اگر ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا می‌کرد موقعیت بهتری در مذاکرات برجام نداشت؟

اگر ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا می‌کرد موقعیت بهتری در مذاکرات برجام نداشت؟
نگارش از نیما قدکپور
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

با توجه به گفتگوهای تاریخی دو رهبر کره و برگزاری دیدار احتمالی بین رهبر کره شمالی و دونالد ترامپ، یورونیوز از کورنلیوس آدباهر، پژوهشگر موسسه کارنگی و استاد دانشگاه برلین می پرسد که آیا بهتر نبود که ایران هم برای مذکرات مطمئن تر ابتدا به بمب اتمی می رسید و سپس با جامعه جهانی وارد مذاکره می شد؟

آگهی

خبرنگار یورونیوز در بروکسل با کورنلیوس آدباهر، پژوهشگر موسسه کارنگی و استاد دانشگاه برلین درباره اتفاقات اخیر بین دو کره و تاثیر آن بر توافق هسته ای ایران گفتگو کرده است.

دوازدهم ماه مه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا تصمیم نهایی خود را برای خروج و یا ماندن در برجام می گیرد و به گفته این استاد آلمانی، رئیس جمهوری آمریکا در ادامه استراتژی «من نفعی ندارم پس دست تو را هم از منافعت کوتاه خواهم کرد» تصمیم به خروج از برجام گرفته است. به اعتقاد وی خروج آمریکا از برجام تبعات بسیار تلخی بر منطقه خاورمیانه و جهان خواهد داشت.

یورونیوز: دیدار تاریخی رهبران دو کره و احتمال دستیابی به توافق هسته ای در شبه جزیره کره با آمریکا و همزمان رویکرد به شدت منفی ترامپ درباره توافق هسته ای ایران سوالی را در ذهن اغلب منتقدان و برخی از موافقان برجام مطرح می کند که آیا بهتر نبود ایران هم مثل پیونگ یانگ برنامه هسته ای اش را تا حد دست یابی به بمب ادامه می داد تا با دست پر سر میز مذاکرات می رفت؟

کورنلیوس آدباهر: این دو مورد در واقع کاملا متفاوت هستند و نمی توان آنها را براحتی مقایسه کرد. آنهایی که این سوال را مطر می کنند بیشتر به غیر قابل پیش بینی بودن سیاست آمریکا انتقاد دارند تا اینکه نسبت به وضعیت کره شمالی و ایران و مقایسه این دو سخن بگویند. به همین ترتیب، به دشواری می توان گفت که اگر ایران یک بمب مانند پیونگ یانگ را توسعه می داد، امروز در موقعیت برتری متفاوت قرار می گرفت.

تهران و مقامات تصمیم گیرنده در ایران بارها اعلام کرده اند که بمب هسته ای ساخته نشده و نخواهد شد. شروع بحث در مورد "اما و اگرها" موقعیت استراتژیکی و تاکتیکی ایران را ضعیف می کند. دوم، کره شمالی همسایه ای در جنوب دارد که برای صلح تلاش می کند و یکی در شمال (چین) که از آن حفاظت می کند. ایران بسیار متفاوت است و در منطقه‌ای با ژئوپلیتیک و سیاست های متفاوت تر و گسترده تر حضور دارد. در نهایت، برجام تنها یک توافق دوجانبه با آمریکا نیست و شش قدرت جهانی دیگر در آن شراکت دارند. اما گفتگوهای سازنده به جز در چندهفته اخیر با کره شمالی، در ده سال گذشته کاملا متوقف بوده است.

یورونیوز: آیا در صورت خروج آمریکا از برجام، این نگرانی وجود ندارد که ایران با استفاده از نیروهای طرفدارش در منطقه، بحران های موجود را برای تحت فشار گذاشتن متحدان آمریکا و به ویژه سعودی و اسرائیل تشدید کند؟

کورنلیوس ادباهر: احتمال چنین واکنشی از ایران وجود دارد و برخی از تصمیم گیرندگان ایرانی بارها درباره آن به مقامات آمریکایی اخطار داده اند. این که چنین اقداماتی به نفع ایران خواهد بود یا خیر سوال دیگری است. در هر حال در سوی دیگر ماجرا اسرائیل نشان داده است که حتی آمادگی حمله متقابل به تهران را دارد. به همین خاطر باید به مخالفان آمریکایی و اروپایی برجام هشدار داد که حتی یک توافق هسته ای ناقص و نصفه و نیمه در حال حاضر بسیار مفیدتر از اقداماتی است که می تواند آتش جنگ را بطور کامل در خاورمیانه بیشتر از این که هست شعله ورکند. سوال اساسی که امروز درباره توافق هسته ای از سوی منتقدان برجام مطرح می شود استراتژی است که باور کرده «اگر بیشتر از این موفق به پیروزی نمی شوم، پس طرف مقابل من هم باید کاملا بازنده باشد.» این تفکر بسیار خطرناکی است که هم در ایران و هم در ایالات متحده طرفداران زیادی دارد. به اعتقاد من خروج آمریکا از برجام بدون درنظر گرفتن منافع اروپا از همین نگاه می آید که آمریکا بدلیل منافع کمتری که از اروپا در برجام تا کنون داشته می خواهد به هرقیمتی دست های اروپا را از منافعش کوتاه کند.

بیشتر بخوانید:

یورونیوز: خروج احتمالی ترامپ یا حتی ماندن آمریکا در برجام با وضع تحریم های جدید اتحادیه اروپا، می تواند بسیاری از شهروندان ایرانی را که به گسترش رابطه با غرب امیدوار بودند، دلسرد کند، آیا این برای روابط ایران و اروپا که در سه سال گذشته گسترش زیادی یافته است خطرناک نیست؟

کورنلیوس ادباهر: بدون شک؛ اروپا در شرایط خاصی قراردارد. اروپا هم می خواهد متحد خود، آمریکا را خشمگین نکند و هم منافع اقتصادی زیادی با ایران دارد. بی تردید با خروج آمریکا از برجام رابطه بین قاره سبز و ایالات متحده ضربه زیادی خواهد خورد. البته رابطه بین اروپا و ایران هم در صورتی که جمهوری اسلامی تعهدات خود با اروپا را برآورده نکند و غنی سازی را از سر بگیرد وخیم خواهد شد. بنوعی هم در این صورت ایران به سناریوی کره شمالی و بمبی که این کشور برای مذاکرات صلح داشت نزدیک می کند. خطر این اقدام گسترش روند دستیابی به تسلیحات هسته ای از سوی دشمنان منطقه ای ایران از جمله عربستان سعودی است.

بیشتر بخوانید: «موگرینی و همکارانش سناریوی فردای برجام را پیش بینی نکردند»

خبرنگار • نیما قدکپور

منابع بیشتر • AMIRBEHNAM MASOUMI

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

کره شمالی، ترامپ و برجام

مرکل پس از ماکرون برای ترغیب ترامپ به حفظ برجام به آمریکا می رود

افزایش قدرت جناح‌های طرفدار سلاح هسته‌ای در ایران؛ دیپلمات‌های غربی نگرانند