با توجه به گزارش‌هایی که در گذشته درباره سوءاستفاده از بودجه اتحادیه اروپا منتشر شده، نگرانی‌هایی در مورد این که مبالغ پیش‌گفته در معرض سوءاستفاده و اختلاس قرار بگیرد، وجود دارد.
آگهینهاد مبارزه با فساد اتحادیه اروپا، «گرِکو» (GRECO) در تازه‌ترین گزارش خود می‌گوید مبارزه با فساد در اروپا مثبت بوده اما هنوز هم باید کارهای بیشتری انجام شود.
این گزارش می‌گوید در سال ۲۰۱۹ میلادی کشورهای عضو اتحادیه در زمینه عمل به توصیه‌ها در جهت مبارزه با فساد «پیشرفت‌های جزئی» داشته‌اند اما وجود فساد در دو حوزه همچنان مایه نگرانی است، نخست در میان نمایندگان پارلمان و دوم در زمینه استقلال قضایی.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
گزارش گرکو نشان می‌دهد که کشورهای عضو اتحادیه اروپا در مبارزه با فساد در میان نمایندگان پارلمان تأخیر دارند.
در سال ۲۰۱۹ میلادی تنها ۲۶ درصد کشورهای اروپایی به توصیه‌های گرگو برای مقابله با فساد در بین سیاستمداران عمل کرده‌اند، رقمی که به نظر جانلوکا اسپوزیتو، دبیر کل گرکو «بسیار کم» است.
توصیه‌های گرکو درباره سیاستمداران شامل مقرراتی در مورد دریافت هدایا، کمک‌های مالی و سایر مزایا بوده است. این نهاد می‌گوید در صورت پذیرش هر یک از این موارد، هر کدام باید با ذکر مشخصات و جزئیات از جمله نوع هدیه و نام و نشان اهدا کننده اعلام و ثبت شود. این کار برای شفافیت هر چه بیشتر و نیز برای پرهیز از فساد و رشوه‌خواری انجام می‌شود.
ضربه به استقلال قضایی
نگرانی دوم نهاد ضد فساد اروپا مربوط به حوزه قضایی است، زیرا موارد «خدشه‌دار کردن استقلال دستگاه قضایی» در برخی از کشورهای عضو همچنان وجود دارد. اسپوزیتو در این زمینه می‌گوید: «این مسئله توضیحی است بر آن که چرا سطح اعتماد مردم به دستگاه قضایی پایین است، اگر چه توجیه آن نیست.»
تازه‌ترین گزارش گرگو مربوط به سال ۲۰۱۹، یعنی سالی است که بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا درگیر اعتراضات گسترده علیه تخلف، کلاهبرداری و فساد مالی بودند. مهم‌ترین اعتراض‌ها در این زمینه در مالت، جمهوری چک، لهستان و رومانی روی داد.
پول بیشتر، مشکلات بیشتر
کمیسیون اتحادیه اروپا در بودجه ۱.۱ تریلیون یورویی خود، یک کمک هنگفت ۷۵۰ میلیارد یورویی را به ترمیم اقتصاد کشورهای عضو اختصاص داده است. با توجه به گزارش‌هایی که در گذشته درباره سوءاستفاده از بودجه اتحادیه اروپا منتشر شده، نگرانی‌هایی در مورد این که مبالغ پیش‌گفته در معرض سوءاستفاده و اختلاس قرار بگیرد، وجود دارد.
در یک مطالعه که به سفارش پارلمان اروپا در سال ۲۰۱۶ انجام شد، ادعا شده است که میزان فساد مالی در کشورهای اتحادیه اروپا تا ۹۹۰ میلیارد یورو در سال به تولید ناخالص داخلی این کشورها ضرر می‌زند.
گرکو دستورالعمل‌هایی را برای حمایت از پول اتحادیه اروپا منتشر کرده که شامل بازرسی، ایجاد تعادل کافی، شفافیت و پاسخگویی است. جانلوکا اسپوزیتو می‌گوید که این اقدامات در صورتی که به درستی انجام شوند مانع از آن می‌شوند که پول به دست افراد «نااهل» بیفتد.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
گزینه دیگر برای جلوگیری از این رویداد، ایجاد لیست سیاه اتحادیه اروپاست. در این روش شرکت‌هایی که نام آنان در فهرست آمده و متهم به تخلف مالی هستند، به مدت ۵ سال از شرکت در مناقصه‌های اتحادیه اروپا منع می‌شوند. این پیشنهادی است که «کاتالین چه» نماینده مجارستان در پارلمان اروپا مطرح کرده است.
او می‌گوید: «ما در دوران آزمون قرار داریم و هر یک یورو برای بهبود اقتصادی و انتقال انرژی سبز برای ما مهم است. بنابراین نباید اجازه دهیم که پول ما از طریق فساد به هدر رود.»
عضویت در دفتر دادستانی اتحادیه اروپا
او از این هم فراتر رفته و می‌گوید کشورهایی که از پیوستن به دفتر دادستانی اتحادیه اروپا (EPPO) خودداری می‌کنند، نباید از بروکسل پولی بگیرند. دفتر دادستانی اتحادیه اروپا که هم‌اکنون «لورا کدروتا کووه‌‌سی» رومانیایی ریاست آن را بر عهده دارد نهادی است که می‌تواند نقش کلیدی در تغییر رویکرد مبارزه با فساد در اروپا داشته باشد. این نهاد، واحدی مستقل است که برای مقابله با جرائم مربوط به بودجه اتحادیه اروپا تأسیس شده است.
تا کنون ۲۲ کشور به عضویت این نهاد قضایی اروپایی درآمده‌اند که عبارتند از: اتریش، بلژیک، بلغارستان، کرواسی، قبرس، جمهوری چک، استونی، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، ایتالیا، لتونی، لیتوانی، لوکزامبورگ، مالت، هلند، پرتغال، رومانی، اسلواکی، اسپانیا و اسلوونی.
گرچه گرگو خواستار پیوستن تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا به این نهاد شده، اما مجارستان، لهستان و سوئد هنوز به آن نپیوسته‌اند.