سایه سینمای کیارستمی بر فیلمسازان ایرانی در جشنواره فیلم شانتیی

آگهی

یاد و خاطره عباس کیارستمی در گوشه ذهن فیلم سازان ایرانی است. اینجا در جشنواره فیلم شانتیی در شمال فرانسه فرصت کوتاهی پیش آمده تا پای سخن جمعی از سینماگران ایرانی بنشینیم که برای نمایش فیلم‌هایشان به این شهر کوچک آمده‌اند.

حضور فیلم‌سازان در این جشنواره از یک تنوع فرهنگی برخوردار است؛ از یزد گرفته تا گرگان و اردبیل کارگردانانی آثار خود را به فرانسه آورده‌اند تا در کنار مخاطب اروپایی به نقد و بررسی آثارشان بنشینند.

مردم شانتیی و برخی مخاطبان از پاریس خودشان را به سینما می‌رسانند و با دقت فیلم‌ها را می‌بینند. جلسه‌های پرسش و پاسخ همراه با ترجمه همزمان است و پر از نکات کلیدی.

جشنواره پس از سه روز به پایان می‌رسد. «فیلم پیرمردها نمی‌میرند» ساخته رضا جمالی برنده جایزه هیات داوران جشنواره فیلم شانتیی می‌شود.

با فیلم‌های عباس کیارستمی علاقه‌ام به سینما بیشتر شد

او در یکی از سخنرانی‌هایش پس از اکران فیلم به تاثیر آثار و سینمای کیارستمی بر کارهایش اشاره دارد: «به سینمای ایران علاقه زیادی دارم و با فیلم‌های عباس کیارستمی علاقه‌ام به سینما بیشتر شد.»

عباس کیارستمی، کارگردان تاثیرگذار ایرانی ۱۴ تیر ۱۳۹۵ درگذشت. او علاوه بر کارگردانی در دیگر عرصه‌های هنری از جمله نگارش فیلمنامه‌، تدوین، عکاسی، تهیه‌کنندگی، گرافیک و نقاشی نیز فعالیت داشت.

با فیلم ده کیارستمی نگاه به سینما تغییر کرد

محمدرضا کیوانفر که با فیلم «در میان تپه‌ها» در جشنواره فیلم شانتیی حضور یافته درباره میراث کیارستمی بر سینمای خودش می‌گوید: «فیلم ده آقای کیارستمی را که دیدم، نگاهم به فیلم‌سازی تغییر کرد. با خودم گفتم حتی در یک خودرو و با یک هندی‌کم هم می‌توان فیلم‌ ساخت.»

او همچنین از خاطره مواجه‌اش با آقای کیارستمی می‌گوید: «دنبال طرحی بودم تا به بهانه‌اش با آقای کیارستمی تماس بگیرم. بالاخره شماره‌شان را پیدا کردم. شماره خانه بود. زنگ زدم. آقایی آنطرف خط پاسخ داد. گفتم شما آقای کیارستمی هستید. گفت بله، دستم می‌لرزید. از طرح فیلم خوشش نیامد اما وقتی اشتیاقم را برای همکاری دید از من خواست تا برای پروژه عکاسی که در گرگان داشت برای او تصاویری از درهای قدیمی شهر بفرستم. عکس‌ها را که فرستادم یک روز شماره‌اش روی موبایلم افتاد. دوباره دستمانم می‌لرزید. عکس‌ها را دیده بود. خوشش آمده بود. گفت در سفر بعدی خبرت می‌کنم. خلاصه با هم دوست شدیم. در کلاس‌های ایشان شرکت کردم و از ایشان بسیار آموختم.»

«داستان عمه‌ام را برایش روایت کردم، گفت همین را بساز»

مونا زندی حقیقی، که با فیلم «بنفشه‌ آفریقایی» در این جشنواره توانست جایزه بخش تماشاگران را از آن خود کند نیز ساخت این فیلم را به گونه‌ای مدیون عباس کیارستمی است.

