جشنواره فیلم اورشلیم؛ فیلمهایی محلی با اهدافی جهانی

آگهی

سی و دومین جشنواره فیلم اورشلیم با حضورِ جان تورتورو، بازیگر و کارگردان اهل ایالات متحده آمریکا افتتاح شد. او که در بیش از شصت فیلم حضور داشته، با ایفای نقش در فیلمهای تقاطع میلر، بارتون فینک، لبوفسکی بزرگ، ای برادر کجایی؟ و سه گانه نخست ترانسفورمرز به شهرت رسید. این جشنواره، جایزه یک عمر فعالیت هنری را به وی اهدا کرد.

البته این جشنواره تلاش دارد تا روزنه ای به بازار بین المللی تولید فیلم باشد. اسرائیل بیش از هرکشور دیگر در خاورمیانه، نامزدِ دریافت جایزه اسکار در رشته بهترین فیلم خارجی زبان شده است.

در طول چند سال اخیر تولیدات سینمایی اسرائیل از نظر کمی و کیفی رُشد چشمگیری داشته است. این کشور در زمینه تولید فیلم از تسهیلات مناسب و استعدادهای بسیار برخوردار است. البته داستانِ اکثر فیلمها حول موضوعات پیچیده سیاسی/ اجتماعی این کشور می گردد.

فیلم «جروزالم» (JeruZalem : نام فیلم بازی لفظ Zombie به معنای مرده متحرک را در خود دارد) ساخته دُرون و یوآو پاز، داستان تعدادی گردشگر آمریکایی را روایت می کند که در دیداری از اورشلیم درگیر ماجرای زامبی ها می شوند. این فیلم که با تمامی عناصر اجتماعی سیاسیِ زندگی روزمره در اورشلیم بازی می کند، جایزه بهترین آنونس و همچنین بهترین تدوین را از این جشنواره دریافت کرد.

بیشتر فیلمهای این جشنواره درباره درگیریهای جاری این کشور اند، اما همچنان سینمادوستان را در هر سن و سالی به سوی خود می کشند. تایفون پیرسلیم اغلو، کارگردانِ تُرک، یکی از داورانی است که تمامی فیلمهای مستند و داستانیِ بخش مسابقه این جشنواره را دیده است. او در این باره می گوید: «تمام فیلمهایی که اینجا دیدم بیانگر یک درد هستند؛ دردِ اجتماع. در اولین نگاه به نظر می رسد که مسأله، خیلی محلی است اما از طرف دیگر این مسأله درباره مشکلات جهانی است. بنابراین حرکتی است از سوی مشکلات محلی به سوی دیدنِ تمامی مشکلات انسانی».

فیلم مستند «پریشان» (Strung Out) درباره زنان جوانی که قربانی هروئین و روسپیگری بوده و در خیابانهای تل آویو زندگی می کنند جایزه بهترین کارگردانی فیلم مستند را گرفت. نیریت آهرونی، کارگردانِ این فیلم، که خود تصویربرداری آن را نیز برعهده داشته است می گوید:«یک سال و نیم طول کشید تا به خودم اجازه دادم با دوربین به سراغ آنها (زنان خیابانی) بروم، خیلی به هم اعتماد کردیم. من آنها را تر و خشک می کردم، با آنها حرف می زدم و آنها حس می کردند که این آخرین شانس برای حرف زدن درباره وضعیتشان و شاید آخرین مدرکی است که از زندگی شان به جا می ماند.

فیلم «تیخون» (Tikkun) با موضوع جوانِ یهودی دینداری که زندگی اش را تغییر می دهد، برنده چهار جایزه اصلی این جشنواره شامل بهترین فیلم، بهترین فیلمنامه، بهترین فیلمبرداری و بهترین بازیگر نقش اول مرد شد. وقتی زندگی این جوان از هم فرو می پاشد و او در آستانه مرگ (حاصل از خودکشی) قرار می گیرد، پدرش او را نجات می دهد و به زندگی برمی گرداند، اما بعد خودِ پدر با این ترس روبرو می شود که مبادا از خواست خدا سرپیچی کرده است. خلیفه ناتور، بازیگر نقش پدر، که یک اسرائیلی عرب زبان است برنده جایزه بهترین بازیگر مرد شد. او درباره ایفای این نقش می گوید: «این شخصیت خیلی از زندگی من دور است، شخصیت آسانی نیست و گذشته از این مذهبش هم متفاوت است، مذهب من نیست، زندگی من نیست. من تا پیش از این نقش، درباره این سبک زندگی و این طور شخصیت ها چیزی نمی دانستم، بنابر این کلی مطالعه کردم».

آویشای سیوان کارگردان جوان این فیلم هم می گوید: «فیلمنامه، لایه ها و مسائل فلسفی زیادی دارد و بیشتر با سوالات سر و کار دارد تا جوابها».

فیلم عروسک عروسی (Wedding Doll) جایزه بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر زن را برد. آسی لِوی، نقشِ مادر یک دخترِ عقب مانده را بازی می کند که می خواهد استقلال خود را به دست آورد. دختر، در محل کارش، عاشق رئیس خود می شود و رابطه مادر و دختر دچار تنش می شود. آسی لِوی که خود در زندگی واقعی دو دختر دارد در این باره می گوید: «همیشه (جنبه های مختلف) زندگی ام را با هم ترکیب می کنم. چون بازیگر هستم و با ماده خام زندگی ام و آنچه بلد هستم، کار می کنم، با چیزی که به آن اعتقاد دارم. من اعتقاد دارم یک مادر همیشه مادر است و مادر بودن برای من مثل امری غریزی است».