چرا زنان در عرصه های علمی کمتر می درخشند؟

چرا زنان در عرصه های علمی کمتر می درخشند؟
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

اکثریت دانشمندان در اروپا مرد هستند و زنان در این عرصه حضور بسیار کمرنگی دارند. دو طرح اروپایی، یکی در دانمارک موسوم به “توییست” و دیگری در مجارستان، موسوم به “جنسیت“، سعی در تغییر قالب های اجتماعی و تشویق دختران جوان به پیگیری تحصیلاتشان در عرصه علوم را دارند.

طرح “توییست” در دانمارک

سسیل پانزده ساله است، به علوم علاقه دارد و دوست دارد که دانش علمی خود را با دیگر نوجوانان در میان بگذارد.

سسیل کاسپرسان می گوید: “اینکه بتوانم شخصی باشم که دلم می خواهد، عالی است، چون همه راهها برایم باز است حتی دانشمند شدن. این حرفه یک گزینه است، هنوز تصمیم نگرفته ام، ولی دوست دارم به آن فکر کنم.”

تحقیقات نشان می دهد که دختران مانند پسران به رشته های علمی هم علاقه دارند و هم مستعد آنند. در هر حال، حرفه پژوهشگر برای دختران انتخابی نادر است. کلیشه های جنسی، اعتماد به نفس دختران را تضعیف می کند و آنها را از زمینه های تحت سلطه مردان بیرون می راند.

شینا لورسن، هماهنگ کننده طرح “توییست” می گوید: “اغلب نظرهایی می شنویم مانند اینکه مشکل چیست؟ زنان نیز می توانند دانشمند شوند! فکر می کنم مردم بر این باورند. ولی موقعیت، مخصوصا در دانمارک، اینگونه است که هر چه در سلسله مراتب بالاتر می روید، زنان کمتری می بینید و این برای هر دو جنس شرم آور است.”

هدف یکی از طرح های اتحادیه اروپا، مقابله با کلیشه های اجتماعی است که موجب نابرابری جنسی می شود. در اروپا، دانشمندان مرد مخصوصا در رشته های ریاضی و مهندسی بوضوح غالب هستند. عرصه علوم اروپا در غیبت زنان، استعدادهای بالقوه بسیاری را از دست می دهد.

در یک نمایشگاه تعاملی در دانمارک، مجموعه ای از مصاحبه های ویدیویی دانشمندان زن اروپایی مانند آنژا اندرسون، متخصص فیزیک نجومی به نمایش گذاشته شده است.

آنژا اندرسون، استادیار فیزیک نجومی در موسسه نیلز بوهر می گوید: “در این نمایشگاه هدف، ارائه الگو برای دختران جوان است و نشان دادن اینکه زن دانشمند چگونه است تا خود را از ایده های کلیشه ای مانند زن دانشمند وجود ندارد یا زن دانشمند باید یک تیپ بخصوصی باشد، رها کند. این بهترین بخش این طرح است. چون از کشورهای مختلف اروپایی زنانی می بینید که با هم خیلی فرق دارند، در رشته های مختلف علمی هستند و به علم علاقه فراوانی دارند.”

یکی از راههای آشکار ساختن کلیشه های جنسیتی، به چالش کشیدن آنها است. برگزار کنندگان نمایشگاه یک عروسک مجازی موسوم به “توییستی” طراحی کرده اند که از راه دور کنترل می شود. “توییستی” با بازدید کنندگان صحبت می کند و درباره نقش زنان در جامعه پرسش های اخلاقی سخت مطرح می کند.

توییستی، عروسک مجازی می گوید: “من یک رایانه زنده هستم. یعنی یک نفر به من یاد داده چه سوالی بپرسم. ولی یک رایانه هم هستم.”

سارا کلوزن، بازیگر عروسک توضیح می دهد: “راه بسیار خوبی برای صحبت با مردم است، چون متوجه نمی شوند که یک شخص واقعی صحبت می کند. آنها نقاب هایی را که جلوی اشخاص دیگر بر چهره دارند، بر می دارند و عقیده واقعی خود را بیان می کنند.”

توییستی، عروسک مجازی ادامه می دهد: “اکثریت آنها معتقدند که زنان قادر به تفکر منطقی نیستند و فکر می کنند که زنان باید در خانه بمانند.”

طرح “جنسیت” در بوداپست مجارستان

در حالیکه طرح “توییست” آگاهی مردم را در مورد موانع موجود در راه زنان علاقمند به علم، بالا می برد، ابتکار اروپایی دیگری دختران دبیرستان ها را تشویق به پیگیری آموزش علم و دانش می کند.

دانشگاه اوبودا یکی از مراکز علمی پیشروی مجارستان در حوزه انفورماتیک و مهندسی است. این مرکز کمبود دانشجوی دختر دارد. طرح موسوم به “جنسیت” با دعوت دانش آموزان دبیرستان به مراکز علمی و تحقیقاتی، سعی در رفع پیش فرض ها در مورد دختران دارد.

