گردانهای قدس، شاخه نظامی جهاد اسلامی که سال ۱۹۸۱ توسط فتحی شقاقی و عبد العزیز عوده در غزه بنیاد نهاده شد، مسئولیت اغلب عملیات نظامی این جنبش علیه اسرائیل را برعهده گرفته است.
جنبش جهاد اسلامی که مواضع و رهبران آن بار دیگر از روز جمعه پنجم اوت ۲۰۲۲ هدف حملات هوایی و موشکی اسرائیل در نوار غزه قرار گرفتند، یک سازمان سیاسی - نظامی فلسطینی است که در سال ۱۹۸۱ تأسیس شد.
هدف این سازمان که در فهرست گروههای تروریستی اتحادیه اروپا، بریتانیا، ژاپن، آمریکا، کانادا و چندین کشور و نهاد بینالمللی دیگر قرار گرفته، مبارزه مسلحانه با اسرائیل برای رهایی از اشغال و برپایی کشوری فلسطینی با حکومتی اسلامی است.
جهاد اسلامی که دانشجویان دانشگاه اسلامی غزه موسسان اولیه آن بودند از سازمانهای نزدیک به جنبش مقاومت اسلامی حماس است؛ جنبشی که از سال ۲۰۰۷ به این سو کنترل سرزمینهای فلسطینی واقع در نوار غزه را در دست دارد.
حماس و جهاد اسلامی با اخوان المسلمین، جنبش اسلامگرایی که طی قرن بیستم در مصر شکل گرفت روابط نزدیکی دارند و از سوی دیگر هر دو تحت حمایت ایران هستند، کشوری که دشمن شماره یک اسرائیل لقب گرفته است.
جهاد اسلامی عمدتاً در غزه فعالیت می کند؛ این گروه اما در کرانه باختری، بخشی از سرزمینهای فلسطینی که از سال ۱۹۶۷ به اشغال دولت اسرائیل درآمد نیز حضور دارد.
اسرائیل از روز جمعه با طرح آنچه «عملیات پیشگیرانه» خوانده شد مواضع جهاد اسلامی در غزه را هدف حملات سنگین خود قرار داد. در این حملات که واکنش متقابل نیروهای مقاومت فلسیطن را به همراه داشت یک فرمانده ارشد جهاد اسلامی کشته شد.
اسرائیل پیشتر اعلام کرده بود که جنبش جهاد اسلامی روابط خود را با تهران تقویت کرده است. در همین راستا، یائیر لاپید، نخست وزیر اسرائیل روز جمعه همزمان با بمباران مواضع جهاد اسلامی در غزه توسط نیروهای نظامی کشورش که وی از آن به عنوان «حمله پیشگیرانه» یاد کرد، گفته بود: «اکنون که صحبت میکنیم رهبر جهاد اسلامی (زیاد النخاله) در تهران است.»
فرانسپرس در گزارشی که به این موضوع اختصاص یافته، آورده است که سرلشکر حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران ایران روز شنبه به رئیس جهاد اسلامی اطمینان داد که فلسطینی ها در مبارزه با اسرائیل «تنها نیستند.»
حملات و عملیات نظامی
گردانهای قدس، شاخه نظامی جهاد اسلامی که سال ۱۹۸۱ توسط فتحی شقاقی و عبد العزیز عوده در غزه بنیاد نهاده شد، مسئولیت اغلب عملیات نظامی این جنبش علیه اسرائیل را برعهده گرفته است.
رهبری جهاد اسلامی تا سال ۱۹۹۵ در دستان فتحی شقاقی، دبیر کل این جنش بود؛ این نویسنده و پزشک فلسطینی که برای بررسی وضعیت پناهجویان و آوارگان فلسطینی به لیبی سفر کرده بود در روز بیست و ششم اکتبر۱۹۹۵ هنگام عزیمت از لیبی به مالت توسط تیمی از سرویسهای اطلاعاتی خارجی اسرائیل، موساد ترور شد.
جهاد اسلامی که توسط اسرائیل، ایالات متحده و اتحادیه اروپا یک «سازمان تروریستی» تلقی می شود تاکنون مسئولیت چندین حمله انتحاری علیه اسرائیلیها به ویژه در جریان انتفاضه دوم (قیام مردمی فلسطینیان طی سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ ) را بر عهده گرفته است.
این جنبش به ویژه هدایت یک حمله انتحاری علیه اتوبوسی در مسیر تلآویو به بیتالمقدس را در سال ۱۹۸۹ برعهده داشت که طی آن ۱۶ نفر کشته شدند.
فرانسپرس در ادامه گزارش خود میافزاید که «بسیاری از رهبران این سازمانِ رادیکال هم اکنون در دمشق پایتخت سوریه مستقر هستند.»
جهاد اسلامی مخالف هرگونه مذاکره با اسرائیل است و توافقنامه اسلو را که سال ۱۹۹۳ توسط تشکیلات خودگردان فلسطین و دولت اسرائیل امضا شد، قبول ندارد.
اگرچه این سازمان به طور معمول اقدامات خود را با حماس هماهنگ می کند اما تشدید کنونی تنشها با اسرائیل سبب شده تا در حال حاضر به گونهای مستقلتر از پیش عمل کند.
حماس از زمان آغاز دوباره درگیریها میان اسرائیل و جهاد اسلامی در روز جمعه تاکنون همانند سال ۲۰۱۹ به سوی اسرائيل شلیک نکرده است.
تبادل آتش میان جهاد اسلامی و اسرائیل در سال ۲۰۱۹ پس از کشته شدن بهاء ابو العطا، یکی از فرماندهان ارشد این جنبش در جریان عملیاتی نظامی تحت هدایت تلآویو آغاز شد و در مدتی کوتاه به اوج خود رسید.
ابو العطا فرمانده گردانهای قدس در منطقه شمال بود که جانشین وی «تیسیر الجعبری» نیز روز جمعه در جریان حمله موشکی اسرائیل کشته شد.