در پی خبر لغو اجرای ارکستر فیلارمونیک برلین در تهران، علی مرادخانی، معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، روز دهم شهریور، در جریان برگزاری جشنواره موسیقی جوان اعلام کرد که این موضوع هنوز در دست بررسی است. علی مرادخانی در واکنش به اخبار منتشر شده در مورد «دانیل بارنبویم»، رهبر اسرائیلی ارکستر فیلارمونیک برلین گفت: «دانیل بارنبویم را همه میشناسند و پیشنهاد حضور ارکستر برلین در ایران از طرف خودشان مطرح شد. این موضوع هنوز در دست بررسی است، البته ملاحظاتی هم وجود دارد. ما نظری در اینباره نمیدهیم و ترجیح میدهیم وقتی اتفاقی افتاد، سپس آن را اعلام کنیم؛ اما دعوت از این ارکستر از طرف معاونت هنری وزارت ارشاد نبوده است. به هر حال امیدوارم این مسائل زودتر برطرف شود.»
چندی پیش، بهرام جمالی، مدیرعامل بنیاد رودکی و مسئول اجرای ارکسترها در تالار وحدت، خبر از نهایی شدن حضور ارکستر فیلارمونیک برلین در ایران داد اما چند روز بعد از آن و به دنبال انتشار اخباری در مورد هویت اسرائیلی دانیل بارنبویم، رهبر این ارکستر، حسین نوشآبادی، سخنگوی وزارت ارشاد، رسماً اعلام کرد که امکان حضور ارکستر برلین در ایران وجود ندارد و «هنرمندان منتسب به رژیم صهیونیستی جایی در ایران ندارند».
مخالفت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران با حضور ارکستر سمفونیک برلین در ایران در حالی صورت می گیرد که چندی پیش، میری رگب، وزیر فرهنگ و ورزش اسرائیل نیز با نوشتن یادداشتی در توئیتر، از آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان خواست که اجازه ندهد ارکستر فیلامورنیک برلین و دانیل برنبویم، رهبر این ارکستر برای اجرا به ایران بروند. وزیر فرهنگ اسرائیل در مورد دانیل بارنبویم، نوشت: «رهبر ارکستر، دانیل بارن بویم، شهروند اسرائیل محسوب میشود اما در ایران به همراه ارکستر سمفونیک برلین اجرا خواهد داشت. بارن بویم موضع ضداسرائیلی دارد. در این حال از فرهنگ به عنوان اهرمی به منظور رسیدن به عقاید سیاسیاش علیه موقعیت اسرائیل استفاده میکند. پذیرفته شدن این موضوع از طرف صدراعظم آلمان آنجلا مرکل یک اشتباه است.» به نوشته میری رگب، «کنسرت دانیل بارن بویم در ایران به تلاشهای اسرائیل برای جلوگیری از توافق هستهای ضربه خواهد زد و به تلاشهای مشروعیتزدایی علیه اسرائیل کمک خواهد کرد.»
حسین نوشآبادی در نشست خبری روز هشتم شهریور، در واکنش به سخنان وزیر فرهنگ اسرائیل گفت: «ما نمیدانیم که بازی پشت صحنه صهیونیستها چیست و مطلع نیستیم که انگیزه برخی مسئولان رژیم صهیونیستی از طرح موضوع و نارضایتی از حضور ارکستر ملی آلمان در ایران چه بوده است. با این حال، سیاستهای رسمی جمهوری اسلامی ایران و مواضع اصولی و مستحکمی را که جزو باورهای ما و سیاستهای کلی نظام است، میدانیم و بر آن اساس عمل میکنیم.»
دانیل بارنبویم، پیانیست و رهبر ارکستر برلین که دارای تابعیت اسرائیلی است، یکی از مدافعان حقوق فلسطینیها و از منتقدان شدید دولت اسرائیل و سیاست های آن در سرزمینهای اشغالی تحت کنترل این رژیم است. او در آرژانتین متولد شده اما در کودکی همراه خانوادهاش به اسرائیل مهاجرت کرد. برنبویم چند سال پیش همراه با ادوارد سعید، نویسنده و متفکر فلسطینی-آمریکایی، ارکستر «دیوان شرق و غرب» را با ترکیبی از نوازندگان جوان اسرائیلی و فلسطینی تشکیل داد. بارنبوم چندی قبل در مصاحبه با نرمن لبرچ، روزنامه نگار انگلیسی، دولت اسرائیل را به بدرفتاری با فلسطینی ها و استفاده از روش های شنیع متهم کرد. او همچنین در نوامبر ۲۰۱۴ در روزنامه گاردین نوشت که امنیت دولت اسرائیل تنها در صورتی در یک دوران طولانی مدت ادامه مییابد که امنیت مردم فلسطین نیز در خاک این مردم حفظ شود. اگر این اتفاق نیفتد، روند جنگ و تاریخ این منطقه به صورت مستمر تکرار میشود و این بنبست غیرقابل تحمل ادامه مییابد.
