باشد. با این حال همین موضع گیری سیاسی احتمالا موجب نارضایتی ایران خواهد شد، چنانکه مورد نارضایتی اکثریت جامعه افغانستان نیز شد و حلقات مختلف در داخل افغانستان به انتقاد شدید از دولت پرداختند. منتها دولت افغانستان دلیلی که برای این اعلام موضع خودش داشت این بود که عربستان سعودی می تواند در آوردن صلح به افغانستان و کشاندن طالبان و دیگر مخالفان به پای میز مذاکره کمک کند و حداقل پاکستان را تحت فشار قرار دهد که در این زمینه همکاری کند. بنابراین دولت افغانستان بیشتر با این چشم داشت که عربستان سعودی در زمینه صلح کمک بکند، یک اعلام حمایت سیاسی از عربستان کرد.”
از جمله مسائل دیگر مربوط به افغانستان که همواره موجب نگرانی جمهوری اسلامی ایران بوده توافق امنیتی استراتژیک افغانستان و آمریکا است که با امضای محمد اشرف غنی رئیس جمهور جدید این کشور رسمیت یافته است.
امین الله حبیبی، پژوهشگر مسائل استراتژیک منطقه، این نگرانی را مربوط به گذشته و کم اهمیت می داند و می گوید: “به نظر من این نگرانی به تدریج زمانش می گذرد، زیرا هم ایران کم کم روابطش با غرب ترمیم می شود و هم خود این توافق استراتژیک بین افغانستان و آمریکا باعث شده تا حضور نیروهای آمریکا و ناتو در افغانستان محدود شود. هم اکنون حدود ۱۰ هزار نیروی آمریکا در افغانستان است و بر اساس برنامه ای که در نظر گرفته شده ممکن است تا پایان سال ۲۰۱۶ این نیروها به شدت تقلیل بیابد و به مرز ۱۰۰۰ نفر برسد. در حقیقت این توافق استراتژیک دیگر تهدیدی برای ایران محسوب نمی شود.”
به گزارش خبرگزاری ایرنا، در دیدار دو هیات ایرانی و افغانستانی چند سند همکاری به امضای وزیران خارجه دو کشور رسیده است.