سازمان ملل متحد اعلام کرد که جنگ اوکراین به کشورهای فقیر وارد کننده غلات آسیب می‌زند. روسیه و اوکراین صادر کننده یک سوم غلات جهان هستند.
آگهیسازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، فائو، امروز جمعه اعلام کرد که کشورهای در حال توسعه در شمال آفریقا، آسیا و خاورمیانه که به شدت به واردات گندم وابسته هستند، به دلیل بروز جنگ روسیه و اوکراین، از امنیت غذایی پائینی رنج می‌برند و تداوم این درگیری افزایش قیمت مواد غذایی در بسیاری از نقاط جهان را در پی خواهد داشت.
اوکراین و روسیه که از دو هفته پیش شاهد جنگی تمام عیار هستند، در کنار هم، یک سوم غلات جهان را تولید و صادر می‌کنند.
کو دونگیو مدیر کل این سازمان که در رم مستقر است گفت که با نامشخص بودن شدت و مدت درگیری و اختلال در فعالیت‌های کشاورزی و صادرات این دو صادرکننده عمده کالاهای اساسی می‌تواند ناامنی غذایی را در سطح جهانی تشدید کند.
فائو همچنین خاطرنشان کرد که روسیه تولیدکننده اصلی کود است و یک جزء کلیدی کود یعنی اوره در ۱۲ ماه گذشته بیش از سه برابر افزایش قیمت داشته است.
کو در بیانیه ای گفت که این عدم اطمینان را در مورد کشاورزان اوکراینی دارد که آیا قادر به برداشت گندم در ژوئن هستند یا خیر. او گفت: «جابه‌جایی گسترده جمعیت در اوکراین، تعداد کارگران و کارگران مشغول در صنعت کشاورزی را کاهش داده است.»
این مقام سازمان ملل گفت حتی اگر فرض بگیریم که کشاورزان اوکراینی قادر به برداشت محصول غله خود باشند، بنادر اوکراین در دریای سیاه بسته شده و دولت اوکراین نیز این هفته صادرات گندم، جو، ارزن، گندم سیاه و برخی دیگر از محصولات غذایی را با هدف جلوگیری از بحران در کشور خود و ایجاد ثبات در بازار، ممنوع اعلام کرد.
ممنوعیت صادرات اوکراین شامل ذرت و روغن آفتابگردان نمی‌شود. این کشور و روسیه با هم ۵۲ درصد از بازار صادراتی روغن آفتابگردان جهان را به خود اختصاص داده اند. آنها همچنین ۱۹ درصد از عرضه جو جهان، ۱۴ درصد گندم و ۴ درصد ذرت را به خود اختصاص داده‌اند.
کو گفت: «هنوز مشخص نیست که آیا سایر صادرکنندگان قادر به پر کردن این شکاف باشند یا خیر».
او گفت که ایالات متحده، آرژانتین و سایر کشورهای تولیدکننده گندم احتمالا صادرات خود را محدود خواهند کرد زیرا دولت ها به دنبال تضمین عرضه داخلی و پاسخ به نیازهای جامعه خود هستند.
از سوی دیگر کشورهایی که به گندم روسیه و اوکراین متکی هستند، احتمالا سطح واردات خود را افزایش خواهند داد. کشورهایی چون مصر، ترکیه، بنگلادش و ایران ۶۰ درصد گندم خود را از روسیه و اوکراین خریداری می کنند. همچنین کشورهای لبنان، تونس، یمن، لیبی و پاکستان به شدت به صادرات گندم این دو کشور وابسته هستند.
کو گفت: «زنجیره تامین و اختلال در تولید غلات و دانه‌های روغنی اوکراین و روسیه و محدودیت‌های صادرات روسیه پیامدهای مهمی در امنیت غذایی خواهد داشت.»
فائو هشدار داد که اگر درگیری منجر به «کاهش ناگهانی و طولانی مدت» در صادرات مواد غذایی توسط اوکراین و روسیه شود، ممکن است فشار بر قیمت‌های بین‌المللی، «به زیان کشورهای آسیب‌پذیر» منجر شود.
آژانس غذایی سازمان ملل گفته که شبیه‌سازی‌هایش نشان می‌دهد که «تعداد جهانی افراد مبتلا به سوءتغذیه می‌تواند بین ۸ تا ۱۳ میلیون نفر در سال‌های ۲۰۲۲-۲۰۲۳ افزایش یابد، به ویژه در آسیا، جنوب صحرای آفریقا، خاورمیانه و شمال آفریقا.»
طبق آمار فائو، قیمت مواد غذایی در ماه فوریه به بالاترین حد خود رسیده است. کو گفت که قبل از وقوع این جنگ هم همه گیری کووید-۱۹ تأثیر زیادی بر امنیت غذایی جهانی گذاشته است.
قیمت جهانی گندم و جو در سال ۲۰۲۱ میلادی ۳۱ درصد افزایش یافت و قیمت کلزا و روغن آفتابگردان بیش از ۶۰ درصد افزایش یافت. قیمت گندم از یک هفته قبل از تهاجم روسیه بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است.
برخی از مصرف کنندگان در حال حاضر اثرات کاهش صادرات و همچنین قیمت‌های فزاینده را احساس می کنند. تلویزیون دولتی ایتالیا در گزارشی اعلام کرد که سوپرمارکت‌های منطقه توسکانی و ساردینیا فروش روغن تخمه آفتابگردان را به دو ظرف برای هر مشتری محدود می‌کنند. سوپرمارکت های اسپانیایی نیز روغن آفتابگردان را جیره بندی می کنند.
در حالی که رژیم غذایی ایتالیایی با روغن زیتون مرتبط است، روغن آفتابگردان به صورت تجاری برای تولید سس مایونز و برخی از غذاهای فرآوری شده استفاده می شود.