آگهیرویدادهای تروریستی جمعه شب پاریس، نه تنها اروپا بلکه مردم بسیاری از کشورهای جهان را تحت تاثیر قرار داد. فضای حاصل از این حملات فاجعه‌بار موجب شد تا شرکت کنندگان در نشست وین برای جست‌وجوی راه‌حل بحران سوریه و نیز نشست سران G20، بخش مهمی از اختلاف‌های خود را برای مبارزه با داعش کنار بگذارند و بر سر یک نقشه راه برای ایجاد یک دولت انتقالی ظرف ۶ ماه، و برگزاری انتخابات ظرف ۱۸ ماه آینده در سوریه به توافق برسند.
اما آیا مبارزه با داعش دارای راه‌حل مشخص و واحدی است؟ تاثیر حملات تروریستی اخیر بر موج مهاجران منطقه خاورمیانه و برخورد کشورهای غرب با آنها چیست؟
در چهل و سومین برنامه «همراه با یورونیوز» نظرات مخاطبان را با ایرج ادیب زاده، روزنامه نگار در پاریس و کامران متین، استاد روابط بین الملل در بریتانیا در میان گذاشتیم.
کامران متین در گفت و گو با یورونیوز درباره واکنش مقام های فرانسوی گفت: «واکنش فرانسوا اولاند رئیس جمهوری فرانسه بعد از حملات در پاریس خیلی دور از انتظار نبود. اما سخنان اولاند درباره جنگ با تروریسم و نابودی داعش یادآور کننده سخنان بوش و دولتمردان آمریکایی بعد از یازده سپتامبر بود.»
وی افزود: «از یازده سپتامبر به بعد چندین جنگ منطقه ای در عراق، افغانستان، لیبی رخ داد یا در سوریه جنگ در حال جریان است اما تروریسم هم همچنان سر جای خود قراردارد.»
آقای متین با اشاره به اینکه به واکنش فرانسه و دولت های غربی از دو منظر می توان نگاه کرد، افزود: «یکی اینکه اقدام های امنیتی در کوتاه مدت تشدید می شوند. به طور مثال کنترل در مرزها بیشتر می شود یا اجازه بازگشت به اتباع فرانسوی که به سوریه رفته اند داده نمی شود.اما در دراز مدت هیچ کدام از این اقدام ها موثر نیست چون این پروژه در ابعاد بزرگتر توسط آمریکا چهاده سال پیش انجام شد.»
وی در عین حال موضوع سوریه را پیچیده تر از پروژه آمریکا بعد از یازده سپتامبر عنوان کرد و گفت: «دلیل این پیچیدگی هم تعدد بازیگران سیاسی و نظامی است که در سوریه فعال هستند.»
به عقیده آقای متین، در نشست وین قدم های مثبتی برداشته شد اما یک دولت مهم منطقه ای مانند ترکیه که هم‌پیمان با آمریکا و غرب است، تقاضا می کند که نیروهای مدافع خلق در کردستان سوریه که مخالف داعش است جزو نیروهای تروریستی معرفی شوند.
این کارشناس ساکن بریتانیا افزود: «در حالیکه نه فرانسه و نه آمریکا علاقه ای برای فرستادن نیروهای نظامی مستقل به منطقه ندارند، از نیروهایی که می توان به آن ها تکیه کرد نیروهای کرد در سوریه است. اگر یکی از کشورهای ائتلاف علیه داعش مخالف گروه های کرد است همین یک مورد می تواند تصمیم های مربوط به حمله به رقه پایتخت داعش در سوریه را تحت تاثیر قرار دهد.»
به اعتقاد آقای متین، گرچه نفس این اقدام ها مثبت است اما انتظار اینکه یک همگرایی استراتژیک بین بازیگران عمده منطقه ای و بازیگرانی که در سوریه در حال جنگ هستند شکل گیرد بعید است.
وی با انتقاد از حضور نداشتن گروه های مخالف دولت اسد در نشست وین گفت: «در نشست وین مخالفان دولت اسد حضور نداشتند. یعنی افرادی غیر از بازیگران اصلی دعوت بودند. در نهایت اگر خلاصه کنم باید بگویم که قدم های مثبتی در این زمینه برداشته شده است اما چشم انداز حل کردن سریع بحران سوریه در کوتاه مدت و حتی میان مدت و نابودی داعش کمی دور از واقعیت است.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «همانگونه که بسیاری از ناظران می گویند، آمریکا و کشورهای غربی نباید نیروی نظامی در ابعاد بزرگ به منطقه اعزام کنند چراکه تجربه عراق به ما می گوید که حضور زیاد نیروهای غربی در یک کشور مسلمان دقیقا چیزی است که گروهی مانند داعش خواستار آن است.»
