دادستان نظامی تهران می‌گوید ۳ نفر در ماجرای سقوط هواپیمای اوکراینی بازداشت هستند.
آگهیغلامبعاس ترکی، دادستان نظامی تهران می‌گوید سامانه‌ای که هواپیمای مسافربری اوکراینی را مورد هدف قرار داد، با اختلال تشخیص مواجه بوده و با اختلافی حدودا ۱۰۵ درجه هواپیما را در سیستم به ثبت رسانده است.
آقای ترکی روز دوشنبه ۹ تیر ماه در حضور جمعی از بازماندگان تراژدی شلیک به هواپیمای اوکراینی با اعلام اینکه خطاهای رخ داده در این حادثه شناسایی شده است افزود: «سامانه سیاری که موشک شلیک کرده پس از راه‌اندازی مجدد به دلیل شرایط میدانی، شمال واقعی را دقیق تعیین نمی‌کند و همین اشتباه فاحش موجب می‌شود که سمت اهداف شناسایی شده توسط سامانه با اختلافی حدود ۱۰۵ درجه توسط اپراتور مشاهده شود و این خطا، مبنای یک سلسله اشتباهات دیگر قرار می‌گیرد و منجر به وقوع این حادثه شد.»
این مقام قضایی با اشاره به آغاز تحقیق از متهمان به محض ارسال پرونده به دادسرای نظامی گفت: «در شب ۲۱ دی (سه روز پس از حادثه) تعدادی از افرادی که در سامانه شلیک کننده و بخش‌های بالادستی آن حضور داشتند به عنوان متهم احضار شدند و یکی از متهمان بازداشت شد.»
وی افزود: «در فرآیند تحقیقات، ۵ نفر دیگر به عنوان متهم تحت تعقیب قرار گرفتند که با قرار قانونی بازداشت شدند و در ادامه ۳ نفر از متهمان با تودیع وثیقه آزاد شدند در حال حاضر ۳ نفر همچنان در بازداشت به سر می‌برند.»
دادستان نظامی استان تهران همچنین احتمال هک یا حمله سایبری سیستم پدافندی را رد کرد و افزود: « تا این لحظه دلیلی بر هک سایبری و الکترونیکی، اختلال بیرونی در سامانه‌های پدافندی و موشکی و نفوذ در سامانه‌ها یا شبکه‌ها بدست نیامده و آثاری از قطعات موشک شلیک شده بر روی بدنه هواپیما مشهود است.»
ترکی درباره علت تأخیر یک ساعته پرواز ۷۵۲ گفت: «دلیل این تاخیر، بار اضافی و افزایش وزن هواپیما بیش از استاندارد‌های فنی به دلیل زدن سوخت مازاد بر عرف پرواز بود که قبل از درخواست مجوز، به خلبان اعلام و با دستور وی طی این یک ساعت بخشی از بار اضافه هواپیما تخلیه می‌شود و تاخیر پرواز هیچ ارتباطی به بخش کشوری یا لشگری ندارد.»
ترکی افزود: «این خطای انسانی در تنظیم مختصات موجب می‌شود، اپراتور سامانه پدافند هوایی، هواپیما را به عنوان هدفی که از ناحیه شمال غربی در حال نزدیک شدن به تهران است و محل و سمت حرکت آن، ارتباطی با باند پروازی فرودگاه ندارد، در رادار خود مشاهده کند و خط سیر هواپیما با خط سیری که کاربر مشاهده می‌کرده متفاوت بوده است.»
به گزارش رسانه‌های ایران این دادستان نظامی در ادامه افزود: «کاربر سامانه پدافندی، مشخصات هدف شناسایی شده را به مرکز هماهنگی مربوط اعلام می‌کند، ولی پاسخی دریافت نمی‌کند و اطلاعات ثبت شده نشان می‌دهد که پیام سامانه دفاعی با مرکز هماهنگی مبادله نشده و قبل از مبادله پیام و دریافت پاسخ، متأسفانه کاربر اقدام به شلیک کرده در حالی‌که این قطع ارتباط تنها در حد چند ثانیه بود.»
ترکی ادامه داد: «کاربر سوال را می‌پرسد و منتظر پاسخ نمی‌شود و بر اساس تشخیص خودش، شلیک را انجام می‌دهد. در سانحه هواپیمای اوکراینی، هیچ دستوری مبنی بر شلیک از سوی شبکه به سامانه‌های پایین دستی صادر نشده و در زمان وقوع سانحه، وضعیت سامانه‌های پدافندی تحت مقررات "آتش محدود" بوده نه آتش به اختیار، بنابراین صرفا باید با اخذ مجوز از شبکه، شلیک صورت می‌گرفت.»
ترکی با اشاره به این که تشخیص نهایی متخاصم بودن هدف با شبکه است نه سامانه گفت: «خطای فاحشی که اینجا اتفاق افتاد این بود که سامانه بدون اخذ اجازه از شبکه، اقدام به شلیک کرد.»
وی با اشاره به اینکه ۲۶ ثانیه بین دو شلیک موشک فاصله زمانی بوده است اشاره کرد: «متاسفانه کاربر سامانه برای شلیک دوم هم از شبکه کسب مجوز نمی‌کند.»
وی همچنین تاکید کرد افرادی که مرتکب این خطاها شده‌اند در بازداشت به سر می‌برند.
آقای ترکی در ادامه با اعلام آمادگی ایران در خصوص ارسال جعبه‌های سیاه افزود: «از آمریکا به عنوان کشور سازنده هواپیما، اوکراین به لحاظ مالکیت هواپیما و کانادا، سوئد و افغانستان به لحاظ اتباعی که داشتند دعوت به همکاری کردیم. بعد از برگزاری چندین جلسه، در پایان سال گذشته مقرر شد که جعبه‌های سیاه را به لابراتور مجهز در خارج از کشور ارسال کنیم و دقیقا با همه‌گیری ویروس کرونا در سراسر جهان مقارن شد و طرف خارجی اعلام کرد که لابراتور‌های ما امکان پذیرش جعبه سیاه را تا زمان فروکش کردن ویروس کرونا ندارند.»
وی افزود: «سازمان هواپیمایی کشوری هم طی نامه‌ای به ایکائو کتبا اعلام کرد که آمادگی ارسال جعبه‌های سیاه به خارج از کشور را دارد.»
وی در پایان اشاره کرد: «در حال حاضر و بعد از فروکش کردن نسبی بیماری کووید ۱۹، لابراتور‌های فرانسه برای دریافت جعبه‌های سیاه اعلام پذیرش و آمادگی کردند که با تشخیص سازمان هواپیمایی کشوری به این کشور ارسال شد.»
پرواز ۷۵۲ شرکت هواپیمایی اوکراین روز ۱۸ دی ماه سال گذشته دقایقی پس از برخواستن از فرودگاه امام خمینی تهران به مقصد کیف، با شلیک دو موشک از سوی پدافند هوایی سپاه پاسداران ایران مورد هدف قرار گرفت و سقوط کرد و همه ۱۷۶ سرنشین این پرواز جان باختند.