استخراج گاز شیل باعث دو دستگی در اروپا شده است

استخراج گاز شیل باعث دو دستگی در اروپا شده است
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

در جنوب شرقی لهستان، به استخراج گاز شیل (Shale Gas) امید زیادی بسته شده و چندین حفاری اکتشافی آغاز شده است. اینجا، مانند دیگر نقاط جهان هدف، تصرف ثروت جدیدی به نام گاز شیل است.

“وُیچخ شوینتونیه” مهندس حفاری است و به سراسر جهان سفر کرده و چندین سال در آلمان، هند و لیبی در شرکت های مختلف حفاری کار کرده است. او دو فرزند دارد و تازگی به کشور خود لهستان برگشته تا در اعماق زمین منابع به اصطلاح “غیر متعارف گازی” را جستجو کند. اما برای استخراج این گاز که در سنگ ها و صخره های رسوبی ای بنام شیل بدام افتاده است، باید از یک روش بحث برانگیز و خطرناک موسوم به روش «شکست هیدرولیکی» یا فراکینگ (fracking) استفاده کرد.

احتمالا لهستان دارای یکی از بزرگترین ذخایر گاز شیل در اروپا است. روستای “سیچین” در جنوب لهستان خود را برای بهره برداری های اولیه آماده می کند.

“وُیچخ شوینتونیه” از شغل خود بسیار راضی است و می گوید: “اکنون، دوران بهتری را می گذرانیم، از آنجا که نسبت به گذشته، گاز شیل محبوبیت بیشتری پیدا کرده. امیداوارم بتوانیم به کارمان ادامه دهیم.”

در این میدان، تا به حال سه کیلومتر پایین رفته اند و سپس چندین حفاری افقی انجام داده اند. در فصل بهار، میلیون ها لیتر آب را با مواد شیمیایی مخلوط کرده، سپس تحت فشار بالا به زمین تزریق می کنند تا گاز شیل را از سنگ خارج کنند.

در حیطه انرژی، لهستان دارای دو مشکل است: بیشترین بخش انرژی از سوخت زغال سنگ بدست می آید و این برای محیط زیست مضر است و هینطور اینکه لهستان وابستگی بسیاری به واردات نفت و گاز روسیه دارد، که یک چالش سیاسی نیز می باشد. این مسائل برای مردم روستای سیچین هم اهمیت ویژه ای دارد. در این منطقه محروم، بسیاری امیدوارند که صنعت گاز شیل به توسعه لهستان کمک کند.

در تنها مغازه خواربار فروشی سیچین، موضوع گاز شیل همیشه داغ است و ساکنان نظر خود را می دهند: یکی از زنان می گوید: “ما خوشحالیم که در حوالی سیچین گاز پیدا کرده اند. شاید برای فرزندانمان کار ایجاد شود.” اما دیگری مخالفت خود را ابراز می کند: “زیرِ زمین، تغییرات غیر قابل برگشتی پیش خواهد آمد، چون روش “فراکینگ” باعث شکستگی هایی خواهد شد. به علاوه، سیمانی که دور لوله ها خواهند ریخت، تا ابد دوام نمیاورد و شاید آب آلوده شود.” یک مشتری مرد هم می گوید: “مردم نظرهای متفاوتی دارند: می گویند رنگ آب زرد خواهد شد … و مرغ ها دیگر تخم نخواند گذاشت. من نمی دانم این مسائل تا چه حد درست است. یک مرد جوان هم می گوید: “آنها می گویند از مواد شیمیایی استفاده نمی کنند اما ما خیلی خوب می دانیم که برای استخراج گاز شیل، باید مواد شیمیایی تزریق کنند. و این برای محیط زیست خطرناک است.” دیگری می گوید: “اکثریت مردم این روستا طرفدار گاز شیل هستند. همه روستا و مردم نظرشان مثبت است.”

با شروع عملیات استخراج گاز شیل، به مقدار بسیار عظیمی آب و انواع زیادی مواد شیمیایی نیاز خواهد بود. ماگدالنا پیاتکووسکا، مدیر عملیات این میدان می گوید، آب آلوده ای که برمی گردد در تاسیساتِ تصفیه آب تمیز خواهد شد و هیچگونه خطری برای آب آشامیدنی نیست: “این چاه به نحوی طراحی شده است که هیچگونه آلودگی ممکن نیست و آب های زیرزمینی دست نخورده می مانند. چه هنگامی که مایع حفاری را تزریق می کنیم چه هنگامی که گاز به سطح زمین بالا می آید. همه لوله ها با سیمان محافظت شده اند و می توانم قول بدهم که هیچگونه خطری برای اینکه گاز یا مایع حفاری با آب زیرزمینی تماس داشته باشد، وجود ندارد.”

به یکی از زیباترین مناطق فرانسه، به استان “آردِش” در جنوب مرکزی این کشور می رویم. مناظر فوق العاده، کوه ها و دره های بی نظیر و جنگل های دست نخورده آن، بهشتی برای گردشگران است… اینجا شرکت های فرانسوی می خواستند حفاری کنند و گاز شیل استخراج کنند اما “کریستف تورره” آنها را متوقف کرد. او یکی از موثرترین سازمان های غیر دولتی فرانسه، بنام “نه به گاز شیل” را تاسیس کرد. آنها دولت فرانسه را به شدت تحت فشار قرار دادند و فعلا استخراج گاز شیل در فرانسه را متوقف کردند.

کریستف تورره در مورد خطر گاز شیل برای محیط زیست می گوید: “از هر روشی هم که استفاده کنند، به ناچار باید یک لایه ی زمین به نام توآرسین (Toarcian) را بشکنند. گاز شیل در این لایه وجود دارد اما در عین حال دانشمندان این لایه را لایه زباله می نامند، چرا که حاوی مواد مضری مانند مواد رادیو اکتیو و فلزات سنگین است. شکستگی این لایه ی زمین ناگزیر سبب تماس این مواد سمی با آبهای زیرزمینی که بالاتر هستند خواهد شد.

کریستف تورره از ما خواست با “مارتا روزمیسلوویچ” تماس برقرار کنیم. در ورشو، او مسئول هماهنگ کردن مخالفان گاز شیل در لهستان است و می گوید: “بیش از هفتصد نوع ماده شیمیایی استفاده می شود که نیمی از آنها سرطانزا هستند. در این تصویر، یک سنگ کوچک را می بینیم که با شامپو، نمک و صابون بازی می کند… و آنها می گویند: این مواد همان مواد شیمیایی است که شما در حمام خانه استفاده می کنید. این تبلیغات دولتی است. در حال حاضر، دولت لهستان مانند یک دستگاه تبلیغاتی عمل می کند.”

فعالان لهستانی و فرانسوی، یک نظریه اقتصادی مهم هم دارند. به گفته آنها توسعه انرژی های تجدید پذیر می تواند باعث ایجاد شغل های بسیار زیادی شود و در عین حال خیلی پایدارتر از گاز شیل است که در هر صورت به مقدار محدودی وجود دارد. ژان فرانسوا لالفِر، یک کشاورز “آردشی” است و او هم معتقد است استخراج گاز شیل باعث مرگ و میر خواهد بود: “از همین حالا موارد سرطان و مسمومیت دیده می شود: در ایالات متحده آمریکا، در کانادا، در آلمان، در لهستان، و در هر جایی که گاز شیل را از بستر استخراج می کنند، این مسئله وجود دارد. به طور سیستماتیک، هر جا که این گاز هست، آسیب های جدی به سلامت مردم وارد می شود. پس دلیلی ندارد که این چاه ها را حفاری کنند و مردم را مریض کنند.”

بحث ها در مورد گاز شیل موجع به دو دستگی در اروپا شده است. برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا اجازه اکتشاف گاز شیل را می دهند در حالی که برخی دیگر مخالفند.

نظر سنجی ها نشان می دهد که بسیاری از لهستانی ها از استخراج گاز شیل دفاع می کنند. در وزارت حفاظت از محیط زیست، با رییس اداره زمین شناسی لهستان دیدار کردیم. او تجربه زیادی در حفاری میدان های نفتی دارد و اکنون به عنوان معاون وزیر، مسئول توسعه گاز شیل در لهستان است.

