پس از پانزده سال آرامش نسبی خشونت و ناآرامی بار دیگر به شهر جنین در کرانه باختری رود اردون بازگشته است. آرامشی که با اوج گرفتن درگیریها و التهابات سیاسی در ساختار تشکیلات خودگردان، رقابت گروه‌های شبه نظامی و منافع نظامی امنیتی اسرائیل رو به پایان است. چرا جنین دوباره ناآرام شده است؟
آگهیکشته شدن شیرین ابوعاقله، خبرنگار الجزیره در جنین بار دیگر این شهر را مرکز توجه رسانه‌ها قرار داد. برای قریب به ۱۵ سال و تا پیش از بحران کرونا جنین شاهد آرامشی هرچند نسبی بود. آرامشی که رونق اقتصادی بهتری را نسبت به دیگر مناطق کرانه باختری برای این منطقه به همراه داشت و سرمایه‌گذاری و درآمد نسبتا خوبی را روان کرد.
کشته شدن شیرین ابوعاقله در جنین توجه‌ها را به التهابات روز افزون در جنین جلب کرد. التهاباتی که تنها ماحصل تنش و درگیری میان نیروهای فلسطینی و اسرائیلی نیست و نشانه‌‌ای زودهنگام از تنش‌های بیشتر میان گروه‌های فلسطینی در ماه‌های آتی و متاثر از روند انتقال قدرت از محمود عباس به رهبر جدید تشکیلات خود گردان نیز هست. تغییراتی که نشانه‌هایی از پایان آرامش در جنین به شمار می‌آید و رقابتی نه چندان دوستانه میان گروه‌های فلسطینی را به همراه خواهد داشت.
در میان گروه‌های فلسطینی، جنین از دیرباز به عنوان خاستگاه «مقاومت» شناخته شده است. جنین مرکز قدرت گروه‌هایی مثل حماس، جهاد اسلامی، گردان‌های شهدای الاقصی و دیگر گروه‌های شبه‌نظامی به شمار می‌رود.
در طول انتفاضه دوم بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۶ گروه‌های شبه‌نظامی فلسطینی حملات متعددی را از جنین به شهرهای اسرائیل ترتیب دادند و از همین رو در سال ۲۰۰۲ دولت اسرائیل به ارتش این کشوراجازه داد تا با ورود به جنین به این حملات پایان دهد.
از تبعات این دوره از انتفاضه و به دنبال آن ورود نیروهای نظامی ارتش اسرائیل به جنین می‌توان به کشته شدن ۱۳ نیروی اسرائیلی در سال ۲۰۰۲ اشاره کرد.
جدالی که در خاطره جمعی فلسطینی‌ها از آن همچنان به عنوان نمونه‌ای از مقاومت و ضربه زدن به ارتش اسرائیل یاد می‌شود. اما از سوی دیگر خرابی‌های به بار آمده در این حملات و تلفات نیروهای فلسطینی و رهبران گروه‌های شبه‌نظامی نیز خسارات جبران ناپذیری را برای ساکنان جنین و گروه‌های شبه‌نظامی مستقر در این منطقه به همراه داشت.
اما آنچه برای جنین صلحی نیمه پایدار تا هفته‌های اخیر را به بار آورد خروج نیروهای اسرائیلی از چهار شهرک اسرائیلی در منطقه جنین در سال ۲۰۰۵ بود که همزمان با خروج اسرائیل از نوار غزه روی داد. اتفاقی که جنین را به تنها نقطه خالی از شهرک نشینان اسرائیلی در کرانه باختری تبدیل کرد.
در غیاب شهرک نشینان اسرائیلی رویکرد عملیاتی ارتش اسرائیل نیز تغییر کرد. از یک سو نیروهای اسرائیلی با فراغ بال بیشتری برای ورود به شهر و بازداشت شبه‌نظامیان اقدام می‌کردند و نیازی به ایجاد پست‌های بازرسی متعدد در منطقه نداشتند. از سوی دیگر کمرنگ شدن حضور نیروهای ارتش اسرائیل و همزمانی آن با حضور سازمان‌های آمریکایی و اروپایی و ارائه آموزش و امکانات به نیروی پلیس فلسطینی باعث شد تا امنیت و آرامش بیشتری در منطقه حکفرما شود.
این آرامش موجب جذب گردشگران و سرمایه گذاران عرب اسرائیلی شد و رونق را برای مدت ۱۵ سال در جنین به ارمغان آورد.
اما این آرامش ناپایدار با شروع همه‌گیری کرونا رو به پایان گذاشت. پایانی که عامل اصلی آن نه کرونا بلکه رقابتی سرسختانه و رو به اوج میان گروه‌های شبه‌نظامی برای جانشینی محمود عباس رهبر سالخورده تشکیلات خودگردان فلسطینی است.
درگیری‌های سال گذشته در غزه را می‌توان عمده ترین دلیل بالاگرفتن تنش و بازگشت جو خشونت به منطقه دانست. فرار شش زندانی وابسته به گروه شبه‌نظامی جهاد اسلامی از زندانی در شما اسرائیل در همجواری جنین و همچنین عملیات‌های ارتش اسرائیل که موجب کشته شدن تعداد زیادی از شبه‌نظامیان فلسطینی شده است از عوامل دیگر بالاگرفتن تنش در این منطقه است.
این حملات باعث شکل‌گیری ستاد عملیاتی مشترک میان گروه‌های شبه نظامی فلسطینی برای پاسخ به حملات ارتش اسرائیل شد. اقدامی که افزایش حملات ارتش اسرائیل را به دنبال داشت و منجر به رو به وخامت گذاشتن اوضاع در جنین شد.
از بهار امسال حملات متعددی از سوی گروه‌های مستقر در جنین طراحی و در عمق خاک اسرائیل به اجرا گذاشته شد در اکثر آنها نیروهای وابسته به گروه‌های شبه‌نظامی از مبدا جنین در آنها شرکت داشتند و متعاقابا باعث حضور پررنگ ارتش اسرائیل در منطقه و پاسخ‌گویی به حملات نیروهای فلسطینی را در منطقه به همراه داشته است.
همزمانی تعلیم نیروی پلیس فلسطینی، خروج شهرک نشینان اسرائیلی و حضور نیروهای ارتش اسرائیل و آرامشی که جنین در پانزده سال قبل تا شروع دوباره درگیریها به خود دید تجربه‌ای هرچند کوتاه از مدیریت و استقرار آرامشی نسبی در فضایی با تاریخچه‌ای از خشونت و نزاع به شمار می‌رود.
تجربه ای که با اوج گرفتن خشونت‌ها، التهابات سیاسی در ساختار تشکیلات خودگردان، رقابت گروه‌های شبه نظامی و منافع نظامی امنیتی اسرائیل رو به پایان است.