« اگر قراردادهای اجتماعی که باعث نظم در جامعه میشود تنها به ضرر یک گروه خاص شکسته شود و آنها مدام از حقوق اولیه خود محروم باشند چگونه میتوان در هنگام خشم و عصبانیت از این نابرابری از آنها خواست تا به همان قرارداد اجتماعی پایبند بمانند.»
اغلب نقل قولهای مارتین لوتر کینگ، رهبر جنبش حقوق مدنی آمریکاییهای آفریقاییتبار حاوی پیام دعوت به صلح و عشق و وحدت برای رسیدن به عدالت است. اما در ناآرامیهای روزهای اخیر در ایالات متحده و اعتراضات به کشته شدن جورج فلوید توسط پلیس، بخشی از سخنرانی متفاوت وی در دانشگاه استفورد بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.
مارتین لوتر کینگ در سال ۱۹۶۷ میلادی در سخنرانی خود در دانشگاه استفورد میگوید: «ادامه برخی شرایط در جامعه ما باید به همان اندازه محکوم شوند که شورشها محکوم میشوند. اما در تحلیل نهایی باید گفت که شورش، زبان شنیده نشدههاست. و آنچه آمریکا تا کنون آن را نشنیده گرفته است چیست؟ صدای بدتر شدن وضعیت فقر در میان سیاهپوستان در سالهای اخیر، وعدههای آزادی و عدالتی که برآورده نشده است و اینکه بخش زیادی از سفیدپوستان جامعه بیشتر نگران آرامش و حفظ وضع موجود هستند تا انسانیت، برابری و عدالت. بنابراین تابستان شورش در کشور ما در پی زمستان تعویق و تاخیر آمده است. تا زمانی که آمریکا عدالت را به تعویق بیندازد ما بارها و بارها با خشونت و شورش مواجه خواهیم شد. این عدالت اجتماعی است که به قطع پیشگیری از شورش را ضمانت میکند.»
در هفته گذشته اعتراضها به کشته شدن جورج فلوید در بسیاری از ایالتهای آمریکا شکل شورش به خود گرفت. شهروند سیاهپوستی که به دلیل ارائه یک ۲۰ دلاری مشکوک در مغازه سیگارفروشی و تماس کارکنان مغازه با پلیس با خشونت ماموران پلیس مواجه شد و نهایتا جان خود را از دست داد.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
آتش زدن خودروها، پاسگاههای پلیس و غارت فروشگاهها از جمله اتفاقاتی است که در برخی از این اعتراضات روی میدهد. این رویدادها نه تنها از سوی طیف محافظهکار آمریکا که از سوی دیگر معترضان، جامعه آمریکاییهای آفریقاییتبار و حامیان معترضان نیز به شدت محکوم میشود.
در مقابل افرادی نیز هستند که دیگران را به درک علل عملکرد «خشونتآمیز» برخی معترضان و درک ریشههای آن دعوت میکنند.
واکنش منفی شبکههای اجتماعی به غارت فروشگاهها در اعتراضات آمریکا
با انتشار ویدئوهایی از غارت مغازهها در شهرهای مختلف در جریان اعتراضات آمریکا، کاربران شبکه اجتماعی از دونالد ترامپ گرفته تا معترضان به خشونت پلیس، این اقدامات را محکوم کرده و آن را «مشمئزکننده» خواندند.
رئیس جمهوری ایالات متحده البته از محکوم کردن فراتر رفت و معترضانی را که اقدام به غارت میکنند به «شلیک گلوله» تهدید کرد. او در توئیتی نوشت: «وقتی غارتها شروع شود، تیراندازی هم آغاز میشود.» پیامی که توییتر نسبت به ماهیت خشونتآمیز آن هشدار داد و چالش میان این شبکه اجتماعی و دونالد ترامپ را عمیقتر کرد.
یکی از کاربران شبکههای اجتماعی با انتشار یک ویدئو از غارت سوپرمارکت بزرگی در شهر مینیاپولیس مینویسد: «اسم غارت و شکستن تجهیزات را میگذارند مبارزه با نژادپرستی.»
یک خبرنگار نیز در حساب توئیتری خود نوشته است: «اعتراض به مرگ جورج فلوید بر حق است اما تخریب و غارت غیرقابل قبول است. اگر بیکاری بخش بزرگی از این مشکلات باشد، از بین بردن علاج آن کمکی به افراد متاثر از بیکاری نمیکند.»
تامی لاورن، مجری جوان شبکه فاکسنیوز که به اظهارات تند و لحن خشن مشهور است نیز در حساب توئیتری خود نوشته است: «اراذل و اوباش بودن نه با نژاد بلکه با رفتار تعریف میشود. هر شخصی از هر نژاد و گروه سیاسی که در شورش، غارت و سوزاندن شرکت کرده باشد از جمله سلبریتیها و رهبرانی که بخواهند آن را توجیه کنند یا برایش دست بزنند، همه مشمئزکننده هستند.»
پژوهشگران اجتماعی: واژه «شورش» تقلیل خشم تاریخی معترضان به خشونت بیپرواست
کارشناسان اجتماعی معتقدند که «شورش»، روش اعتراضی افرادی است که سالها و قرنها با فقر، بیکاری و تبعیض اجتماعی مواجه بوده و میگویند که چیزی برای از دست دادن ندارند. این دسته از افراد روشهای غیرخشونتآمیز اعتراض نظیر رای دادن جهت روی کار آوردن سیاستمداران مصلح یا تظاهرات صلح آمیز را بیفایده می دانند.
