انتشار خبر تجاوز به ستایش قریشی، دختربچه ۶ ساله افغان و قتل وی در ورامین، واکنش گسترده کاربران شبکههای اجتماعی را برانگیخته است.
تعرض و قتل
بر اساس گزارشهای منتشر شده، ستایش روز یکشنبه هفته گذشته، هنگامی که به بیرون از خانه رفته بود، گم میشود. خانواده او، پس از جستوجوی محلی، با انتشار آگهی، مفقود شدن دخترشان را به اطلاع عموم رسانده و همزمان، از نیروی انتظامی درخواست کمک میکنند. پس از یک روز جستوجو، جسد ستایش در خانه یکی از همسایگان کشف میشود. گفته میشود پسر ۱۷ ساله همسایه دختربچه را ربوده و پس از تعرض، او را به قتل رسانده و سعی کرده جسد مقتول را با اسید بسوزاند. متهم از دوستش کمک میخواهد تا برای از بین بردن آثار جنایت به او کمک کند اما، دوستش ماجرا را به پدر خود اطلاع میدهد و پدر هم قضیه را با امام جمعه خیرآباد ورامین و کلانتری محل در میان میگذارد. پلیس با حضور در محل وقوع جرم، جسد را کشف و متهم را دستگیر میکند.
انتقاد از رسانههای جمعی ایران در قضیه ستایش
قضیه ستایش، تا زمان تنظیم این خبر، بازتاب گستردهای در رسانههای جمعی ایران نداشته است. سکوتی که به نظر میرسد به زودی شکسته شود. کاربران فارسی زبان عمدتا افغان در شبکههای اجتماعی، این رویکرد رسانهای را به شدت مورد انتقاد قرار داده اند. گروهی از کاربران با ایجاد هشتگهای #ستایش، #من ستایش هستم و #عدالت برای ستایش، سعی در اطلاعرسانی گستردهتر و حساس کردن افکار عمومی نسبت به این جنایت کرده اند. از دیگر سو، مقامهای افغانستان هم به این واقعه واکنش نشان دادهاند؛ «احمد بهزاد»، نماینده ی هرات در پارلمان افغانستان در یادداشتی «برای ستایش» نوشت: «خبر جنایت تکاندهنده در ورامین ایران قلب هر انسانی را به درد می آورد. کودکی آواره طعمه گرگ صفتی آدمخوار شده است. جنایت جنایت است؛ فرقی نمی کند که مرتکب آن دارای چه ملیتی باشد؛ اما آنچه در این میان آزاردهنده است رویه متفاوت و آپارتایدگونه رسانههای جامعه میزبان است. اگر قضیه به گونه معکوس رخ می داد؛ یعنی جانی هویت قربانی را می داشت، آیا پیامدهای چنین جنایتی همین سکوت و بی پروایی بود؟»
واکنش جامعه میزبان
انتشار گسترده خبر قتل ستایش در شبکههای اجتماعی واکنش کاربران ایرانی را هم در پی داشته است. بسیاری این جنایت را محکوم کرده اند. با اینحال، بسیاری هم در برابر لحن تند برخی از پیامهای بازنشر شده در فضای مجازی، موضعی تند گرفتهاند. در این شرایط، برخی خبرگزاریهای ایران، گزارشهایی را درباره همدلیِ دستکم محلی، با خانواده داغدار ستایش منتشر کرده و شهروندان ایرانی و مهاجران افغان ساکن ایران را به یکدلی و اتحاد فراخوانده اند. خبرگزاری تسنیم، در گزارشی آورده است: «بلافاصله بعد از این اتفاق، همدلیها و یکدلیها با شدت هر چه تمامتر آغاز میشود. جمع زیادی از ایرانیهای محل با ابراز همدری به سراغ خانواده ستایش میروند و اعلام میکنند که در کنار آنها خواهند ایستاد. بلافاصله در اقدامی قابلتحسین، نمایندههایی از اداره اتباع، فرماندهی، نیروی انتظامی، وزارت کشور و دیگر نهادهای مسئول به جهت تسلیت و همدردی به سراغ خانواده قریشی میروند و به پدر داغدیده او اطمینان میدهند که تا پایان احقاق حق در کنار او هستند.» این خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران، هرگونه ممنوعیت و محدودیت برای برگزاری مراسم سوگواری ستایش را تکذیب کرده است.
بازتاب خبر قتل ستایش نشان میدهد که افغانستانیهای مقیم ایران، قبل از هر چیز خواستار اجرای عدالت در این ماجرا هستند؛ اقلیتی که سرزمین همیشه جنگزده خود را به امید زندگی آرام در کشور همزبان همسایه ترک کردند. تبعیض مفهومی آشنا برای بیش از سه میلیون افغانستانی مقیم ایران است. مقامهای عالیرتبه کشور میزبان اخیرا در برخی زمینهها، از جمله حق تحصیل برای همه کودکان افغان، کوشیدهاند تا این تبعیض سیستماتیک را کمرنگتر کنند. در چنین شرایطی اجرای عدالت درباره ستایش ۶ ساله، آزمون مهمی برای نهادهای قضایی و اجرایی ایران نسبت به مهاجران افغان خواهد بود.