علی رهبری، آهنگساز، رهبر ارکستر و استاد موسیقی چندی پیش به عنوان رهبر مهمان دائم به اپرای مارینسکی شهر سن‌پترزبورگ روسیه پیوست. با توجه به تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، این اقدام او واکنش‌های بسیاری در پی داشت. بر همین اساس با وی گفتگوی اختصاصی داشتیم.
آگهیعلی رهبری، آهنگساز، رهبر ارکستر و استاد موسیقی چندی پیش به دعوت والری گرگیف، رهبر ارکستر شهیر روس، به عنوان رهبر مهمان دائم به اپرای مارینسکی شهر سن‌پترزبورگ روسیه پیوست. با توجه به تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، این اقدام او واکنش‌های بسیاری در پی داشت. بر همین اساس با وی گفتگو داشتیم.
یورونیوز: مایسترو علی رهبری، استاد موسیقی و رهبر ارکستر. به عنوان رهبر ارکستر مهمان دائم به اپرای مارینسکی سنت پترزبورگ توسط والری گرگیف دعوت شدید. با توجه به تابعیت اتریشی‌تان، اولین هنرمند غربی هستید که تحریم‌های علیه روسیه را شکستید. چرا برخلاف نظر همکارانتان عمل کردید؟
علی رهبری: «من فکر می‌کنم از ابتدا با تحریم مخالف بودم. اصولا از هنرمندانی هستم که فکر می‌کنم اگر کسی با شکنجه مخالف است، با تحریم هم، به هر صورت باید مخالف باشد. وقتی حتی مملکتی را تحریم می‌کنید، آن‌هایی که هدف شما هستند تحریم نمی‌شوند، بلکه مشتی انسان بی‌چاره تحریم می‌شوند. الان هم، اولا هیچ دلیلی نمی‌دیدم که نروم، چون آقای گرگیف تحریم نشده است. من هم دلیلی نداشته که موزیسین‌های روسیه را تحریم کنم. اصولا بدترین کاری که یک هنرمند می‌تواند بکند، تحریم هنرمند دیگر است. بعد هم همان طور که شنیدید من گفته‌ام به فرض هم اگر ما باید به تحریم احترام می‌گذاشتیم برای کسی بود که کار خلافی کرده است، مثل جنایتکار جنگی یا.... اگر راستش رابخواهید از ۴۵ سال گذشته باید بسیاری، انگلیسی، آمریکایی و اصولا ناتو را که در افغانستان به روستاهایی حمله کرده‌اند و خدا می‌داند چه تعداد بی‌گناه کشته شده‌اند، به بغداد بی دلیل حمله کرده‌اند که نه مرزی و نه مشکلی با آن‌ها داشتند، تحریم می‌کردیم. پس به این ترتیب باید همه فیلم‌های هالیوود را هم تحریم می‌کردیم. حالا چه شده است که پس از این همه سال، قرعه به نام یک نفر افتاده است؟ تنها دلیلی که به ذهنم می‌رسد این است که چون این شخص بسیار بزرگ است. من رهبر ارکستر هستم و همیشه هم در سطح بالایی بوده‌ام و می‌توانم قضاوت کنم. قضاوت راجع به رهبر ارکستر کار آسانی نیست و فقط یک رهبر ارکستر می‌تواند این کار را انجام دهد. اگرنه باقی قضاوت‌ها ظاهری است. »
یورونیوز: اگر زمان هیتلر زندگی می‌کردید و هربرت فون کارایان، رهبر ارکستر شهیر اتریشی، شما را برای رهبری ارکستر فیلارمونیک برلین دعوت می‌کرد، باز هم قبول می‌کردید؟
علی رهبری: «به عقیده من در زمان جنگ جهانی دوم موزیسین‌های زیادی بودند که دخالت نمی‌کردند و خود آقای کارایان هم جزء همان‌ها بوده است. بهتر است سوال کنید، اگر سی سال بعد از جنگ، آقای کارایان من را دعوت می‌کرد می رفتم یا نه، که می‌رفتم. این سوال بهتری بود. ببینید، صحبت اینجاست که وقتی مطربی را به عروسی دعوت می‌کنید، نه از شما شناسنامه می‌خواهد، نه کارتان را می پرسد و نه می‌گوید از کجا پول درمی‌آورید. معلوم است که اگر من در زمان جنگ بودم، فرار می‌کردم، اصلا آلمان نمی ماندم. مثل تمام یهودی‌ها و آلمانی‌های دیگری که فرار کردند. اما میلیون‌ها نفر هم چاره‌ای نداشته اند و کشورشان بوده، کجا بروند؟ اتریشی‌ها، کسانی که در اپرای وین کار می‌کردند. خیلی از آن‌ها بعدا معلم من بودند. آن‌ها چه می‌کردند؟»
یورونیوز: اگر امروز که در اپرای مارینسکی رهبری می‌کنید، آقای پوتین به کنسرت شما بیاید، آیا با او عکس می‌گیرید؟
علی رهبری: «این‌ها سفسطه بازی است و من نمی‌توانم پاسخ بدهم. ممکن است در یک لحظه تصمیم بگیرم رهبری نکنم یا نروم. اما اکنون که یک رهبر بسیار عالی و نوازنده‌هایی که من آن‌ها را از آن‌جا که به وین آمده‌اند می‌شناسم، از من دعوت کرده اند که رهبر مهمان دائمشان باشم، این بزرگترین افتخار زندگی من است. حالا این که پس‌فردا چه پیش آید و که بیاید و که نیاید، اهمیتی ندارد. هر که من را از کودکی می‌شناسد می داند من آدم پر جراتی هستم و اگر موردی پیش بیاید ممکن است بگویم در کنسرتی رهبری نمی‌کنم. ولی تا الان از من چنین تقاضایی نشده، کسی نیامده و فقط آقای گرگیف تشریف داشتند که مثل من رهبر ارکستر هستند. من آقای گرگیف را علاوه بر هنرش به عنوان انسان می‌شناسم و چقدر هم انسان خوبیست. پس به این ترتیب اعتقاد دارم اگر کار غیر قانونی انجام دهم باید مرا مجازات کنند.»
یورونیوز: به نظر شما هنرمند در قبال جامعه چه وظیفه‌ای دارد؟ آیا اساسا باید به تحولات سیاسی و اجتماعی واکنش نشان دهد و سوگیری داشته باشد یا خیر؟
علی رهبری: «شخصا، از کودکی پدرم طوری مرا تربیت کرده است که چون در موسیقی هستم، تمرکزم بر روی موسیقی باشد. پدرم می گفت: «اگر در سیاست دخالت کنی، حتما بسیار ناشی، اما اگر در موسیقی باشی، درجه یک خواهی بود.» حق با شماست. هنرمندانی هستند که جانشان را روی این کار گذاشته‌اند. اما اگر از من می‌پرسید که من جزء آن‌ها هستم یا نه، من نیستم. به هیچ وجه نیستم. چون از دستم کاری به جز قطعه نوشتن، هدیه دادن به مردم و کمک کردن به مردم کاری بر نمی‌آید. همان طور که گفتم، اولین کسی بودم که یک خانواده اوکراینی را به خانه آوردم و بسیار هم از حضورشان لذت بردیم و باز هم این کار را می کنم. اما این که بخواهم رهبر گروهی باشم که در هرجایی در سیاست دخالت کنم، به واقع اصلا صلاحیتش را ندارم.»