رابین کلی، استاد تاریخ دانشگاه یوسیالای و محقق جنبشهای اجتماعی به نشریه یواسای تودی ضمن زیر سوال بردن استفاده از کلمه خشونت در پوشش خبری اعتراضات میگوید که این اصطلاح برای تخریب اموال به راحتی استفاده میشود اما برای حمله به جان مردم نه. او میافزاید: «درک شاوین، افسر سابق پلیس مینیاپولیس، در حالی که جورج فلوید برای زندگی خود التماس میکرد، ۹ دقیقه روی گردن او زانو زد در حالیکه که او به دنبال راهی برای نفس کشیدن بود و مادر خود را صدا میزد. این در حالی است که اکثر معترضان آشوبگر تنها شیشه مغازهها را میشکنند، پوسترهای تبلیغاتی را پاره میکنند یا به وسائل حمل و نقل آسیب می زنند.»
به عقیده دارنل هانت، استاد جامعهشناسی دانشگاه یوسیالای استفاده از واژه مناسب اهمیت به سزایی دارد. او میگوید که اصطلاح «شورش» با معنای خاصی همراه است و به همین دلیل بسیاری از واژه «طغیان» و طغیانگر استفاده میکنند. از نظر این جامعهشناس «غارت» نامیدن حمله به فروشگاهها و «شورش» خواندن این ناآرامیها، تقلیل دادن این نوع ابراز اعتراض به دزدی از مغازهها، خرابکاری وخشونت بیپروا و نادیده گرفتن معنا و خواست سیاسی پشت این اعمال است که امکان دارد روزی به بازنگری دولت در اعمال خود بینجامد.
نگاهی دیگر به غارت و شورش در اعتراضات آمریکا: آنها خودشان مدتهاست که غارت میشوند
برخی از چهرههای اجتماعی و کاربران شبکههای اجتماعی در مقابل نگاه محکومگر به موضوع طغیان و غارت در جریان اعتراضات به مرگ جورج فلوید و دیگر تظاهرات به خشونت کشیده شده در سالهای اخیر، این نوع ابراز اعتراض را اقداماتی از روی ناامیدی و حتی قطع امید از دولت و جامعه میخوانند.
ترور نوآ، مجری برنامه دیلیشو در آمریکا با انتشار یک ویدئو نابرابری و خشونت سیستماتیک علیه سیاهپوستان در آمریکا و جهان را علت اصلی به خشونت کشیده شدن این اعتراضات میداند.
این مجری که خود اهل آفریقای جنوبی و زاده دوران آپارتاید است به ویدئویی منتشر شده در شبکههای اجتماعی چند روز پیش از کشته شدن جورج فلوید اشاره کرده که در آن یک زن سفیدپوست در واکنش به درخواست مردی سیاهپوست در پارک مرکزی نیویورک برای افسار زدن به سگ همراهش این مرد را تهدید میکند که به پلیس زنگ خواهد زد و به آنها خواهد گفت که «یک مرد سیاهپوست من را مورد تهدید قرار میدهد.» این زن نهایتا به پلیس زنگ میزند و با حالت التماس و در حالی که گریه میکرد از آنها می خواهد تا به محل بیایند زیرا یک مر سیاهپوست او و سگش را مورد آزار و تهدید قرار داده است. ماموران با حضور در صحنه متوجه میشوند که این مرد محقق پرندهشناس است و خواسته او از این زن به این دلیل بوده که در این منطقه خاص از پارک آزاد گذاشتن سگها مجاز نیست.
ترور نوآ به آگاهی زن سفیدپوست نسبت به قدرت تهدید یک سیاه پوست به تماس گرفتن با پلیس اشاره میکند و آن را نشانه عمق نژادپرستی مردم در جامعه، برتری خود در مواجهه با قانون و تبعیض در رفتار پلیس نسبت به سیاهپوستان میداند.
او همچنین افرادی که برخی معترضان به دلیل غارت متهم میکنند را به درک وضعیت تاریخی آنان فرا خوانده و میگوید که اگر قراردادهای اجتماعی که باعث نظم در جامعه میشود تنها به ضرر یک گروه خاص شکسته شود و آنها از حقوق اولیه خود مدام محروم باشند چگونه میتوان در هنگام خشم و عصبانیت از این نابرابری از آنها خواست تا به همان قرارداد اجتماعی پایبند بمانند. آقای نوآ میگوید که اگر از تماشای غارت در شهرهای مختلف احساس ناراحتی میکنید، سعی کنید خود را جای سیاهانی بگذارید که هرروز غارت میشوند. سیاهانی که پیکرشان توسط پلیس غارت می شود.
یک کاربر توئیتری نیز مینویسد: «خسارتی که شورش و غارت ایجاد میکند به پای آسیب ناشی از نزادپرستی سیستماتیک نمیرسد.»
کاربر دیگر نیز با اشاره به نظر افرادی که غارتها و شورش را عامل بی اعتبار شدن اعتراضات میخوانند، میگوید: «اگر غارت درصد کمی از آشوبگران کل جنبش را بیاعتبار میکند پس درصد کمی از پلیسهای بد چه میکنند؟»