آلبیتسا منطقه مرزی میان رومانی و مولداوی است. جایی که خودروها پیش از عبور بازرسی می شوند. به علاوه، اوراق هویت، گذرنامه ها و روادیدها بارها و بارها توسط پلیس بازبینی می شوند. هدف این کنترل سختگیرانه اطمینان از امنیت مرزهای اروپایی است.
رومانی در سال های اخیر یک میلیارد یورو برای ارتقای کیفی نظارت بر مرزهایش هزینه کرده است. رومانی قراراست شرقی ترین مرز اروپا باشد. با همسایگانی غیر اروپایی چون مولداوی واوکراین. با این وجود برخی اعضای اتحادیه اروپا با این امر مخالفند. سال گذشته ورود رومانی و بلغارستان به منطقه شنگن برای دومین بار به تعویق افتاد.
برای یک افسر پلیس این که رومانی هنوز به شنگن وارد نشده است، عجیب می نماید. او می گوید :“تا کنون مقامات پلیس دیگر کشورهای عضو پیمان شنگن از این ایستگاه بازرسی مرزی دیدار کرده اند. آنها گفته اند که از عملکرد ما راضی هستند. من نمیدانم که دیگر چه شرایط و عواملی را باید مهیا کنیم تا به عضویت شنگن درآییم. فقط میتوانم بگویم که سرخورده ام.”
سرخوردگی و ناامیدی حس مشترک رومانیایی هایست که با وجود فراهم کردن تجهیزات نوین برای کنترل مرزها، هنوز مورد اعتماد تمام اعضای اتحادیه اروپا نیستند. برای مثال آلمان و فرانسه معتقدند که دولت رومانی به اندازه کافی در امر مبارزه با فساد و حاکمیت قانون موفق نبوده است.
امری که از نظرجانیکا آریون تیگاناسو، رئیس واحد مبارزه با فساد پلیس رومانی، قضاوتی ناعادلانه است. او معتقد است :“برای اولین بار عامل فساد به دیگر شروط پیوستن به شنگن اضافه شده است. این نخستین بار است که یک کشور متقاضی الحاق به این سازمان، باید موفقیت خود را در مبارزه با فساد ثابت کند. از دیگر کشورها، ازهمان زمانی که رومانی روندعضویت دراتحادیه اروپا را آغاز کرد ،چنین چیزی خواسته نشده است. آن ها تنها می بایست شرایط فنی را ارتقا دهند. بهتر بود که اتحادیه اروپا اول قواعد بازی را مشخص کند، نه اینکه از میانه راه ما را به حال خود رها کند.”
واحد مبارزه با فساد پلیس رومانی موفق به بازداشت بیش از 240 مامور مرزی و افسر پلیس متخلف در مرزهای مولداوی و اوکراین شده است. با این که این آمار هنوز دیگر اعضای اتحادیه اروپا را قانع نکرده اما از نظر مقامات رومانیایی ، این کشور در مبارزه با قاچاق از سایر کشورهای عضو شنگن، نظیر یونان، موفقتر عمل کرداست. با این وجود، مدیر اتحادیه ی افسران وکارکنان پلیس رومانی ، این اقدامات را ناکافی می داند. وی معتقد است :“من نمی گویم که فساد در ایستگاه های مرزی رومانی وجود ندارد، اما آنها روی موارد خیلی کوچک قاچاق و مبارزه با آن انگشت می گذارند. آنها فقط سر هرم را می زنند و هیچگاه به سراغ اصل کاری های قدرتمند و متنفذ نمی روند.”
رومانی و بلغارستان فقیرترین اعضای اتحادیه اروپا هستند. فقرو فساد در این دو کشور هر کدام بر دیگری تاثیر می گذارد. با این حال باید توجه داشت که هنگامی که این دو کشور در سال 2007 به عضویت مقدماتی اتحادیه اروپا در آمدند، پیش تر اصلاحاتی گسترده را در ساختار سیاسی وقضایی خود اعمال کرده بودند. با این وجود این اصلاحات تا زمان الحاق کامل معلق خواهند بود.
ویکتور آلیسترا مسئول سازمان شفافیت بین المللی در رومانیست. او می گوید بخارست نباید بروکسل را متهم کند که با رومانی مانند یک شهروند درجه دوم اروپایی برخورد می کند:“مشکل، مساله ی برخورد دوگانه نیست. مساله در واقع امنیت سازوکار شنگن و نیز امنیت همپیمانان اروپایی ماست. این معضل واقعی است واگر مقامات رومانیایی بخواهند آن را بفهمند، می توانند مشکل را حل کنند. اگر هم نخواهند، به ایراد گرفتن وانتقاد به استاندارد دوگانه و یاد آوری افتخارات ملی گرایانه ادامه خواهند داد و در این صورت نمی توانند مشکل را حل کنند.”
رانندگان کامیون های محورهای مرزی هم از وضع موجود ناراضی اند. آنها به دو مساله انتقاد دارند : سیاست داخلی دولت و بازرسی های طولانی مرزی.
اوویدیو پورتاریوک به امید اینکه کشورش وارد منطقه شنگن شود و او بتواند از تسهیلات گردش آزادانه کالا بهره مند شود، مزرعه کشاورزی مکانیزه ای را به راه انداخته است.
اما با عدم الحاق رومانی به منطقه ی شنگن، او نیز مایوس است. وی می گوید :“من به نوعی سرخورده ام، چرا که من وکشورم در حد توان خودمان تلاشهای بسیاری کردیم اما الان می بینیم که زحماتمان بی نتیجه مانده است. امیدوارم که مشکلات در آینده ای نزدیک حل شوند. در این صورت، همه برنده خواهیم بود. با این همه، ما احساس می کنیم که نوعی برخورد دوگانه وجود دارد. کشورهای ما، رومانی وبلغارستان، با معیارهای دیگری سنجیده می شوند و طور دیگری به آنها نگاه می شود. شاید این فقط نظر شخصی من باشد، اما می توانم بگویم که ما چه احساسی داریم.”
اعضای اتحادیه اروپا در میان خود درمورد موافقتنامه های شنگن مذاکره می کنند: این که ایستگاه های مرزی زمینی تا سال 2013 برقرار خواهند بود اما مسافرت های هوایی بدون گذرنامه انجام خواهند شد. این ها می توانند علائمی امیدوارکننده برای رومانیایی ها باشد که روزی مرزهای اروپا به روی آنها نیز گشوده خواهد شد.
گسترش مرزهای اروپا به شرق، اگرچه مشکلاتی نظیر مهاجرت غیرقانونی را تشدید می کند، اما در عین حال بازار گسترده ای را به روی اعضای قدرتمندتر این نهاد منطقه ای می گشاید.