روسیه برای نخستین بار از زمان امضای توافق آتشبس میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان، یکی از طرفین را به نقض مفاد این توافق متهم کرد.
باکو پس از آن که مسکو جمهوری آذربایجان را به نقض توافق آتشبس با ارمنستان در منطقه قرهباغ متهم کرد، واکنش نشان داد و این اعادی روسیه را رد کرد.
وزارت دفاع روسیه با انتشار بیانیهای اعلام کرده بود که نیروهای جمهوری آذربایجان وارد منطقهای شدهاند که مسئولیت آن بر عهده صلحبانان روسی بوده است. این نخستین بار است که روسیه علنا مسئولیت نقض توافقنامه آتش بس سال ۲۰۲۰ میلادی را به جمهوری آذربایجان نسبت میدهد.
روسیه همچنین نیروهای آذربایجانی را به استفاده از پهپادهای ساخت ترکیه برای حمله به قرهباغ متهم و وزارت خارجه روسیه هم نسبت به تنشهای فزاینده در منطقه شدیدا ابراز نگرانی کرده است.
در مقابل وزارت دفاع باکو در بیانیهای با ابراز تاسف از اظهارات مقامهای روس مدعی شده که بیانیه وزارت دفاع روسیه حقیقت را منعکس نمیکند. جمهوری آذربایجان میگوید حتی یک ماده از توافق آتشبس را نقض نکرده است.
این وزارتخانه اعلام کرد وزرای دفاع دو کشور در مورد وضعیت منطقه محاصره شده بحث و تبادل نظر کردند. طرف آذربایجانی میگوید که در حال شفاف سازی پیرامون مواضع و محل استقرار نیروهای مسلح خود در میدان است و در عین حال ارمنستان را به تلاش برای تحریک طرف مقابل متهم کرده است.
جمهوری آذربایجان میگوید عملیاتهای مذکور را برای عقب نشاندن خرابکاریهایی انجام داده که اعضای «گروههای مسلح غیرقانونی ارمنی» انجام دادهاند.
وزارت دفاع این کشور در بیانیهای که در این رابطه منتشر کرده همچنین از روسیه خواسته که بقایای ارتش ارمنستان و گروههای «مسلح غیرقانونی» را به طور کامل از سرزمینهای آذربایجان خارج کند. باکو همچنین خواستار عدم استفاده از واژه قرهباغ کوهستانی شده و میگوید باید به کل این منطقه نام صحیح «سرزمینهای آذربایجانی» اطلاق شود.
حوادث و درگیری بین نیروهای مسلح ارمنستان و آذربایجان در ماههای اخیر همواره مشاهده شده اما این نخستین بار پس از پایان جنگ دو کشور در سال ۲۰۲۰ است که مسکو یکی از طرفین را به نقض آتشبس متهمم میکند.
کرملین روز شنبه اعلام کرد که ولادمیر پوتین، رئيس جمهوری این کشور دو بار در روزهای پنجشنبه و جمعه با نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان درباره این وضعیت گفتگو کرده است.
در بخشی از بیانیه منتشر شده از سوی روسیه آمده است: «نیروهای مسلح آذربایجان با نقض مفاد بیانیه سه جانبه رهبران روسیه، آذربایجان و ارمنستان که در تاریخ ۹ نوامبر ۲۰۲۰ به امضا رسید، در فاصله ۲۴ مارس تا ۲۵ مارس وارد منطقه تحت مسئولیت نیروهای حافظ صلح روسیه در قره باغ شدهاند. همچنین باکو از پهپادهای ساخت ترکیه برای حمله به نیروهای حاضر در قرهباغ در نزدیکی روستای پاروخ استفاده کرده است.»
روسیه در بیانیه خود از جمهوری آذربایجان خواسته تا نیروهای خود را عقب بکشد.
در سال ۲۰۲۰ پس از چند هفته درگیری نظامی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان، دو کشور با میانجیگری روسیه به جنگی که جان چند هزار نفر را گرفت پایان دادند و ایروان بخشهایی از خاک آذربایجان را که در جنگ اول قره باغ تصاحب کرده بود به باکو واگذار کرد و روسیه نیز یک گروه حافظ صلح را در منطقه کوهستانی مستقر کرد.
شمار تلفات جانی جنگ دوم قره باغ بیش از ۶ هزار و ۵۰۰ نفر تخمین زده شده است. ارمنستان به صورت رسمی شمار سربازان کشته شده خود را ۲۳۱۷ نفر اعلام کرده است اما جمهوری آذربایجان تا به امروز آماری دقیق از تلفات نظامیان خود ارائه نداده است.
همزمان و با شدت گیری تنشها در منطقه وزارت امور خارجه ارمنستان در بیانیهای از جامعه بینالمللی خواست تا از تلاشهایی که با هدف بیثبات کردن وضعیت قفقاز جنوبی از سوی باکو صورت میگیرد جلوگیری کند.
وزارت امور خارجه ارمنستان در بیانیهای در این رابطه اعلام کرد: «ما همچنین انتظار داریم نیروهای حافظ صلح روسیه در قره باغ گامهای ملموس برای حل این وضعیت و جلوگیری از تلفات و خصومتهای جدید بردارند.»
ایروان میگوید تهاجم جمهوری آذربایجان به روستای پاروخ که با هواپیماهای بدون سرنشین ترکیه انجام شده به کشته شدن ۳ نفر و زخمی شدن ۱۵ نفر دیگر انجامیده است. ارمنستان میگوید این اقدام باکو پیش از گلولهباران مستمر شهرکهای ارمنی و زیرساختهای غیرنظامی صورت گرفته است.
ایروان همچنین در مورد فاجعه انسانی احتمالی در قرهباغ پس از قطع شدن گاز در منطقه مورد مناقشه هشدار داده است. ارمنستان جمهوری آذربایجان را متهم کرده که عمدا جمعیت ارمنی قرهباغ را بدون گاز طبیعی رها کرده و به بهانه تعمیرات، گاز این مشترکان را قطع کرده است.
جمهوری آذربایجان میگوید عملیاتهایی را که انجام داده و تدابیری را که به کار بسته، برای فرونشاندن خرابکاریهای اعضای «گروههای مسلح غیرقانونی ارمنی» بوده است.
ناگورنو قرهباغ، منطقهای اغلب ارمنی نشین در خاک جمهوری آذربایجان در ۲ سپتامبر ۱۹۹۱ میلادی، چند ماه پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در ۲۵ دسامبر، اعلام استقلال کرد. این اعلام استقلال زمینه ساز جنگی خونین شد که دست کم ۳۰ هزار کشته برجای گذاشت.