آگهیدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی ایران کمتر از یک ماه دیگر و در حالی برگزار خواهد شد که موضوع رد صلاحیت گسترده کاندیداهای انتخابات از سوی شورای نگهبان به بحث روز محافل سیاسی ایران بدل شده است. در برهه کنونی به ویژه با پررنگ تر شدن این چالش، اصلاح طلبان نه تنها تصمیمی برای کنار کشیدن از انتخابات ندارند بلکه حتی با وجود شرایط حداقلی، بر مشارکت در این رویداد و تعیین سرنوشت سیاسی ایران تاکید می ورزند. جواد منتظری گزارشگر یورونیوز در تهران نظر چند فعال سیاسی را در این زمینه جویا شده است.
محمد رضا عارف:
«ضرورت در انتخابات حضور مردم است و اینکه به استناد قانون اساسی و استناد به نگاهی که امام داشتند به انقلاب که مردم همه کاره هستند، مردم باید بیایند و تصمیم بگیرند برای اداره کشور.
همه باید کمک کنند، خاص دستگاه های اجرایی نیست فقط، آنها وظیفه ی قانونی شان است که تلاش بکنند برای مشارکت حداکثری، منتها نهاد های مردمی و احزاب نیز باید تمام تلاششان را برای یک انتخابات با مشارکت حداکثری به کار بگیرند.»
به نظر می رسد اصلاح طلبان از پیش شرایط را سنجیده اند و با بهره گیری از تجارب گذشته و پیش بینی های انجام گرفته، خود را برای وضعیت امروز آماده کرده اند.
محمدرضا خاتمی:
«من مطمئن هستم در انتخابات اینده یک گام به پیش خواهیم گذاشت، البته به این معنا نیست که انتخابات مورد نظر ما باشد، اما با تجربیاتی که در انتخابات گذشته وجود دارد امیدوار هستیم انتخاباتی بهتر از انتخابات گذشته باشد.
جریان اصلاحات بنایش را بر این گذاشته است که در تایید صلاحیت ها تغییری ایجاد نخواهد شد ، آن چیز که ما را به پیروزی خواهد رساند این است که ما بتوانیم در جریان اصلاحات اتحاد داشته باشیم. ،مطمئن هستیم که اگر کاندیداهای درجه یک ما هم رد صلاحیت شوند ما با کاندیدا های رده ی بعدی این توفیق را خواهیم داشت.»
اعمال نظر شورای نگهبان اما از چند ماه گذشته سرآغاز چالشی جدی میان دولت و شورای نگهبان بوده است به گونه ای که حسن روحانی پیش از این با تاکید بر اجرای دقیق قانون، دولت را مجری انتخابات و وظیفه شورای نگهبان را تنها نظارت دانسته بود ، اما در سوی دیگر این کارزار قانون به شکلی دیگری تفسیر می شود.
حسن روحانی:
«ما قصد دعوا با هیچ نهادی را نداریم، قصد دعوا با هیچ کسی را نداریم، اما همانطور که قبلا گفتم من در انتخابات به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی به وظایفم عمل خواهم کرد. حالا ممکن است بعضی ها خوشحال شوند یا خوشحال نشوند، ما باید مجری قانون باشیم. کاری به بقیه اش نداریم.»
شیخ محمد یزدی:
«در انتخابات، وزارت کشور مجری انتخابات است، شورای نگهبان هم ناظر انتخابات می باشد ، نظارت شورای نگهبان هم نظارت استصوابی است نه نظارت تماشایی. از اول تاسیس شورای نگهبان تا امروز همینطوری بوده و نظارت استصوابی بوده است. در این نظارت، معنای نظارت از لحظه نام نویسی هست تا اعلام نتیجه.»
در این حال با پایان رسیدن ثبت نام کاندیداها، روند بررسی صلاحیت ها آغاز شد و هیات های اجرایی وزارت کشور آنگونه که انتظار می رفت صلاحیت طیف وسیعی از کاندیداها را تایید کرد اما در مرحله بعد و توسط هیات های نظارتی شورای نگهبان تعداد زیادی از کاندیداها رد صلاحیت شدند و عده ای نیز به دلیل عدم احراز صلاحیت از شرکت در انتخابات باز ماندند. اکنون تلاش ها در جریان است تا با رایزنی های احزاب، شخصیت ها و گروه های سیاسی و دولت با شورای نگهبان و نهاد های امنیتی، به اعتراضات رسیدگی شود تا شاید تعدادی از افراد به گردونه انتخابات بازگردند. حسن روحانی قول داده است تا از تمام اختیارات قانونی اش در این خصوص استفاده کند.
حسن روحانی:
«اطلاعات اولیه ای که به من دادند خیلی خوشحال کننده نبود، در مرجله نظارت برخی از افراد به تعبیر خودشان احراز صلاحیت نشدند، ما بسیارامیدوار هستیم که شورای محترم نگهبان به این مسئله رسیدگی بکند و اگر در موردی صلاحیتی تایید نشده، که قابل تایید هست که این موارد بسیار فراوان هست، شورای محترم نگهبان دخالت بکند، من به عنوان رییس جمهور از همه اختیاراتم دراین زمیه استفاده خواهم کرد.»
اکنون همه نگاه ها در انتظار فرا رسیدن شانزدهم بهمن ماه و پایان مهلت رسیدگی به اعتراضات کاندیداهاست. نتایج این مرحله می تواند علاوه بر تعیین وزن گروه های سیاسی، آینده انتخابات و شانس هر یک از جریانات سیاسی برای کسب کرسی های مجلس را بیش از پیش مشخص نماید.