وی در توضیح این موضوع افزود: «یعنی در آن حالت فروختن این سناریو که ما درگیر جنگ همه جانبه با غیر مسلمانان هستیم از سوی داعش راحت تر خواهد بود. آنها در ادبیات درونی خود به این نکته واقف هستند و بر آن اصرار دارند. بنابراین اجتناب از آن امر درستی است.»
آقای متین در عین حال گفت: «البته اگر از این امر اجتناب می شود باید گزینه جایگزین دیگری وجود داشته باشد. ترکیب حمله هوایی و حمایت نظامی غرب از نیروهایی که در جنگ با داعش هستند می تواند جواب دهد. همانطور که در آغاز جنگ در افغانستان جواب داد. اما این نوع حمایت دچار دشواری هایی است.»
در برنامه یورونیوز، ایرج ادیب زاده روزنامه نگار پیشکسوت ساکن پاریس، که خود شاهد عینی یکی از حوادث تروریستی ۱۳ نوامبر بوده گفت: «در آن شب با پسرم به استادیوم ملی فرانسه برای دیدن بازی آلمان و فرانسه رفته بودم. قبل از شروع مسابقه مردم مانند اینکه دارند به یک جشن می روند روانه استادیوم برای تماشای مسابقه فوتبال بودند. بسیاری هم به صورت خانوادگی حضور داشتند.»
وی افزود: « اگر تروریست ها می توانستند وارد استادیوم شوند در حالیکه رئیس جمهوری فرانسه و چندین وزیر فرانسوی آنجا حضور داشتند یک فاجعه بزرگ اتفاق می افتاد. این افراد می خواستند ابتدا در استادوفرانس انفجار انجام دهند اما به دلیل رعایت شدن مسائل امنیتی آنها نتوانستند به استادیوم راه پیدا کنند.»
آقای ادیب زاده در تشریح این مسائل امنیتی گفت: «آنها باید از دو مانع عبور می کردند. ابتدا بلیت ها بازرسی می شد و مرحله بعد بازرسی وسایل بود. حتی به من گفتند که شال گردنم را بالا بزنم تا آنها زیر شال را هم بازرسی کنند. حتی اجازه بردن بطری آب به داخل استادیوم وجود نداشت. قطعا تروریست ها با کمربندی انفجاری نمی توانستند وارد استادیوم شوند.»
وی درباره صداهای انفجار که در استادیوم شنیده می شد گفت: «بعد از اینکه ۱۷ دقیقه از مسابقه گذشت وضعیت عادی بود اما به یکباره صدای انفجار شنیده شد و دو و نیم دقیقه بعد باز صدای انفجار شنیده شد که بعدا فهمیدم تروریست ها بودند.»
آقای ادیب زاده در تشریح وضعیت استادیوم بعد از شنیده شدن صدای انفجار گفت: «ما می دیدیم که در حین بازی چند نفر با اولاند صحبت می کردند و بعد وی از استادیوم خارج شد. مشخص شد یک چیز غیر عادی وجود دارد اما مسابقه ادامه پیدا کرد و تمام شد. بعد از پایان بازی روی تابلو نوشته شد که به خاطر مسائل امنیتی می توانید از درهای خروجی جنوبی و شمالی خارج شوید. درهای شرقی و غربی بسته شده بود. وقتی از استادیوم خارج شدم از تلویزیون یک مغازه متوجه حملات به پاریس شدم.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود در ارتباط با فضای سنگینی که بعد از این حوادث ایجاد شده به بدبینی افکار عمومی فرانسه به مسلمانان بعد از حوادث شارلی ابدو و حوادث ۱۳ نوامبر اشاره کرد و گفت: «البته این که من می گویم از نظر افکار عامه مردم است، یعنی کسانی هستند که بین مسلمانان فرق بگذارند و بگویند همه این ها تروریست نیستند.»
وی به سخنان اولاند در کنگره ورسای اشاره کرد و گفت: «اولاند در آن سخنرانی گفت که فرانسوی ها را فرانسوی ها کشته اند.»
این خبرنگار ساکن پاریس تصریح کرد: «افراد افراط گرا در فرانسه با مشکل روبرو می شوند. چون وضعیت اضطراری اعلام شده نیروهای امنیتی نیاز به مجوز برای ورود به مکان های مشکوک را ندارند. گفته شده است که امامان جمعه رادیکال از فرانسه اخراج می شوند.»