کنسرسیوم خبرنگاران تحقیقاتی در نتیجه تحقیقی که در سال ۲۰۱۲ انجام داد اعلام کرد کشورهایی مانند ایران، روسیه و تونس از لیست قرمز اینترپل برای شناسایی مخالفان سیاسی خود استفاده می‌کنند.
آگهیاز هفته گذشته که مِنگ هونگوی رئیس چینی اینترپل در هنگام سفر به کشورش ناپدید شد، نام این سازمان بین‌المللی در سرتیتر رسانه‌های جهان قرار گرفت.
همسر آقای منگ برای آزادی شوهرش از جامعه بین‌الملل درخواست کمک کرده و می‌گوید به نظرش او در وضعیت خطرناکی به سر می‌برد زیرا پیش از ناپدید شدن، در پیامکی برای او آیکون چاقو روی گلو فرستاده است.
به هر روی، مقام‌های چینی با تأئید حضور این آقای منگ در چین می‌گویند از این مسئول بین‌المللی که روز یکشنبه درخواست استعفای فوری هم داده، در پیوند با یک پرونده رشوه‌خواری بازجویی شده است.
اما اینترپل چیست، چه قدرتی دارد و در چه مواردی مداخله می‌کند؟
اینترپل چیست؟
اینترپل بزرگ‌ترین تشکیلات پلیس در جهان است که وظیفه هماهنگی فعالیت‌های پلیس کشورهای عضو، از جمله در زمینه افراد ناپدید شده و تحت پیگرد را بر عهده دارد.
این سازمان که ۱۹۲ کشور عضو آن هستند، وظیفه خود را «تسهیل کار پلیس در سراسر جهان به منظور ایجاد دنیایی امن‌تر» ذکر کرده است. در شرح وب‌سایت این سازمان آمده است: «هدف ما تسهیل همکاری‌های بین‌المللی پلیس کشورها حتی در صورت نبود پیوند دیپلماتیک بین آنهاست».
اینترپل چه قدرتی دارد؟
کریستوفر دیوید، وکیل دعاوی کیفری و یکی از نویسندگان کتاب «راهنمای عملی اینترپل و لیست قرمز (سیاهه افراد تحت پیگرد)» به یورونیوز می‌گوید اینترپل هیچ گونه قدرت ویژه‌ای ندارد. به گفته او اینترپل در واقع «نقطه پیوند شبکه‌ای از نیروهای پلیس ملی ۱۹۲ کشور» است، نیروهایی که هر کدام جداگانه در حوزه کشور خود عمل می‌کنند.
او می‌افزاید: «بنابراین اینترپل تنها یک محل تبادل اطلاعات است.»
اینترپل چه کارهایی را نمی‌تواند انجام بدهد؟
به گفته آقای دیوید، اینترپل خود صلاحیت دستگیری یا زندانی کردن کسی را ندارد و برای چنین فعالیت‌هایی باید از طریق پلیس محلی کشورها اقدام کند. او می‌گوید این سازمان دارای یک اساس‌نامه و آئین‌نامه پیچیده است که بر اساس آن نمی‌تواند «فعالیتی با ماهیت سیاسی، نظامی، مذهبی یا نژادی» داشته باشد.
در اینترپل همچنین مقرراتی وجود دارد که این آژانس بین‌المللی بر اساس آن می‌تواند لیست قرمز افراد تحت پیگرد را تهیه و منتشر کرده و ضمن ذخیره کردن داده‌های خود، امکان اعتراض به اعلان لیست قرمز را فراهم سازد.
کریستوفر دیوید به یورونیوز می‌گوید: «اشتباه رایج آن است که مردم خیال می‌کنند اینترپل به واقع یک نیروی پلیس است و تمام قدرت پلیس را داراست.»
اینترپل در چه موارد مهمی مداخله کرده است؟
اینترپل در پرونده‌های زیادی وارد شده که شامل جنایت‌هایی از قبیل قاچاق انسان، شبکه مواد مخدر، تبهکاری و تروریسم می‌شود.
از مهم‌ترین ماجراهایی که اینترپل وارد آنها شد یکی بازداشت تروریست بین‌المللی کارلوس رامیرز سانچز، معروف به «کارلوس شغال»، متهم به چندین فقره قتل در اروپای غربی در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی و دیگری دستگیری دارنل گارسیا، مأمور پیشین اداره مبارزه با مواد مخدر آمریکا بود که ضمن دزدیدن صدها کیلوگرم کوکائین و هروئین، پول حاصل از فروش آنها را غیرقانونی و از طریق پولشویی به حساب‌های بانکی در سوئیس منتقل کرده بود.
آیا اینترپل تاکنون پرونده رسوایی داشته است؟
کنسرسیوم خبرنگاران تحقیقاتی در نتیجه تحقیقی که در سال ۲۰۱۲ انجام داد اعلام کرد کشورهایی مانند ایران، روسیه و تونس از لیست قرمز اینترپل برای شناسایی مخالفان سیاسی خود استفاده می‌کنند.
«بنیاد گفتگوی باز» (بنیاد سوروس) نیز در سال ۲۰۱۵ میلادی نظیر چنین انتقادی را علیه اینترپل مطرح کرد و گفت که این تشکیلات بین‌المللی به «ابزاری مناسب برای آزار رساندن به شماری از کنشگران سیاسی» تبدیل شده است.
در اوایل سال جاری میلادی پلیس اسپانیا بیل براودر، تاجر بریتانیایی و منتقد معروف دولت مسکو را در پی صدور یک حکم جلب بین‌المللی دستگیر و پس از لغو این حکم، او را آزاد کرد. براودر در توئیتر خود اعلام کرد که اینترپل به پلیس اسپانیا اعلام کرده که به لیست قرمز روسیه توجه نکرده و او را آزاد کنند.
وی همچنین در توئیتر نوشت که این ششمین مورد سوء‌استفاده روسیه از اینترپل برای فشار به او بوده است.