آگهیتنوع گونه های جانوری و گیاهی بدون شک یکی از جاذبه های قاره آفریقاست. در این بین کشور کوچک گامبیا با در اختیار داشتن گنجینه ای از پرندگان رنگارنگ و منحصر بفرد، بی همتاست.
گامبیا کشور بسیار کوچکی در دو سوی رودی به همین نام در غرب آفریقا، با مساحتی حدود یازده هزار کیلومترمربع است. اقتصاد این مستعمره سابق بریتانیا بواسطه طبیعت منحصر بفردش، تا حد زیادی با «اکوتوریسم» (بومگردی) پیوند خورده است. «توریسم پایدار» و توجه همزمان به محیط زیست، حیات وحش و جوامع بومی و محلی، سالانه تعداد زیادی جهانگرد و علاقمند را برای دیدن گونه های متفاوت پرندگان به این کشور می کشاند.
سولومون جالو یکی از پرنده شناسان معروف آفریقا بیشتر توضیح می دهد: «ما در پارک ملی پرندگان هستیم که به آن منطقه محافظت شده «تانجا» هم می گویند. پشت سر ما اقیانوس اطلس قرار دارد که پرنده ها در فصل تولید مثل از مسیر آن از قاره های دیگر خود را به اینجا می رسانند. اهمیت این منطقه طبیعی محافظت شده برای گامبیا و برای جهانگردان در این مسئله نهفته است. پرنده ها با ما دوست هستند. می توانید به آنها خیلی خیلی نزدیک شوید. پرنده های رنگارنگ و مهمی که در فهرست مشاهده پرندگان (پرنده نگری) ثبت شده اند. اگر در زمان مناسب به اینجا بیایید می توانید اغلب گونه های پرندگان آفریقا را یکجا در گامبیا ببینید.»
یک جهانگرد به فرانسوآ شینیاک خبرنگار یورونیوز که برای تهیه گزارش به این منطقه سفر کرده، می گوید: «گامبیا برای شروع جهانگردی در آفریقا نقطه مناسبی است و اگر یک راهنمای خوب داشته باشید، طبیعت فوق العاده ای در انتظار شماست و پرنده ها را براحتی می توانید مشاهده کنید.»
فرانسوآ شینیاک، خبرنگار یورونیوز: «به جنوب می رویم در رودخانه «ماندینا»، (شاخه ای از رود گامبیا) و کلبه های منحصر بفرد آنرا مشاهده می کنیم. دولت گامبیا تصمیم گرفته «اکوتوریسم» را در منطقه «ماکاسوتو» که در زبان محلی اینجا حکم «جنگل مقدس» را دارد، توسعه دهد. چند سال پیش، مجله «ساندی تایمز» این اقامتگاه را بعنوان برترین اقامتگاه اکولوژیک دنیا انتخاب کرده بود.»
«ماکاسوتو» یک منطقه حفاظت شده خصوصی با اقامتگاههای مجلل منطبق بر استانداردهای اکوتوریسم و اصول توسعه پایدار اقتصادی است.
استخدام پرسنل بومی در کنار استفاده از انرژی خورشیدی و حفاظت از طبیعت و همچنین اعمال مقررات ویژه در مورد تعداد بازدیدکنندگان و نظارت بر توریست ها در طول مسیر، با هدف کاهش آسیب به محیط زیست و حفظ طبیعت بکر منطقه از جمله تدابیری است که در این محل اتخاذ شده است.
لارنس ویلیامز مدیر «ماکاسوتو» در این مورد می گوید: «همه کارکنان ما اهل روستاهای اطراف هستند. از سوی دیگر ما توجه زیادی هم به حفظ و نگهداری از جنگلها داشته ایم. می خواهیم اطمینان پیدا کنیم که هم از محیط زیست اطرافمان، و هم از گونه های گیاهی و جانوری جنگلهای «مانگرو» بطور کامل حفاظت شود.»
او در مورد پروژه های انجام گرفته و اهداف آنها در ادامه می گوید: «یکی از کارهایی که انجام داده ایم، عملی کردن پروژه «بالابو» با هدف حفاظت از هشتاد و پنج کیلومترمربع از طبیعت اطراف «ماکاسوتو» است. در طی این کار، پروژه دیگری هم داشتیم و آن نمایش و انجام کارهای هنری در خیابانهای محله ها بود. در طول سه سال گذشته، هنرمندان و نقاشان بسیاری را از سراسر دنیا به اینجا آوردیم. به کمک این هنرمندان نمای خانه ها را رنگ زده ایم و امیدواریم با این کار توریست های زیادی برای دیدن آثار هنری روی دیوارها به اینجا بیایند. این کار برای جامعه بومی اینجا هم می تواند فواید زیادی به همراه داشته باشد.»
بنیاد «ساندله اکو ری تریت» با هدف آموزش مردم بومی و آشنا کردن آنها با اصول حمایت و احترام به محیط زیست تاسیس شده است. سازندگان منازل سازگار با محیط زیست از این بنیاد جایزه می گیرند. مدیریت گردش های علمی دانش آموزان به این منطقه و آشنا کردن کودکان و نوجوانان با طبیعت هم از جمله فعالیت های مفید این بنیاد است.
مدیرمرکز اقامتی تفریحی ساندله می گوید: «فلسفه اصلی کار ما کمک به بومی هاست. ساختمان اینجا را خود مردم ساخته اند. از سیمان و الکتریسیته استفاده نکردیم. انرژی اینجا خورشیدی است.»
حفاظت از شامپانزه های وحشی گامبیا که درخطر انقراض قرارگرفته بودند، پروژه دیگری است که از سی و پنج سال پیش مورد توجه قرار گرفته است. مجمع الجزایر«بابون» در وسط رودخانه گامبیا امروز اقامتگاهی حفاظت شده برای ادامه حیات شامپانزه هاست.
یکی از بومیان شاغل در پروژه موسوم به «آشتی با شامپانزه ها» می گوید: «بعضی وقتها به آنها غذا می دهم. تنها نیستم دو سه نفری از ما این کار را می کنند.»
پاتریک لوییس، مدیراین پروژه می گوید: «شامپانزه ها اولویت اصلی ماهستند ولی مشکل فعلی ما، مسائل مالی و بودجه این کاراست. بنابراین پروژه «اکوتوریسم» را راه انداختیم تا با استفاده از منابع مالی خارجی، غذای شامپانزه ها تامین شود و بتوانیم از آنها مراقبت کنیم.»
Bonus:
Tourism in Gambia, interview with the Minister of Tourism and Culture