نخست وزیر مولداوی در گفتگو با یورونیوز از بحران پناهجویان اوکراینی و تبعات افزایش قیمت حامل‌های انرژی به دلیل تجاوز روسیه به اوکراین سخن گفت.
آگهیمولداوی در جنوب غربی اوکراین و شرق رومانی، در بحبوحه جنگ اوکراین اهمیت زیادی پیدا کرده است. چرا که از یکسو میزبان بخشی از پناهجویان اوکراینی است و از سوی دیگر منطقه خودمختار «ترانسنیستریا» نگرانی های زیادی برای رهبران اروپایی ایجاد کرده است.
این منطقه که در شرق مولداوی قرار دارد در سال ۱۹۹۰، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی اعلام استقلال کرد و از سال ۱۹۹۲ با نام «جمهوری پردنیسترویایی مولداویایی» شناخته می‌شود. هرچند از سوی هیچکدام از اعضای سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته نشده و با هیچ کشوری رابطه دیپلماتیک ندارد. از نظر سازمان ملل این منطقه جدایی‌طلب بخشی از سرزمین مولداوی است. با این حال پارلمان ترانسنیستریا در سال ۲۰۱۴ از دولت روسیه خواست که همچون «کریمه» این منطقه نیز به بخشی از خاک فدراسیون روسیه تبدیل شود.
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که شهروندان مولداوی، این فقیرترین کشور اروپایی آرزوی بزرگی در سر دارند: «عضویت در اتحادیه اروپا». در همین راستا در سال گذشته میلادی آنها مایا ساندو، سیاستمدار حامی اروپا را برای ریاست جمهوری این کشور انتخاب کردند. یورونیوز در بحبوحه جنگ اوکراین و بحران انرژی در اروپا با نخست وزیر مولداوی، ناتالیا گاوریلیتسا، گفتگو کرد.
یورونیوز: وضعیت امنیتی کشور خود در جنگ اوکراین را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا مولداوی در معرض تهدید مستقیم نظامی روسیه است؟
ناتالیا گاوریلیتسا: اتفاقی که در اوکراین می‌افتد بسیار تاسف بار است. ما جنگ را محکوم می‌کنیم و از استقلال و تمامیت ارضی اوکراین در مرزهای بین‌المللی آن حمایت می‌کنیم. ما در منطقه پیچیده‌ای زندگی می‌کنیم که مسائل امنیتی زیادی برای مولداوی ایجاد کرده است. به ویژه این که ما منطقه جدایی‌طلب ترانسنیستریا را در کشورمان داریم. البته در حال حاضر هیچ خطری در این منطقه نمی‌بینیم و به مذاکرات خود با آنها ادامه می‌دهیم. مولداوی کشوری بی‌طرف است. بی‌طرفی آن در قانون اساسی آمده است و ما انتظار داریم همه بر اساس این اصل عمل کنند.
یورونیوز: اگر نیروهای روسی نخواهند در مرزهای شما توقف کنند، چه برنامه‌ای دارید؟
ناتالیا گاوریلیتسا: این یک سناریوی فرضی است. ما در حال حاضر بر معضل حضور پناهجویان متمرکز هستیم. تا امروز بیش از دویست و پنجاه هزار نفراز مرز اوکراین عبور کرده‌اند و به مولداوی آمده‌اند. صد و بیست هزار نفر دیگر هم هستند که تخمین زده می‌شود در مولداوی بمانند که در این صورت بیشترین تعداد پناهجو نسبت به جمعیت یک کشور اروپایی رقم خواهد خورد. ما در ظرفیت کامل خود برای پذیرایی از پناهجویان قرار داریم و برای مقابله با این بحران عظیم انسانی به کمک‌های بین‌المللی زیادی نیاز داریم. بنابراین ما به جای بحث در مورد سناریوهای فرضی، بر چالش‌هایی که اکنون با آن ها روبرو هستیم تمرکز می‌کنیم.
یورونیوز: می‌خواستم از شما بپرسم، در مقایسه با وسعت نسبتا کوچک کشورتان، چگونه با هجوم گسترده پناهجویان کنار می‌آیید؟
ناتالیا گاوریلیتسا: همانطور که اشاره کردم، مطمئناً ما شاهد بیشترین حضور پناهندگانی هستیم که تا به حال وارد این کشورشده‌اند. همزمان می‌دانیم که مولداوی کشوری با محدودترین منابع است و ما قطعا به کمک‌های مالی و کمک‌های بشردوستانه نیازمندیم تا بتوانیم از این جریان پناهجویان حمایت کنیم. تا زمانی که عملیات نظامی روسیه ادامه دارد، ما انتظار داریم که این امر ادامه یابد.