داستان فیلم او حول زندگی یک زن میانسال می‌چرخد که همسر سابقش را به خانه‌اش می‌آورد تا در کنار همسرش از او مراقبت کنند. این مساله تغییری در روابط افراد خانه به وجود می‌آورد.

گویی روح آقای کیارستمی گفت برو این فیلم را بساز

مونا زندی درباره نظر کیارستمی برای ساخت این فیلم می‌گوید: «برای طرح فیلم دیگری پیش کیارستمی رفته بودم. او فیلم اولم را دیده بود و داشت درباره بازیگر زن می‌پرسید که به او گفتم بازیگر عمه‌ام هست و درباره ویژگی‌های شخصیتی عمه‌ام برای او گفتم و اینکه حتی همسر سابقش را که در خانه سالمندان بوده به خانه‌اش آورده تا از او مراقبت کند. کیارستمی هم رو به من کرد و گفت «تو دیوانه‌ای، وقتی قصه‌ای به این درجه یکی داری چرا دنبال یک قصه دیگری می‌روی که اصلا نمی‌شناسی.» به او گفتم مگر این اتفاق عجیبی است. او هم رو کرد به من و گفت یک زن ایرانی می‌رود همسر سابقش را از خانه سالماندان می‌آورد و او را تر و خشک می‌کند، این عجیب نیست؟»

خانم زندی حقیقی همچنین از خاطره‌ دیگری می‌گوید وقتی با رضا شجاع‌نوری بازیگر سینما سر خاک آقای کیارستمی رفته بودند و آن موقع همان خاطره به میان می‌آید و آقای شجاع‌نوری از ساخت فیلم استقبال می‌کنند. آقای شجاع‌نوری تهیه کننده فیلم بنفشه آفریقایی هستند.

خانم زندی با لبخندی که روی لب دارد رو به دوربین میگوید: «فکر می‌کنم روح آقای کیارستمی گفت برو این فیلم را بساز.»

رقیه توکلی توانست با فیلم مهران برنده جایزه دانشگاه سوربن جشنواره فیلم شانتیی شود نیز در کلاس‌های آقای کیارستمی در دوبی شرکت کرده بود.

او می‌گوید: « اکثر فیلم سازان ایرانی تحت تاثیر آقای کیارستمی هستند. در جشنواره فیلم کوتاهی در امارات عربی متحده بودیم. برای فیلمم جایزه‌ای دریافت کردم و داشتم می‌دویدم تا تندیس را جایی بگذارم و برای مهمانی بعد از مراسم آماده شوم که آقای کیارستمی صدایم زدند و گفتند ممنون که برای ایران افتخار آفریدی. من از اینکه با یک فیلم کوتاه توسط یکی از بزرگترین فیلم سازان ایران مورد تقدیر قرار گرفته بودم، بسیار خوشحال شدم. وقتی فردی اینطور در ابتدای راه از شما قدردانی می‌کند فکر می‌کنید سینمای من تحت تاثیر او نباشد، حتما هست.»

امیر حسین عسگری کارگردان فیلم «بدون مرز» می‌گوید: «خوشحالم در زمانه‌ و عصری زیستم که آقای کیارستمی در آن نفس می‌کشید و فیلم می‌ساخت. فقدان عباس کیارستمی فقدان یک سینماگر، عارف، فیلسوف و شاعر بود و مرا بسیار متاثر کرد.»

ابولفضل جلیلی درباره اینکه آیا اصولا سینمای او تحت تاثیر سینمای کیارستمی بوده یا نه نیز به صراحت این مساله را رد می‌کند و می‌گوید: «خیلی جالب است همیشه دنبال این بودم یک نفر این سوال را از من بپرسد، نه تنها دنبال کیارستمی نرفتم، [البته همیشه او را تحسین می‌کردم و به او می‌گفتم اگر دست در لجن کنی طلا و جواهر از آن بیرون می‌کشی} من تازه وقتی گال را ساختم آقای کیارستمی را شناختم. سبک من با سبک ایشان کاملا متفاوت است.