سال‌ها برخی از تحلیلگران اقتصادی، پایان بازار کتاب را پیش‌بینی می‌کردند اما این اتفاق تا به امروز نیفتاده است. در مقابل بعضی از محصولات مثل لوح‌های فشرده (سی‌دی) دیگر رونق گذشته را ندارند. چرا کتاب به سرنوشت لوح‌های فشرده مبتلا نشد؟
آگهیسالها برخی از تحلیلگران اقتصادی، پایان بازار کتاب را پیش‌بینی می‌کردند اما این اتفاق تا به امروز نیفتاده است، زیرا افرادی با وجود کتاب‌خوان‌های الکترونیکی، اینترنت و شبکه‌های تلویزیونی همچنان به کتاب‌های چاپی علاقه نشان می‌دهند.
برای درک این موضوع می‌توان مقایسه‌ای میان کتاب و لوح‌های فشرده موسیقی انجام داد. بنا به گزارش‌ها، فروش لوح‌های فشرده موسیقی با افزایش پخش آنلاین آنها سقوط کرده و تنها فروش صفحات گرامافون در حال افزایش است.
بنابراین در حالی که به نظر می‌رسد استفاده از لوح‌های فشرده موسیقی رو به کاهش است اما کتاب‌های الکترونیکی که پیش‌بینی می‌شد با استقبال نسل امروزی مواجه شوند، سهم فروششان در بازار ثابت مانده است.
ین فالکینگهام، یکی از مسئولان بخش کتاب آکسفام می‌گوید که ۲۰ سال پیش همه فکر می‌کردند کتاب چاپی رو به انقراض است اما هرگز این اتفاق نیفتاد.
سازمان آکسفام ۶۰ هزار کتاب را در ۴۰۰ فروشگاه، ۱۳۰ کتابفروشی مستقل در سراسر بریتانیا، و همچنین در پاریس و چندین مکان در ایرلند به فروش می‌رساند، کتاب‌هایی که توسط مردم اهدا شده‌اند. فروش کتاب، بزرگترین سهم فروش آکسفام را شکیل می‌دهد، رقمی که در نیم دهه گذشته ثابت بوده است.
در همین حال، از زمان شیوع همه‌گیری ویروس کرونا، فروش آنلاین کتاب‌های دست دوم از ۲۰ درصد به ۴۰ درصد رسید.
اما چرا سرنوشت متون به لوح‌های فشرده شبیه نیست؟ آیا دلیل خاصی در مورد کتاب وجود دارد؟
ارتباط عاطفی با متون
گراهام بل، مدیر اجرایی شرکت «WOB» که در فروش آنلاین کتاب فعال است، با بیان اینکه «بدون شک، ارتباطی بین مردم و کتاب‌ها وجود دارد»، می‌گوید که شمار بسیار کمی از مردم کتاب‌های خود را به سطل زباله می‌اندازند.
از همین رو کتاب‌های دست دوم به یک تجارت بین‌المللی پررونق تبدیل شده‌اند. سازمان آکسفام، کتاب‌های دست دوم خود را از فروشگاه‌هایش در بریتانیا به همه نقاط دنیا ارسال می‌کند و شرکت WOB هم اخیراً یک انبار کتاب در آمریکا برای خریداران آمریکای شمالی افتتاح کرده است. همچنین دسترسی آنها به دنیای انگلیسی زبان محدود نمی‌شود و ۹ درصد از فروش آن به اروپا می‌رود.
آیا اقتصاد دورانی کلید موفقیت کتاب دست دوم است؟
شرکت WOB پس از شروعی آرام، در حال حاضر در هر ۲ ثانیه یک کتاب را روی سایت خود به فروش می‌رساند که به ۱۸ میلیون فروش در سال می‌رسد. تجارت آنها در سال ۲۰۲۱ با نرخ رشد پیش‌بینی شده تا یک چهارم در سال جاری، ۳۰ درصد رشد داشته است.
به توییتر یورونیوز فارسی بپیوندید
مدل کسب و کار آنها متمرکز بر احترام به محیط زیست است. آنها به عنوان شرکت «بی» متعهد شده‌اند که هیچ چیزی را به محل دفن زباله ارسال نکنند. به این ترتیب آنها سالانه ده‌ها میلیون کتاب را بازیافت می‌کنند و در این فرآیند نیم میلیون درخت را نجات می‌دهند.
این امر به ویژه برای جوانان مهم است زیرا آنها متوجه شده‌اند که بحران آب و هوا در آینده‌شان تأثیرگذار است. از همین رو بزرگترین خریداران آنلاین کتاب را جوانان در بازه سنی ۱۸ تا ۳۵ تشکیل می‌دهند.
اقتصاد دورانی شعار زیبایی دارد مبنی بر اینکه اجناس احساسی را به صاحبان گمشده‌شان بازمی‌گرداند، موضوعی که نماد دو نیروی محرکه بازار پررونق کتاب دست دوم شده است.