سالگرد انقلاب مصر و نارضایتی فعالان مدنی از ساختار سیاسی حاکم

سالگرد انقلاب مصر و نارضایتی فعالان مدنی از ساختار سیاسی حاکم
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button
لینک کپی پیست کد امبد ویدیو:Copy to clipboardCopied

گزارش تحلیلی میدان تحریر قاهره در بیست و پنجم ژانویه سال ۲۰۱۱ شاهد آغاز اعتراضات مردمی بود که خواهان برکناری حسنی مبارک پس از سی سال زمامداری مصر

آگهی

گزارش تحلیلی

میدان تحریر قاهره در بیست و پنجم ژانویه سال ۲۰۱۱ شاهد آغاز اعتراضات مردمی بود که خواهان برکناری حسنی مبارک پس از سی سال زمامداری مصر بودند. از آن سال، روز ۲۵ ژانویه «روز انقلاب» نام گرفته است.

این در حالیست که امسال هیچ مراسمی به مناسبت بزرگداشت پنجمین سالگرد انقلاب در این میدان برگزار نشد و هرگونه گردهمآیی ممنوع اعلام شد. روز دوشنبه در این میدان تنها نیروهای امنیتی و هواداران عبدالفتاح السیسی حضور داشتند.

در شرایط سیاسی که نظامیان زمام کشور را در دست دارند، نقد ساختار قدرت به سادگی ممکن نیست.

دولی بسیونی، فعال اجتماعی، که در انقلاب مصر مشارکت داشته درباره وضعیت اکنون می گوید: «هیچگاه وضعیتی که به آن دچار شده ایم را تصور نمی کردم. اگر پیش از انقلاب ذره ای آزادی و قدرت اقتصادی داشتیم، دیگر نداریم. این وضعیت به دلیل رژیم کنونی است و ربطی به انقلاب ندارد.»

عبدالفتاح السیسی پس از ژوییه ۲۰۱۳ که همراه با کودتای ارتش علیه محمد مرسی بود به فردی قدرتمند در صحنه سیاسی مصر تبدیل گشت.

تابستان همان سال سرکوب سخت علیه هوارداران اسلامگرای محمد مرسی و سپس جریانهای سکولار و چپ صورت گرفت. این سرکوبها بعضا با دستگیری و شکنجه همراه بود.

با اینحال عبدالفتاح السیسی، رییس جمهوری مصر، روز یکشنبه خطاب به مردم از ارزش های آزادی و مردم سالاری سخن گفت: « مصر امروز با دیروز متفاوت است. همه با هم در حال سامان دادن یک دولت مردمی هستیم که ارزشهای مردم سالاری و آزادی در آن به ثمر می رسد.»

در روزهای گذشته نیروهای امنیتی بر بازرسی های سر زده به خانه های برخی روزنامه نگاران و فعالان اجتماعی افزودند. با اینحال فعالان مدنی تلاش کردند تا مردم را برای بزرگداشت سالگرد انقلاب در خیابانها تشویق کنند.

محمد هاشم صاحب انتشاراتی میریت می گوید: «ما به تلاشمان برای انجام وظیفه مان و امید به رهایی مردم از هرگونه خفقان و تبعیض از سوی حکومت های مذهبی و نظامی ادامه می دهیم. ما همچنان تاکید خواهیم کرد میان سرکوب مردم و سرکوب آزادی شان به نام هر شعار ملی، مذهبی و سیاسی هیچ تفاوتی وجود ندارد.»

در برابر نارضایتی های عمومی، رییس جمهوری مصر روز یکشنبه مردم را به صبوری فراخوانده و تاکید کرده است که تجربه های دموکراتیک یک شبه بدست نمی آیند و نیازمند فرایندی مداوم هستند.

