آگهیعلل افزایش خشونت شهری در ایران، در گفتگو با رئیس انجمن علمی مددکاران اجتماعی
در دو ماه گذشته تنها در استان تهران ۱۶ هزار و ۴۲۹ تن بر اثر درگیری فیزیکی مجروح شده و به پزشکی قانونی مراجعه کرده اند. اگرچه این رقم نسبت به مدت مشابه در سال ۱۳۹۳ کاهش ۸ و هفت دهم درصدی را نشان می دهد با این همه آمار چشمگیری از خشونت درجامعه ایران است.
آمار ماه های فروردین و اردیبهشت امسال نشان می دهد که ۱۰ هزار و ۶۶۶ مرد و ۵ هزار و ۷۶۳ زن در پی درگیری آسیب جسمی دیده اند. از سوی دیگر مرگ و میر ناشی از استفاده از سلاح سرد در سراسر کشور در سال ۱۳۹۳ نیز قابل توجه است. سال گذشته ۷۶۳ تن بر اثر جراحت با سلاح سرد جان باخته اند. از این شمار ۶۲۵ تن مرد و ۱۳۸ تن زن بوده اند.
تلفات ناشی از استفاده از سلاح سرد در سال ۱۳۸۹، هزار و ۹۳ تن بوده که این رقم در پایان سال گذشته به ۷۶۳ تن کاهش یافته است. استان‌های تهران با ۱۲۷، خراسان رضوي با ۶۵ و فارس با ۵۰ مورد منجر به مرگ، در صدر این آمار قرار دارند. در اسفند سال گذشته نيز آمار مرگ ناشی از سلاح سرد با ۱۶ و چهار دهم درصد افزايش در مقايسه با مدت مشابه سال ۱۳۹۲ به ۶۴ نفر رسيد.
فشارهای اجتماعی؛ عامل خشونت
دکتر مصطفی اقلیما، رئیس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران ضمن یادآوری اینکه خشونت معلولی از علت است به یورونیوز می گوید: «بزرگترین مشکلی که در جوامعی مثل جامعه ما وجود دارد این است که فشارهای اجتماعی بسیار زیاد است. بیکاری، فقر، تورم، نبود اطمینان به آینده، نبود امنیت شغلی و وجود فشارهای روانی در محل کار، نمونه هایی از این فشارهای اجتماعی است. در جامعه ما کسی پاسخگو برای مشکلات روزمره مردم نیست و همین امر سبب می شود که مردم به لحاظ فکری مدام درگیر باشند و تمام فشارهای روانی، ناگهان خود را نشان می دهد.»
آقای اقلیما در ادامه می افزاید: «هیچ مرجعی پاسخگو نیست. مردمی که با مشکلی مواجه می شوند پاسخ درستی دریافت نمی کنند. با نگاهی به دادگاه های خانواده و پرونده های طلاق، پرونده های مالی و غیره می بینید که گره ای از مشکلات فرد مراجع باز نمی شود. این مشکلات به جایی می رسد که انسان ها تعادل خود را از دست می دهند. »
به گفته وی کاهش خشونت در سطح جامعه تنها از سوی دولت امکان پذیر است. آقای اقلیما می گوید: «راه حل کاهش فشارهای اجتماعی، شایسته سالاری در دولت و پاسخگویی است.»
جامعه ایران ناامن است
بسیاری از خشونت های فیزیکی به مراجع قضایی، پزشکی قانونی یا پلیس گزارش نمی شود. نمونه آن را می توان در خشونت های خانگی و خشونت علیه کودکان دید. عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی ضمن تائید اینکه چنین خشونت هایی در سطحی قابل توجه در جامعه ایران وجود دارد خاطرنشان می کند که فرد خشونت ورز تعمدی در رفتارش ندارد بلکه رفتار وی ناشی از آسیب هایی است که در جامعه دیده است. آقای اقلیما می گوید: «پدری که بدن فرزندش را با سیگار می سوزاند، انسانی سالم نیست و نمی فهمد چه می کند، چراکه در آن زمان و حالت روانی، دیگر فرزندش را نمی بیند بلکه مشکلاتش را می بیند.»
وی با اشاره به مصائب اقتصادی پیش روی طبقات فرو دست جامعه می افزاید: «فردی که با ماهی ۶۰۰ هزار تومان زندگی می کند طاقت ندارد حتی بیشتر از یکبار پاسخ سلام فرزندش را بدهد. این فرد کرایه خانه اش بیشتر از درآمدش است و مجبور است حتی تا سه شیفت کار کند و زیر بار هر حرف و هر فشاری هم برود؛ پس طبیعی است که آدم سالمی نخواهد بود.»
این کارشناس آسیب های اجتماعی بر این باور است که «مردم علت خشونت ورزی خود را نمی دانند.» وی ضمن بیان اینکه «در هر کشوری که شاهد ناهنجاری های رفتاری بیشتری باشید، این امر نشان گر بیشتر بودن معضلات اجتماعی آن جامعه است.» توضیح می دهد: «انسان سالم در صورت تصادف هنگام رانندگی سیلی به گوش کسی نمی زند، بلکه عذرخواهی می کند ولی وقتی فرد از آمادگی روحی کامل برخوردار نیست و انبوهی از مشکلات را با خود حمل می کند نمی تواند درست رفتار کند. فرهنگ رانندگی کشورهایی که مشکلات اجتماعی مردم کمتر است کاملا تائید کننده این حرف است.»
آقای اقلیما بیکاری و ناامیدی از آینده را از عوامل مهمی می داند که به لحاظ روانی بر جامعه جوان ایران اثرگذار است. وی می گوید: «تمام این خشونت ها به ناامنی هایی بازمی گردد که ما در جامعه داریم. امید به آینده موضوع مهمی است. ما سالی یک میلیون فارغ التحصیل در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد خواهیم داشت. این درحالی است که از دولت آقای احمدی نژاد تاکنون، شش سال است که استخدام [در بخش دولتی] را ممنوع اعلام کرده اند. با این حساب، فرد فارغ التحصیل در این جامعه امیدی به آینده ندارد؛ چون جایی برای کار کردنش فراهم نیست. هر آدم سالمی در چنین شرایطی قراربگیرد پرخاشگر خواهد شد.»