در حالی که رمضان از اجتماعی‌ترین ماه‌های مسلمانان است، امسال باید برای اجتناب از آلوده شدن به بیماری کووید ۱۹ در خانه بمانند و از تجمع در مساجد و مراسم مذهبی خودداری کنند. رمضان امسال چگونه برگزار می‌شود؟ توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت برای روزده‌داران چیست؟ این گزارش را بخوانید:
آگهیدر ایران، شنبه ششم اردیبهشت مصادف بود با اولین روز ماه رمضان سال ۱۴۴۱ هجری قمری. مهمترین ماه مسلمانان جهان امسال تنها با بهار مصادف نشد بلکه رمضان امسال در میان بحران شیوع ویروسی کشنده آغاز شد. ویروسی که برای اجتناب از شیوع بیشتر آن اکثر مردم جهان از جمله مسلمانان، خانه‌نشین شده‌اند یا برای حفظ فاصله اجتماعی نمی‌توانند در یک مکان تجمع کنند.
در حالی که رمضان از اجتماعی‌ترین ماه‌های مسلمانان است، امسال باید برای اجتناب از آلوده شدن به بیماری کووید ۱۹ در خانه بمانند و از تجمع در مساجد و مراسم مذهبی خودداری کنند.
محمد فیصل موسی، پژوهشگر دانشگاه ملی مالزی می‌گوید که حتی در کتاب‌های تاریخی و دستنوشته‌ها، زمانی را نیافته که مسلمانان قادر به اجرای آئین‌های جمعی خود نباشند.
این نویسنده که به «فیصل تهرانی» شهرت دارد می‌گوید که در مطالعه اسناد تاریخی و بایگانی‌ها حتی در زمان جنگ جهانی دوم و بلایای طبیعی هم مسلمانان دور هم جمع می‌شدند و آئین مذهبی خود را برگزار می‌کردند.
کرونا چگونه روزه‌داری در ماه رمضان را تغییر می‌دهد؟
اگرچه در ماه رمضان خورن سحری و نگه داشتن روزه در طول روز امری فردی است اما خوردن افطار در بسیاری از کشورهای مسلمان فعالیتی جمعی است.
افطاری دادن در بسیاری از کشورها فرصتی برای اطعام افراد کم درآمد و انجام آئین‌های مذهبی به صورت دسته جمعی است اما به دلیل محدودیت‌های قرنطینه و فاصله‌گذاری اجتماعی مسلمانان قادر به انجام این کار نیستند.
در مصر کلیه فعالیت‌های ماه رمضان از نماز جماعت تا افطار دسته‌جمعی و سفره‌های خیریه ممنوع اعلام شد.
در مالزی، سنگاپور و چندین کشور دیگر نیز بازارهای این ماه که در آنها موادغذایی و حتی پوشاک و کفش به مشتریان عرضه می‌شد نیز تعطیل شدند.
نماز جماعت در بسیاری کشورهای مسلمان ممنوع شد و بسیاری از مساجد به صورت موقت تعطیل شده‌اند.
عربستان سعودی نیز برگزاری نماز تراویح که در ماه رمضان پس از نماز عشا خوانده می‌شود را در مساجد به حالت تعلیق درآورد. در همین حال برگزاری این نماز از مسجد الحرام به صورت زنده برای مومنان پخش می‌شود و از آنها خواسته شده تا این نماز طولانی را در خانه بخوانند.
رویکرد مراجع شیعه نسبت به بحران کرونا در ماه رمضان چه بود؟
در ایران پیش از آغاز ماه رمضان خواندن نماز به صورت جماعت در مساجد ممنوع شده بود و با وجود درخواست برخی روحانیون نظیر احمد علم الهدی، امام جمعه مشهد نیز همچنان این ممنوعیت برقرار ماند و ستاد مبارزه با کرونا «برگزاری هرگونه مراسم اعم از رسمی و غیر رسمی» را غیرمجاز دانست.
پیش از این برخی علمای شیعه نیز مردم را از تجمع در مساجد به دلیل شیوع کرونا منع کرده بودند.
آیت الله سیستانی، مرجع شیعیان مستقر در عراق می‌گوید: «در هر کجا که برای جلوگیری از انتشار ویروس کرونا اینگونه تجمعات ممنوع است باید منع، جدی گرفته شود.»