بنابراین ما برای تامین هزینه‌هایی که در حال حاضر متحمل شده‌ایم و طی ۱۰ روز گذشته از بودجه خودمان خرج کرده‌ایم، نیاز به کمک مالی داریم.
یورونیوز: در منطقه ترانسنیستریا، روسیه یک پایگاه نظامی دارد. آیا در ترانسنیستریا فعالیت‌های نظامی خاصی مشاهده می‌کنید؟ فکر می‌کنید سربازان روسی که در این پایگاه حضور دارند، ممکن است به درگیری‌ها بپیوندند؟
ناتالیا گاوریلیتسا: در واقع، همانطور که اشاره کردم، ما منطقه جدایی‌طلب ترانسنیستریا را داریم. نیروهای روسی هم در آنجا مستقر هستند. در ۳۰ سال گذشته به طور مداوم خواستار خروج نیروهای روس شده‌ایم. البته در حال حاضر هیچ تحرک خطرناک یا برنامه‌ای ویژه در این پایگاه مشاهده نمی‌کنیم.
یورونیوز: هفته گذشته، مولداوی درخواست عضویت در اتحادیه اروپا را مطرح کرد. به طور معمول، این روند الحاق ده‌ها سال طول می‌کشد. آیا در شرایط فعلی شانس طی یک فرآیند الحاق سریع، به دلیل بحران اوکراین، وجود دارد؟
ناتالیا گاوریلیتسا: ما می‌دانیم که روند ادغام در اتحادیه اروپا یک روند طولانی است. درعین حال، با وضعیت امنیتی این منطقه، ارائه نامزدی در اتحادیه اروپا یک سیگنال بسیار مهم از سوی شهروندان این کشورها برای پیوستن به دنیای آزاد است. مردم، در اتحادیه اروپا احترام به ارزش‌های دموکراتیک، حاکمیت قانون و احترام به حقوق بشر و رعایت حقوق بین‌الملل که از اصول اساسی است، را می‌بینند. همزمان ما آماده‌ایم تا وظایف خود را برای رسیدن به استانداردهای لازم جهت عضویت در اتحادیه اروپا، انجام دهیم.
یورونیوز: در صورت الحاق شما به اتحادیه اروپا، چه اتفاقی درباره ترانسنیستریا، منطقه جدایی‌طلب طرفدار روسیه می‌افتد؟ بدیهی است که ولادیمیر پوتین، که در تلاش برای احیای اتحاد جماهیر شوروی سابق است، سعی خواهد کرد جلوی الحاق آن را بگیرد. این موضوع را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ناتالیا گاوریلیتسا: با همه شرکای بین‌المللی بسته به شرایط همکاری خواهیم کرد تا بهترین راه و بهترین روش مذاکره را برای ادامه بحث در مورد ادغام در اتحادیه اروپا طراحی کنیم. آنچه ما اکنون بر آن تمرکز کرده‌ایم، کمک به پناهندگانی است که به کشورمان می‌آیند. می‌دانید، منطقه ترانسنیستریا و مردم آن منطقه روابط نزدیک با اوکراین، روابط نزدیک اقتصادی، تجاری و مردمی دارند. بنابراین، می‌دانید، این یک وضعیت پیچیده است و ما باید از طریق تمام ابزارهای دیپلماتیک برای حفظ ثبات و سپس یافتن بهترین راه حل‌ها برای مشکلات پیش آمده تلاش کنیم.
یورونیوز: آیا فکر می‌کنید مولداوی می‌تواند روزی از نفوذ روسیه، از جمله در زمینه انرژی، رهایی یابد؟
ناتالیا گاوریلیتسا: ما در حال کار بر روی برنامه‌های مشخص، از جمله بهبود در زمینه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر هستیم. ما به بهینه کردن زیرساخت‌هایمان فکر می‌کنیم که سال‌ها اصلاح نشده است و این مهم باید هرچه سریعتر انجام شود.
در عین حال، بسیار نگران قیمت بالای منابع انرژی هستیم، از جمله رشد قیمت‌ها که ناشی از درگیری و بحران فعلی در اوکراین است. می‌خواهم به مخاطبان شما یادآوری کنم که مولداوی کشوری است که مردم آن دارای یکی از پایین‌ترین سطوح استانداردهای زندگی در اروپا هستند و بسیاری از خانواده‌های مولداوی نمی‌توانند هزینه چنین قبض‌های انرژی گرانی را بپردازند. پس اجازه دهید کشورهایی مانند مولداوی با این افزایش قیمت مقابله کنند.