با این حال حسین نوشآبادی، سخنگوی وزارت ارشاد، به رغم مواضع انتقادی تند بارنبویم علیه دولت اسرائیل، دربارۀ او می گوید:« ادعاهایی که دربارۀ رهبر ارکستر برلین مطرح میشود ثابت نشده و به نظر ما ایشان شخصیت مشکوکی هستند چراکه اگر او منتقد علنی دولت اسرائیل بود پاسپورت و ویزای اسرائیل را نداشت البته وی تابعیت چند کشور را دارد.»
به گفتۀ نوش آبادی، در نگاه ارشاد هر شخصی که شائبۀ ارتباط با اسرائیل را داشته باشد حق حضور در ایران را ندارد.
سخنگوی وزارت ارشاد، دعوت دولت ایران از ارکستر برلین را انکار کرد و گفت: « تا امروز جمهوری اسلامی ایران هیچ درخواستی مبنی بر حضور ارکستر برلین نداشته و همواره این ارکستر بوده که پیشنهاد دهندۀ حضور در ایران و پیگیر آن بوده است.»
وی گفت: «بررسیهای ما نشان داده که رهبر این گروه، انتساب و وابستگی ملی و هویتی به اسرائیل دارد، در اسرائیل بزرگ شده و پدر و مادرش هم در آنجا زندگی کردهاند. بنابراین شائبه وابستگی به آن کشور که از نظر ما، کشوری نامشروع است، وجود داشت.»
به گفتۀ سخنگوی وزارت ارشاد، عدم حضور ارکستر برلین در ایران به معنی قطع تعاملات فرهنگی با دنیا نیست و ارکستر ملی آلمان می تواند با تغییر مدیر خود درخواستش را دوباره مطرح کند.
از سوی دیگر، علی رهبری، رهبر ارکستر سمفونیک تهران که هم اکنون در وین به سر میبرد در مورد حضور ارکستر فلارمونیک برلین در تهران به خبرگزاری فارس گفت: «ابتدا این ارکستر زمانی را برای اجرا در تهران مقرر کرده بود اما بعدا به ما اعلام کردند که این زمان به تعویق افتاده است. من دلیل این تعویق را نمیدانم. اما قرار است زمان تازهای را برای حضور در تهران به ما اعلام کنند.»
علی رهبری، در مورد تابعیت اسرائیلی دانیل بارن بویم گفت: «من در این باره اطلاع دقیقی ندارم. اما تا آنجایی که من میدانم ایشان هم شهروند اسرائیل هستند و هم شهروند فلسطین. آنچه که قطعا میدانم این است که او رهبر ارکستر معروف و جهانی است که در یک ارکستر معتبر وظیفه رهبری را بر عهده دارد.»
به گزارش رادیو اسرائیل، دولت آلمان از قصد دانیل بارنبویم برای سفر به ایران به عنوان رهبر ارکستر سمفونیک برلین دفاع کرده و انتقاد شدید وزیر فرهنگ اسرائیل را نادیده گرفته است.
ارکستر سمفونیک تهران در دوره جدید فعالیت هایش زیر نظر علی رهبری، قصد دارد برنامه های مشترکی با ارکسترهای موسیقی بزرگ جهان اجرا کند. چندی پیش، ارکستر فیلارمونیک چین که در قالب توری با عنوان «جاده ابریشم» به ایران سفر کرده بود، طی دو شب متوالی، قطعاتی از آهنگسازان بزرگ دنیا مثل چایکوفسکی، کورساکوف و دورژاک را به طور مشترک به همراه ارکستر سمفونیک تهران به رهبری علی رهبری در تالار وحدت تهران اجرا کرد.