با حسنی عبیدی٬ مدیر مرکز پژوهش های دنیای عربی و مدیترانه در شهر ژنو سوئیس گفتگو کردیم. آقای عبیدی میدان تحریر قاهره در سال ۲۰۱۱ مملو از جمعیتی بود که در شعارهای خود خواستار سقوط رژیم وقت بودند. امروز مصری ها سالگرد این انقلاب را در سکوت سرمی کنند. دلایل آن چیست؟

حسنی عبیدی: مصر امروز تناقضی را تجربه می کند. میدان تحریر نماد مخالفان بود. این مکان تاریخی عرصه حضور مخالفان دیکتاتوری بود. میدان تحریر از مصر فراتر رفت و آوازه آن نه فقط در دنیای عرب بلکه در کل دنیا پیچید.
پیروزی جنبش میدان تحریر حاکی از آن است که خیابان های مصر در عرصه سیاسی پررنگ هستند. آنچه در این میدان رخ داد نشان می دهد که مردم مصر پس از پنج سال سرخورده شده اند و امروز تجربه تلخ چنین تناقضی را از سر می گذرانند. ۲۵ ژانویه سالروز بزرگداشت انقلاب است. همزمان حاکمیت دستور ممنوعیت تمامی تجمعات را صادر کرده و تناقض اینجا خود را نشان می دهد.

از سال ۲۰۱۲ روز ۲۵ ژانویه بعنوان روز انقلاب تکریم می شود. اما خیابان ها و شبکه های اجتماعی همه در سکوت فرو رفته اند. آیا اینها نشانه ای از یک پسرفت یا ناکامی است؟

حسنی عبیدی: درست است که میدان تحریر خالی است اما در سکوت مطلق فرو نرفته است٬ گرچه حاکمیت به غایت تلاش می کند این سکوت را حاکم کند. نه تنها سکوت بلکه ترسی در چنین مکانهای گسترانده شده ولی در عین حال بارقه های امید هم وجود دارد. هرچند بی تفاوتی حاکم نگران کننده تر به نظر می رسد. برای اینکه شرکت در اعتراضات خیابانی و پذیرفتن خطر از دست دادن زندگی برای بخش بزرگی از جامعه مصر به جز طبقه متوسط جایی ندارد.

در سال ۲۰۱۱ مصری ها مفتخر بودند به اینکه به هراسی که مبارک حاکم کرده بود چیره شدند. به نظر می رسد این ترس بار دیگر با شدت بیشتری حاکم شده است. طی پنج سال گذشته چه روی داده است؟

حسنی عبیدی: در درجه اول گواهی است از شکست گذار به دموکراسی که همه می دانند سخت پر فراز و نشیب است. مرسی رئیس جمهوری که از اخوان بود٬ متاسفانه٬ به دلیل بی تجربگی نتوانست در مدت زمانی کوتاه با اقشار و طبقات مختلف اجتماعی ارتباط برقرار کند. شکست مرسی در این مسیر٬ راه را برای اعمال خشونت و زور ارتشیان باز کرد. و در نتیجه آنها به راس قدرت بازگشتند. به نظر من٬ گذار به دموکراسی که پس از سقوط مبارک آغاز شده بود٬ به دلیل رفتار ارتشیان شکست خورد و امروز دیگر وجود ندارد.

مصری ها به دنبال نان٬ آزادی و عدالت اجتماعی بودند. وضعیت کنونی حقوق بشر در مصر را چطور ارزیابی می کنید؟

آگهی

حسنی عبیدی: از منظر آزادی های فردی و اجتماعی وضعیت بدتر شده است. وضعیت اقتصادی کشور هم نگران کننده است. اما از هر دو این نکات مهم تر مساله آشتی ملی است که متاسفانه رئیس جمهوری کنونی السیسی هیچ اهمیتی به آن نداده است. مصر با خود قهر کرده و به این زودی هم قصد آشتی ندارد. آشتی ملی تنها وقتی ممکن است که از آن بخش بزرگ جامعه مصر که به کنار گذاشته شده اند دعوت شود در بازسازی کشور شرکت کنند٬ هم از منظر سیاسی هم از منظر اقتصادی. در غیر این صورت٬ تصور آینده ای آرام و با ثبات برای مصر به این زودی ها بعید است.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

محمد مُرسی، رئیس جمهوری سابق مصر در جلسه دادگاه درگذشت

درگذشتگان سرشناس جهان در سال ۲۰۲۳؛ از سیلویو برلوسکونی تا متیو پری

روایت معترضی که در بحبوحه جنبش «زن، زندگی، آزادی» ربوده شد؛ در اسارت بر دانشجوی بلوچ چه گذشت؟