در حالیکه تا برگزاری دهمین دوره انتخابات مجلس شورا و پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان تنها یک ماه باقی مانده، رد صلاحیتهای گسترده کاندیداهای هر دو مجلس توسط شورای نگهبان، امیدها نسبت به رقابتی بودن انتخابات اسفند ماه را زیر سئوال برده است.
بنا به گزارشها، هیئتهای نظارت شورای نگهبان از حدود ۳ هزار کاندیدای اصلاحطلب انتخابات مجلس شورا، صلاحیت تنها ۳۰ نفر را تائید کردهاند و تایید صلاحیت شدههای مجلس خبرگان تنها ۱۶۶ نفر یعنی کمتر از دو برابر تعداد نمایندگان این مجلس است.
در برنامه این هفته «همراه با یورونیوز دیدگاهها و پرسشهای مخاطبان را با رجبعلی مزروعی، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی و دکتر امیرحسین گنج بخش، تحلیل گر و فعال سیاسی درمیان گذاشتیم.
علی مزروعی در گفتوگو با یورونیوز گفت: «هم اکنون نمیتوان درباره میزان حضور نامزدها در این انتخابات پیش بینی کرد به این دلیل که هنوز یک مرحله دیگر باقی مانده و آن، اعلام نهایی اسامی نامزدها توسط شورای نگهبان است.»
وی افزود: «به نظر من اتفاقی که در مجلس هفتم رخ داد خیلی بدتر از وضعیت فعلی بود چرا که در انتخابات مجلس هفتم بر اساس نامهای که از طرف اصلاح طلبان و رئیس جمهوری و ریاست مجلس وقت منتشر شد، سرنوشت حدود ۱۹۰ کرسی مجلس، قبل از برگزاری انتخابات روشن شده بود.»
وی تصریح کرد: «در آن زمان شرایط به گونهای مهندسی شده بود که هیچ شانسی برای اصلاح طلبان در آن انتخابات وجود نداشت. ما در مجلس ششم به این دلیل تحصن کردیم. مجلس هفتم با این مهندسی انتخابات با یک اکثریت کامل اصولگرایان تشکیل شد و متاسفانه در مجلس هشتم و نهم هم به نوعی دیگر این اتفاق تکرار شد و هم اکنون شاهد این هستیم که در مجلس دهم هم این موضوع را تکرار کنند.»
وی به نحوه برخورد اصلاحطلبان با این نوع ردصلاحیتها اشاره کرد و گفت: «در انتخابات مجلس هفتم بخشی از اصلاح طلبان شرکت نکردند و بخشی شرکت کردند. در انتخابات مجلس هشتم هم موضع اصلاح طلبان به همین بود. در انتخابات مجلس نهم هم به طور کلی اصلاح طلبان آن انتخابات را تحریم کردند.»
وی در عین حال درباره نحوه برخورد اصلاحطلبان با انتخابات پیش رو گفت: «هم اکنون با توجه به شرایطی که بعد از سال ۸۸ و انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ به وجود آمده و تجربیات گذشتهای که مجموعه اصلاح طلبان داشتند، تصمیم دارند در این انتخابات شرکت کنند و تا جایی که امکان پذیر است با تشکیل یک مجلسی از نیروهای معتدل، بتواند دولت را همراهی کند. در واقع هدف اصلاح طلبان برای شرکت در این انتخابات یک هدف حداقلی متناسب با شرایط و مقتضیات زمانی است.»
وی با اشاره به اینکه شیوه مواجهه شهروندان با انتخابات متفاوت است، افزود: «میتوان گفت هرچه از مرکز به حاشیه میرویم نحوه مواجهه تغییر پیدا میکند. در محیطهای شهرستانی و روستایی نوع نگاه مردم به افرادی که میخواهند به آنها رای دهند مبتنی بر شاخصهای سیاسی به آن شکل شفاف و روشن آن نیست. بیشتر مبتنی بر گرایشهای قومی و مذهبی و محلی است.»
آقای مزروعی به آماری در این زمینه اشاره کرد و گفت: «حدود ۱۷۰ کرسی مجلس متعلق به حوزههای شهرستانی است که تنها یک نماینده دارند. در واقع میتوان گفت که این ترکیب در مجلس تعیین کننده است. در شهرهای بزرگ که سیاسی رای می دهند احزاب و گروههای نقش تعیین کننده دارند و آنها به فهرست گروهها و احزاب رای می دهند یعنی رای سیاسی دارند اما در شهرستانهای تک حوزهای شناخت رای دهندهها چهره به چهره است و در آنجا شانس نیروهای مستقل بیشتر است.»
وی افزود: «همین نیروهای مستقل وقتی به مجلس می روند به سمت افراد افراطی گرایش پیدا نمی کنند. من فکر می کنم مجلس آینده از این نیروها شکل خواهد گرفت.»
وی درباره مجلس خبرگان آینده گفت: «در مجلس آینده خبرگان احتمال دارد با مسئله مرگ رهبر فعلی روبرو شویم و این مجلس بخواهد انتخاب جدید رهبری داشته باشد. این نکته مهم مجلس خبرگان آینده است.»
