آگهیمذاکرات هسته ای؛ یک قدم تا ضرب الاجل
محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران که تهران را به قصد حضور در مذاکرات اتمی با ۱+۵ در پایتخت اتریش ترک کرده است، پس از ورود به وین به خبرنگاران گفت: «ما با این دید به وین آمدیم که بتوانیم در چند روز آینده با توجه به اینکه زمان مهم نیست و رسیدن به یک توافق خوب مهم است، به نتیجه خوب برسیم.»
رئیس هیات مذاکره کننده ایرانی بر سر پرونده فعالیت های اتمی ایران در حالی از رسیدن به «توافق خوب» و مهم نبودن زمان سخن می گوید که از ورود وی به وین و دیدار با همتای آمریکایی خود تنها سه روز به مهلت تعیین شده برای امضای توافق جامع زمان باقی است.
جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید از احتمال تمدید مذاکرات پس از رسیدن ضرب العجل ۳۰ ژوئن خبر داده و عباس عراقچی، معاون حقوقی وزیر امورخارجه به خبرنگار تلویزیون عرب زبان العالم وابسته به جمهوری اسلامی ایران گفته است: «فعلا تمدید در دستور کار ما نیست بنای ما این است که در تاریخی که تعیین شده به یک جمع بندی برسیم و اگر مقدور نشود، ممکن است کار ما چند روزی ادامه پیدا کند تا بشود جمع بندی کرد.»
دلیل اینکه طرفین اصلی مذاکرات از احتمال ادامه یافتن گفتگوها پس از ضرب الاجل تعیین شده سخن می گویند را شاید از نگاه طرف ایرانی بتوان در این گفته عضو ارشد مذاکرات یافت: «بعد از لوزان برخی از کشورهای ۵+۱ اظهاراتی داشتند ومواردی را مطرح کردند و تغییراتی در مواضعشان مشاهده شد، و این یک مقدار زیادی کار را سخت تر کرده است.»
علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر حکومت جمهوری اسلامی ایران نیز گفته است: «ما در روزهای اخیر شاهد بودیم که گاهی مقامات آمریکایی و اروپایی اظهاراتی می‌کنند که خارج از آن توافقی است که در ژنو منعقد شده است. باید تمام طرفین یعنی ۱+۵ و ایران پایبند به مبانی ای باشند که مورد قبول دو طرف است تا در این چارچوب حقوق ایران بدون هیچ‌گونه محدودیتی در استفاده کامل صلح‌آمیز هسته‌ای محفوظ بماند.»
توافق ژنو که آقای ولایتی از آن یاد کرده است، توافقی شش ماهه بود که سوم آذر ۱۳۹۲ امضا شد. بر مبنای آن طرفین توافق کردند که در ازای تعلیق بخشی از تحریم ها و خودداری از اعمال تحریم تازه، ایران بازرسی از مراکز هسته ای را تسهیل کرده و به غنی سازی اورانیوم به صورت محدود ادامه دهد. هدف از امضای این توافق موقت، ادامه یافتن مذاکرات تا رسیده به توافقی جامع بود.
ابراز تردید از تهران تا واشینگتن
بنا به مصوبه مجلس شورای اسلامی که به تائید شورای نگهبان نیز رسیده است، وزیر امورخارجه ایران موظف است تا روند اجرای توافق احتمالی را هر شش ماه یکبار به مجلس گزارش کند. همچنین بر اساس مفاد این قانون که زیر عنوان «الزام دولت از دستاوردهای هسته ای» منتشر شده، لغو تحریم‌ها به طور یکجا و کامل باید در متن توافقنامه درج شده و در روز آغاز اجرای تعهدات ایران انجام شود.
در ایران تردید به مذاکره با غرب را گروهی نمایندگی می کنند که «دلواپسان» لقب گرفته اند. این گروه در میان اکثریت اصولگرای مجلس شورای اسلامی نیز حضور و نفوذ دارند. «دلواپسان» عنوانی است که به گروهی از اصولگرایان تندرو و عمدتا مخالفت دولت حسن روحانی اطلاق می شود. آنان مذاکرات هسته ای با گروه ۱+۵ را زیر سوال برده و می گویند که تیم محمد جواد ظریف در برابر آمریکا کوتاه آمده است. در این گروه نقش هواداران محمد تقی مصباح یزدی و دولت پیشین پر رنگ است. «دلواپسان» با مذاکره با دولت باراک اوباما مخالف بوده و هرگونه تعامل با غرب را «سازش» و عبور از «آرمان های انقلاب» می خوانند.
رهبر حکومت جمهوری اسلامی پیش تر گفته بود: «من به مذاکره خوش‌بين نيستم و به جايی نمی‌رسد ولی مخالفتی هم ندارم.» آقای خامنه ای پس از نتیجه مذاکرات لوزان در یک سخنرانی تصریح کرد: «اگر از من بپرسند شما موافقید یا مخالف، میگویم نه موافقم، نه مخالف؛ چون هنوز اتفاقی نیفتاده است؛ هنوز کاری نشده. همه‌ی مشکل بر سر آن جزئیاتی است که بنا است بنشینند و یکایک آنها را بحث کنند؛ این را خود مسئولین هم گفته‌اند؛ هم به ما گفته‌اند، هم در مصاحبه‌هایشان به مردم این را گفته‌اند؛ همه‌ی مشکل بعد از این است.»
روز چهارشنبه نیز در حالی که جان کری و محمد جواد ظریف خود را برای دیدار روز شنبه در وین آماده می کردند انتشار نامه ۱۸ تن از مقامات پیشین سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا به باراک اوباما خبرساز شد. در این نامه که پیش از آغاز دور نهایی مذاکرات در سطح وزیران امورخارجه با امضای کسانی همچون دیوید پترایوس رئیس پیشین آژانس اطلاعات مرکزی و فرمانده ارتش آمریکا در عراق، رابرت آینهورن عضو پیشین تیم آمریکا در مذاکرات با ایران، و گری سیمور مشاور پیشین اوباما در زمینه سیاست هسته‌ای منتشر شد، از رئیس جمهوری ایالات متحده خواسته شد که بر مبنای توافق احتمالی باید نقش بازرسی های آژانس بین المللی انرژی اتمی از تاسیسات هسته ایران پر رنگ تر شود.