برخی دیگر از مراجع نیز روزه گرفتن در دوران شیوع کرونا را منوط به حفظ سلامت مومنان دانستند. آیت‌الله شبیری زنجانی می‌گوید: «اگر بنا به گفته پزشکان متخصص، روزه گرفتن برای فردی، احتمال ابتلای او به این بیماری و آسیب دیدن وی را افزایش دهد، نباید روزه بگیرد.»
رهبری ایران نیز در پاسخ به استفتائات گفته است که در صورت «ایجاد بیماری، تشدید بیماری، افزایش طول بیماری و تأخیر در سلامتی مبتلایان به کرونا و یا اگر فردی نسبت به امور یادشده خوف و نگرانی داشته و این خوف منشأ عقلایی داشته باشد، روزه از او ساقط ولی قضای آن لازم است.»
توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت برای ماه رمضان
سازمان جهانی بهداشت در بیانیه‌ای ضمن تاکید بر اینکه هیچ مطالعه‌ای درباره خطر روزه‌داری برای افراد انجام نشده تاکید کرده که مراجع مذهبی می توانند مجوزخودداری از این آئین مذهبی را برای افراد در معرض خطر و بیمار صادر کنند.
این سازمان همچنین توصیه‌هایی را برای جلوگیری از ابتلا و شیوع ویروس کرونا در این ماه منتشر کرده است که چند مورد از آن را در اینجا ذکر می‌کنیم:
۱- لغو مراسم جمعی و تجمعات باید جدی گرفته شود.
آگهی۲- در صورت اجرای آئین‌های جمعی، این مراسم در فضای باز و با رعایت فاصله اجتماعی، رعایت بهداشت، تنظیم و اجرای قواعد مشخص، زمانبندی و با تعداد محدودی از افراد اجرا شود.
۳- برای برگزاری نماز جماعت، امکانات شستشوی دست‌ها پیش از وضو، سطل زباله فراهم شود و همچنین از جانماز‌های شخصی استفاده شود.
۴- افرادی که علائم بیماری را دارند از حضور در تجمعات خودداری کنند.
۵- افراد مسن و یا دارای شرایط خاص جسمی و بیماری از شرکت در تجمعات پرهیز کنند.
۶- خوردن مواد غذایی تازه و آب پیش و پس از زمان روزده‌داری توصیه می‌شود.
آگهی۷- اگرچه مصرف دخانیات در همه زمان‌ها توصیه نمی‌شود اما به دلیل تماس مکرر سیگار و دست با دهان و آسیب‌های آن برای ریه به طور خاص در زمان شیوع بیماری کووید ۱۹ از مصرف دخانیات خودداری شود.
۸- سلامت روانی در دوران شیوع کرونا اهمیت بسزایی دارد و حفظ آن از طریق دعا، کمک به دیگران و یا ارتباط با دوستان و آشنایان از طریق اینترنت و با رعایت فاصله اجتماعی توصیه می‌شود.
کاربران شبکه‌های اجتماعی و دلتنگی برای رمضان سال‌های قبل
بسیاری از کاربران مسلمان در شبکه‌های اجتماعی با انتشار تصاویر از مساجد و اماکن مذهبی سال‌های گذشته در ماه رمضان نسبت به اجرای آئین‌های مذهبی خود به صورت جمعی ابراز دلتنگی کرده‌اند.
برخی از آنان نیز به عدم امکان برگزاری مراسم افطار برای نیازمندان به دلیل محدودیت‌ها ناشی از شیوع ویروس کرونا و راه هایی برای انجام آن اشاره کرده‌اند.
مجلس مداحی و دعای ماه رمضان برای خودروداران
خبرگزاری فارس با انتشار تصاویری از شرکت مردم سوار بر خودروهایشان در مراسم دعا و مداحی سعید حدادیان خبر داد.
آگهی
انتشار این تصاویر با واکنش تعدادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی روبرو شد.
برخی از آنها شرکت در اینگونه مجالس را مختص افراد دارای خودرو خواندند و از نابرابری انتقاد کردند:
و برخی دیگر لزوم برگزاری مراسم مداحی در دوران شیوع کرونا را زیر سوال برده‌اند: