مصریهایی که علیه حملات اسرائیل به غزه دست به اعتراض زدند، همانهایی هستند که محمد مرسی را انتخاب کردهاند. موضوعی که وظیفه رییس جمهوری این کشور را دشوار کرده و او را بین وفاداری به حماس، داشتن رابطه مناسب با اسرائیل در همسایگیاش و برخورداری از مناسبات گرم با واشنگتن قرار داده است.
در همین حال، محمد مرسی در حالیکه سعی داشت روز پنجشنبه خطاب به باراک اوباما موضعش را به مردم مصر نشان دهد، گفت: «من از اشتیاق مصر به داشتن روابط گرم با ایالات متحده آمریکا و همینطور جهان سخن میگویم. اما در عین حال این تجاوز را کاملا رد میکنیم و چنین اقدامات و خونریزیها و همینطور محاصره فلسطینی ها را نمیپذیریم.»
بعنوان کسی برخواسته از حزبی نزدیک به حماس و رهبر کشوری که بنابر توافق پیشین صلح، ملزم به دوری از خصومت با اسرائیل است، محمد مرسی از قدرت مانور زیادی برخوردار نیست. علاوه براین، او در انتخابات ژوئن سال جاری به ریاست جمهوری رسید. انتخاباتی که نور امید را بر اعضای حماس در غزه تابانده بودند.
اسماعیل هنیه پس از پیروزی مرسی در حالی که غرق در شور و هیجان بود گفت: «مصر نقش مهمی دارد، نقش میانجی. نقش تاریخی برای مساله فلسطینیان.»
واقعیت این است که محمد مرسی در برابر انتظار بزرگی قرار گرفته است. حماس و اخوان المسلمین پیوندهای تاریخی زیادی دارند و مصریها همواره نسبت به مساله فلسطینیان احساس همدردی دارند.
در دوره حاکمیت مطلقه حسنی مبارک بر مصر چندان توجهی به خواسته و نظر مردم نمیشد. رهبر پیشین مصر گرچه همواره بعنوان میانجی بین دو حزب از ارج و اعتباری برخوردار بود اما در داخل و خارج مصر به دلیل جانبداریاش از اسرائیل همیشه با انتقاد روبرو بود. از همین رو، مرسی به راحتی نمیتواند خشم مصر دموکراتیک را نادیده گیرد.
در همین زمینه با ناتان ثرول از گروه بین المللی مدیریت بحران در بیت المقدس گفتگو میکنیم.
یورونیوز: در زمان حسنی مبارک مناسبات بین اسرائیل و مصر بیشتر مبتنی بر حفظ وضع موجود بوده است. هم اکنون که اخوان المسلمین به قدرت رسیدهاند چه چشم اندازی در پیش روست؟
ناتان ثرول: فکر میکنم هر کسی دیدار نخست وزیر مصر را از نزدیک مورد بررسی قرار میدهد. رفتار مصر در دوره رییس جمهور مرسی قطعا تغییر پیدا کرده است. و این کشور دیگر مصر دوران مبارک نیست. در طول نبرد اسرائیل و حماس در غزه (یا همان کشتار غزه) گذرگاه رفح بسته شد. گذرگاهی که بین غزه و مصر واقع شده است. و در حال حاضر با دیدار نخست وزیر مصر از نوار غزه خلاف آن را میبینید. و این حاکی از آن است که مصر بعنوان متحد غزه و بازیگری مهمی در این عرصه از زاویه دیگری به درگیریهای بین غزه و اسرائیل مینگرد.
یورونیوز: دیدار نخست وزیر مصر را از نوار غزه چطور ارزیابی میکنید؟
ناتان ثرول: فکر میکنم حماس بیاندازه از این سفر و اعلام آن خرسند بود. این نشانهای است از ضعیف شدن انزوای دیپلماتیک. آنها امیدوارند که انزوای اقتصادیشان نیز ضعیف شود. آنها نشانههای روشنی از این واقعیت را میبینند که دولتهای همسایه مانند گذشته نسبت به وضع اسفبار غزه بیتفاوت نخواهند ماند.
یورونیوز: با توجه به اینکه مصر طی یک دوره طولانی بهترین و شابد تنها متحد اسرائیل در خاورمیانه بود موضع اخوان المسلمین را در این زمینه چطور ارزیابی میکنید؟
ناتان ثرول: فکر میکنم مصر دوران رییس جمهوری مرسی با ترفند حفظ تعادل پیش میرود. تا حد زیادی خواستار حفط روابطش با آمریکاست. همینطور خواهان داشتن روابط خوبی با اروپاست و مایل نیست خدشهای به معاهده صلحش با اسرائیل وارد کند. و در عین حال با داشتن پیوندهای محکم با رهبران غزه و رهبران حماس تلاش میکند تا موجب دلسردی آنها نشود.
یورونیوز: پیامدهای اقدام اسرائیل در ۴۸ ساعت گذشته را چگونه میبینید؟ انزوای بیشتر؟
ناتان ثرول: فکر میکنم شدت گرفتن این اقدامات، اعتراضات بین المللی را شدت میبخشد. و فکر میکنم با توجه به واکنشهای بین المللی، گردش زمان به نفع اسرائیل نیست.
*سخنگوی ارتش اسرائیل: حماس بهایِ سنگینی خواهد پرداخت*
به بهانه درگیریهای اخیر در نوار غزه و افزایش خشونتها بین اسرائیل و حماس، با یک سخنگوی نیروهای دفاعی اسرائیل از بیت المقدس به گفتگو نشستیم. آقای افیخای اِدرعی، چرا اسرائیل در این برهه زمانی تصمیم به حمله به غزه گرفته است؟
افیخای اِدرعی: در کمتر از یک هفته ۱۳۰ موشک، اسرائیل را هدف گرفت. این رقم در طول امسال ۷۵۰ فروند بوده است. به این دلیل بود که ما تصمیم گرفتیم در یک عملیات نظامی دو هدف را دنبال کنیم. اول اینکه به سازمانهای تروریستی در غزه ضربه سختی بزنیم و به آنها بفهمانیم که ما برای حفظ جان شهروندانمان کاملا آمادهایم و هر لحظهای میتوانیم آنها را مورد حمله قرار بدهیم. هدف دوم ایجاد یک منطقه امن برای ساکنان جنوب اسرائیل بود.
یورونیوز: شما میگوید عملیات ارتش اسرائیل، رهبران شاخه نظامی فلسطینیان را هدف گرفته است، اما اکثر قربانیان این حملات مردم غیرنظامی، زنان و کودکان هستند. نظرتان در این مورد چیست؟
افیخای اِدرعی: درست است در این حملات غیرنظامیانی نیز زخمی و کشته شدهاند و این در جنگ معمول است، اما من به شما اطمینان میدهم که ما تمامی اقدامات لازم برای جلوگیری از کشتار غیرنظامیان را در نظر میگیریم.
یورونیوز: برای نخستین بار در بیست سال اخیر، تل آویو هدف موشکهای شلیک شده از غزه قرار گرفت. شما این نکته را از منظر نظامی چگونه تفسیر میکنید؟
افیخای اِدرعی: این اتفاق بر حقانیتِ واکنش ما صحه میگذارد چرا که ثابت میکند این تروریستها هر زمان که بخواهند توان آسیب و تخریب اسرائیل و به خطر انداختن جان میلیونها اسرائیلی را دارند.
یورونیوز: ببخشد آقای ادرعی، ولی اسرائیل قویترین ارتش خاورمیانه را دارد!
افیخای اِدرعی: اسرائیل قویترین نیروی نظامی منطقه است، اما حکومتی مسئول و دمکراتیک دارد و تصمیماتش را با توجه به واکنشهای احتمالی جامعه جهانی اتخاذ میشود. در حالی که تروریستها هرگاه بخواهند میتوانند اعمال جون آمیزی را به اجرا بگذارند.
یورونیوز: آیا اسرائیل عملیات نظامی زمینی را نیز در نظر دارد؟
افیخای اِدرعی: در حال حاضر هدف ما تضعیف تواناییهای نظامی آنها ست تا قادر نباشند به اسرائیل حمله کنند. ما مراکز و انبارهای موشکی آنها را مورد هدف قرار دادیم اما آنها همچنان چند موشکهای دور بُردی در اختیار دارند. موشکهایی که تا تل آویو رسیدهاند هر چند آسیب چندانی به بار نیاوردند.
یورونیوز: گفته شده به کِنسِت، پارلمان اسرائیل، نیز حمله شده است. آیا این خبر را تایید میکنید؟
افیخای اِدرعی: این هم از آن دروغ پراکنیهای حماس است. اکثر مراکز خبرگزاری معتبر جهانی در بیت المقدس مستقر هستند و اگر چنین اتفاقی افتاده بود خبرش دنیا را پر کرده بود.
یورونیوز: حماس مدعی شده است اگر اسرائیل دست به حمله نظامی زمینی بزند با غافلگیری بزرگی مواجه خواهد شد. نظر شما چیست؟
افیخای اِدرعی: ارتش اسرائیل آمادگی کامل برای هر گونه عملیاتی را دارد و سربازان ما گوش به فرمان هستند. من به شما قول میدهم که حماس و دیگر سازمانهای تروریستی بهای سنگینی را خواهند پرداخت، سنگینتر از آن مقداری که تا امروز پرداختهاند.