دورا گرو، هماهنگ کننده طرح “جنسیت” می گوید: “نشان دادن اینکه کار این دانشگاه ها چیست، آموزش چگونه است و چه می توانند بیاموزند بسیار مهم است. همچنین باید آنها را قانع کرد که با پسران برابرند و باید تلاش کنند که وارد این مراکز شوند.”

در واقع، در طول تاریخ، نقش های مهم در مهندسی کامپیوتر را زنان ایفا کرده اند. مانند آدا لاولیس، اولین برنامه نویس یا گریس هاپر، توسعه دهنده اولین رایانه الکترونیک.

کوتر لازلو، استاد مهندسی کامپیوتر در دانشگاه اوبودا می گوید: “این زمینه ای است عالی برای زنان، چون آنها جهان را متفاوت از مردان می بینند. مرد غالبا تنها بر یک نکته متمرکز می شود، و زن معمولا مجموعه ای از نکته ها را مورد توجه قرار می دهد.”

آناماریا مهندس کامپیوتر و ده سال است که دوره های آموزشی برای افراد کم شنوا، برگزار می کند. به نظر او دلیلی وجود ندارد که زنان همچنان در رشته های علمی حضور کم داشته باشند.

آناماریا سرفالوی، مهندس کامپیوتر دانشگاه اوبودا می گوید: “من مهندسی کامپیوتر را انتخاب کردم چون این عرصه دانش، به همه و همچنین به افرادی که ضعف شنوایی دارند، فرصت های نامحدودی اعطا می کند. همه در این عرصه می توانند پیشرفت کنند و من معتقدم که زنان به خوبی مردان می توانند عمل کنند. ما به اقدامات موثر بیشتری احتیاج داریم تا این امر تحقق یابد.”

در یک آزمایشگاه در بوداپست بر روی سیستمی کار می شود که در آن از حسگرهای بی سیم برای تحت نظر داشتن افراد مسن استفاده می شود. در عرصه بهداشت و درمان رایانه ای و پزشکی از راه دور می توان از استعداد زنان بهره برد و برای زنان تحصیلکرده ای که شجاعت لازم برای ورود به این عرصه را دارند، فرصت های شغلی فراهم کرد.

لورا پاتیک، دانش آموز دبیرستان می گوید: “این نکته ها در مدرسه توضیح داده نمی شود…. فکر می کنم خیلی سخت است، چون این دختران به سوی ناشناخته می روند و هیچگونه اطلاعی درباره آینده خود و نحوه تحصیلشان و حرفه علمیشان ندارند.”

دست اندرکاران طرح “توییست” در دانمارک درتدارک یک کنفرانس ملی در باره برابری جنسیتی در عرصه علمی، یک رشته مناظره در دبیرستان ها برگزار می کنند.

ویکتوریا آلکساندرا بژرگارد، گرداننده مناظره در طرح “توییست” می گوید: “فکر می کنم گوش دادن به آنچه جوانان می گویند مهم است. اگر من اینجا می ایستادم و فقط صحبت می کردم، تاثیر دیگری داشت. باید آنها را وارد بحث کنیم و به نظرهایشان توجه کنیم. یازده درصد استادهای اروپایی رشته های علمی زن هستند. آیا شما فکر می کنید این یک اشکال باشد؟”

دانش آموز پسر می گوید: “صد درصد استادهای ما خوبند، مهم نیست مردند یا زن.”

دانش آموز دختر می گوید: “فکر می کنم جامعه، ما را در دو دسته قرار داده است. اینکه دختران با احساسشان و پسران با منطقشان فکر می کنند.”

دانش آموز پسر می گوید: “ما باید قبول کنیم که زنان و مردان متفاوتند.”

مشکل جدی این است که اغلب مردم معتقدند داشتن یک شغل علمی موفقیت آمیز با تشکیل خانواده و بزرگ کردن کودکان ناسازگار است. زنان جوان واقف از حجم کاری پژوهشگران، از اینکه مجبور به انتخاب بین زندگی خصوصی و حرفه خود شوند، می ترسند.

تور بنک هانسن، آموزگار علوم سیاسی می گوید: “اگر می خواهید زنان مانند مردان، دانشمند خوب شوند، باید جامعه کلا تغییر کند. ولی نمی دانم چه باید کرد. خیلی سخت است.”

در حالی که متخصصان سراسر اروپا توصیه های خود را برای تصمیم گیرندگان آماده می کنند، به نظر می رسد که یک نکته برای آنها روشن است و آن اینکه علم و جامعه باید با هم برای از میان برداشتن موانع جنسی تلاش کنند.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

فناوری تازه تشخیص ذرات آلاینده هوا

ریزجلبک‌ها، تحولی بزرگ در صنعت تولید مکمل‌های غذایی

موزه مجازی از آثار هنر زیرزمینی کمونیسم در مجارستان