پیوتر ووزنیاک از اهمیت گاز شیل برای لهستان می گوید: “قیمت گازی که از گازپروم، تنها صادر کننده گاز روسیه خریداری می کنیم، حداقل دو برابر قیمت بازار است… باید سیاست انرژی کشورمان را تغییر دهیم. همچنین باید کم کم از زغال سنگ هم کناره گیری کنیم. با توجه به غیر قابل اطمینان بودن فروشنده اصلی، وابستگی ما به واردات گاز طبیعی دیگر قابل قبول نیست. ما هیچ وقت نمی دانیم آیا گاز خواهیم داشت یا نه. این کاملا غیر قابل تحمل است. باید بتوانیم به منابع دیگری تکیه کنیم. “

مشکل دیگری هم وجود دارد: چاه های گاز شیل گاز متان منتشر می کنند. گاز متان، یکی از گازهای گلخانه ای بسیار مضر است. به همین دلیل در دانشگاه ماری کوری در شهر لوبلین، پژوهشگران تلاش دارند، روش جدیدی پیدا کنند تا بتوانند گاز متان را محبوس کنند. “ماریان هاراسیمیوک“، استاد زمین شناسی در دانشگاه ماری کوری لوبلین در لهستان می گوید: “اکنون در این دانشگاه با همکاری برخی موسسات دیگر، پژوهش های مهمی برای سازمان دفاع از محیط زیست لهستان انجام می دهیم. بزودی با کمک این پروژه قادر خواهیم بود، در مقیاس صنعتی و با کمک یک سری روش های شیمیایی، گاز متانی را که از چاه بیرون می آید، تبدیل و خنثی کنیم.”

در حال حاضر مقررات خاصی در مورد گاز شیل در اتحادیه اروپا وجود ندارد اما قوانین دقیقی برای حفاظت از محیط زیست تعیین شده و اکنون بسیاری خواهان وضع قوانین مناسبی در مورد گاز شیل از سوی اتحادیه اروپا هستند.

پیوتر ووزنیاک معاون وزیر دفاع از محیط زیست و مسئول توسعه گاز شیل در لهستان است. در این مصاحبه که به زبان انگلیسی انجام شده است، دیدگاه او درباره اکتشاف گاز شیل در لهستان را دنبال کنید:
www.euronews.com/2012/11/02/bonus-interview-piotr-grzegorz-wozniak

جاکوب گوگولِفسکی، برای شبکه CEE Bankwatch در لهستان کار می کند. این شبکه بر فعالیت های موسسات مالی بین المللی نظارت می کند و پشنهادهای اجتماعی و زیست محیطی سازنده ای به این سازمان ها ارائه می دهد. مصاحبه کامل او را درباره گاز شیل به زبان انگلیسی، از اینجا دنبال کنید:
www.euronews.com/2012/11/02/bonus-interview-jakub-gogolewski-coordinator-for-cee-bankwatch-network-poland

پاول پوپراوا از سوی موسسه مطالعات انرژی صحبت می کند و از طرفداران گاز شیل در لهستان است. در این مصاحبه که به زبان انگلیسی انجام شده است، دیدگاه او درباره گاز شیل را دنبال کنید:
www.euronews.com/2012/11/02/bonus-interview-pawel-poprawa-energy-studies-institute

ژان فرانسوا لالفِر در استان “آردِش” در فرانسه زندگی می کند و از اعضای انجمن “نه به گاز شیل” است. می توانید مصاحبه او را به زبان فرانسه از اینجا تماشا کنید:
fr.euronews.com/2012/11/02/interview-bonus-jean-francois-lalfert-militant-anti-gaz-de-schiste

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

کارگران نامرئی در مزارع اروپا؛ حقوق کم، استثمار و در معرض خطر سلامت

زغال‌سنگ، طلای سیاه یا بلای جان لهستان؟

مسیر بالکان غربی، دروازه جدید مرگ برای پناهجوها