وی در تحلیل وضعیت انتخابات مجلس خبرگان گفت: «در فضای فعلی ایران جز استان تهران که در آن فضا رقابتی است و می تواند معنای سیاسی پیدا کند، در استانهای دیگر به آن شکل معنای انتخاباتی و سیاسی ندارد و پیشاپیش می توان پیش بینی کرد که چه کسانی عضو مجلس خبرگان هستند.»
وی افزود: «می توان گفت که ترکیب مجلس خبرگان آینده نسبت به ترکیب مجلس خبرگان فعلی تغییر نخواهد کرد.»
در این برنامه همچنین آقای امیر حسین گنج بخش تحلیلگر سیاسی در گفتوگو با یورونیوز گفت: « باید بررسی کرد که در چه دورانی بسر می بریم و دعوا و محل نزاع این انتخابات کجاست. برای ما که جمهوریخواه هستیم و جدای دین از دولت می خواهیم در هیچ حوزهای نمی توانیم کاندیدا معرفی کنیم اما شاید بتوانیم با فاصله به این صحنه آرایی سیاسی نگاه کنیم.»
وی در تشریح نظر خود گفت: «صحنه آرایی سیاسی صورت گرفته در اصل، دعوای ولایت با دولت است. یعنی آقای روحانی بعد از انتخاب شدن و با اعلام اینکه می خواهد مسئله هستهای را حل کند و اقتصاد ایران را راه بیاندازد و امید به رفع حصر، آمده تا سیاستهایی را پیش ببرد.»
این تحلیلگر سیاسی افزود: «وی در مقابل سنگ اندازیهای ولی فقیه به ویژه درباره برجام توانسته برجام را به سرانجام برساند و این روزها هم به اروپا آمد و سعی می کند اوضاع بد اقتصادی که حاصل کارهای ولایت بوده یعنی چه در ارتباط با مناقشه هستهای و تحریمها و چه در ارتباط با انزوایی که در ارتباط با رفتای انقلابی او در سوریه صورت گرفته است، رفع و رجوع کند.»
وی با اشاره به بد بودن وضعیت اقتصادی ایران، تصریح کرد: «با این شرایط یک ائتلاف نانوشته به وجود آمده است. این ائتلاف نانوشته جنبش سبز و نیروهای سکولار را دربر می گیرد حتی به آقای لاریجانی هم میرسد. آنجا همه به این نتیجه رسیده اند که اگر قرار باشد چیزی از مملکت ایران باقی بماند، این رفتارهای انقلابی راه به جایی ندارد و موضوع انتخابات هم همین است.»
وی افزود: «در مقابل این موضوع آقای خامنهای با توجه به شکست هایی که خورده است و با توجه به قدرتی که دارد یعنی قدرتی که قدرت تخریب است، تمام تلاش خود را میکند تا مجلسی بر سر کار بیاید که جلوی این مسیر عادی سازی با جامعه بین المللی و مسیر جان گرفتن اقتصاد ایران را بگیرد و اقتصاد مقاومتی خود را که چیزی غیر از فساد نیست دوباره ادامه دهد و و برنامه عمومی ایران را با شکست روبه رو کند.»
آقای گنج بخش تاکید کرد: «حال اگر ما این فضا را بشناسیم باید این ائتلاف نانوشته شکل گیرد؛ یعنی مذاکره عمومی ایجاد شود و دید آیا می توان آقای خامنهای را مجبور به عقب نشینی کرد. بعد باید دید صلاحیتها به چه صورت می شود تا مثلا نمایندگان خط دولت بتوانند اکثریتی را پیدا کنند. اگر این مجلس ایجاد نشود همه نیروهای سیاسی نوع برخورد خود با این انتخابات را مجددا بررسی خواهند کرد.»
وی معتقد است که دعوای انتخابات، دعوای جناحها نیست بلکه دعوای ساختارهاست. آقای گنج بخش در تشریح این موضوع گفت: «یعنی ساختار دولت با ساختار ولایت [می جنگد] که ایران را پایگاه انقلاب می داند و می خواهد با دنیا دعوا کند و انقلاب صادر کند.»
وی افزود: «اگر دعوا را در این راستا بدانیم، مجلس اهمیت زیادی پیدا می کند به خاطر اینکه هوادار دولت شود نه اینکه سیاستهای مشخصی را پیش ببرد. به خاطر اینکه آقای روحانی ظاهرا در این مسیر گام برمی دارد.»
وی در عین حال گفت: «ولایت فقیه در دوران انقراض و تاریک خود به سر می برد. آقای خامنهای هم از نظر فیزیکی بیمار است و هم اینکه ایشان چیز دیگری ندارند که عرضه کنند. یعنی تمام آن کارهایی که برای پیشبرد انقلاب اسلامی انجام داد همه شکست خورده است و امروز کاری که انجام می دهد چیزی به غیر از خراب کردن نیست.»
وی تصریح کرد: «آقای خامنهای بر سر مجلس کوتاه نخواهد آمد. همانطور که سر رد صلاحیتها کوتاه نیامد. پس به این دلیل و با توجه به موقعیت ضعیفی که دارد و طیف کمی در داخل نظام از او پشتیبانی می کنند باید مذاکره جمعی شکل گیرد تا یکبار دیگر ایشان را مجبور به عقب نشینی کند.»