سازمان جهانی بهداشت روز دوشنبه درباره ضرورت مقابله جهانی با ویروس زیکا هشدار داد. این سازمان این بار و برخلاف زمانِ همه گیر شدن بیماری ابولا، به سرعت
آگهیسازمان جهانی بهداشت روز دوشنبه درباره ضرورت مقابله جهانی با ویروس زیکا هشدار داد.
این سازمان این بار و برخلاف زمانِ همه گیر شدن بیماری ابولا، به سرعت برای بسیج منابع وارد عمل شد تا از گسترش سریع این ویروس جلوگیری کند؛ ویروسی که تاکنون در ۲۶ کشور آمریکای لاتین مشاهده شده است.
یکی از عمده دلایل این سرعت عمل، افزایش نگران کنندۀ شمار نوزادانی است که با بیماری میکروسفالی یا کوچک سری متولد می شوند؛ چراکه مادران آنها در ماههای اولیه بارداری به ویروس زیکا آلوده شده اند.
تنها در کشور برزیل تا پایان ماه ژانویه ۴۰۷۴ مورد ابتلا به میکروسفالی دیده شد. این آمار یک هفته قبل از آن ۳۷۱۸ نوزاد بوده است.
در ابتدای این هفته موردی از انتقال ویروس زیکا از طریق تماس جنسی نیز در ایالت تگزاس آمریکا مشاهده شد، موضوعی که منجر به افزایش هشدارها در زمینه توجه به بهداشت عمومی شده است.
در حال حاضر تنها راه جلوگیری از انتقال این ویروس استفاده از کاندوم، سم پاشی حشرات و تخلیه مناطق از آبهای راکد است. البته این اقدامات نمی تواند لارو حشراتی را تنها طی چند روز تبدیل به حشرات کاملی خواهند شد، نابود کند.
این هفته آزمایشگاههای زیادی تحقیق برای تولید واکسن ویروس زیکا را آغاز کردند. این ویروس اولین بار در سال ۱۹۴۷ میلادی در میمونهای کشور اوگاندا دیده شد و اولین انسان نیز در سال ۱۹۵۲ میلادی به آن آلوده گردید.
گفتگو با نیکلاس جکسون
برای آگاهی بیشتر از تحقیقات انجام شده در این باره نیل اورایلی، خبرنگار ارشد یورونیوز با دکتر نیکلاس جکسون، رئیس مرکز تحقیق در آزمایشگاه سانوفی پاستور در شهر لیون فرانسه گفتگو کرده است.
یورونیوز: از اینکه دعوت ما را پذیرفتید سپاسگزارم. شرکت شما یکی از چند شرکتی است که جستجوی واکسن ویروس زیکا را آغاز کرده است. یافتن یک واکسن موثر، مطمئن و قابل ارائه به محلی که به آن نیاز دارد، تا چه حد چالش برانگیز است؟
نیکولاس جکسون: «این چالشی جهانی است که نوعا می تواند سالها به طول انجامد. اما سازمان بهداشت جهانی به وضوح ویروس زیکا را در سطح جهانی یک مسئله اضطراری اعلام کرده است که باید به شکل بین المللی بررسی شود. پیش از هر چیز ما از فناوری و مهارت لازم برخوردار هستیم. در وهله دوم زیرساختی گسترده برای مقابله با تب دنگی و تولید واکسن آن وجود دارد. در نتیجه ما شروع سریعی در راستای درک این بیماری داریم که اجازه خواهد داد تولید واکسن آن تسریع شود.»
یورونیوز: اما انجام همه این مواردی که شما از آن سخن می گویید نه ماهها بلکه سالها طول خواهد کشید، اینطور نیست؟
نیکولاس جکسون: «بله سالها طول خواهد کشید تا واکسن آن تولید شود زیرا ما باید گامهایمان را بسیار محتاطانه برداریم تا نشان دهیم که واکسن موثر و مطمئن است.»
یورونیوز: حتی نسخه آزمایشی نیز سالها طول می کشد تا آماده آزمایش شود.
نیکولاس جکسون: «سالها طول خواهد کشید اما آنچه اهمیت دارد این است که اگر بتوانیم در سطح جهانی با سازمان جهانی بهداشت و در سطح منطقه ای با کشورهایی مانند برزیل همکاری کنیم، می توانیم از شبکه ای جهانی از تجربیات در زمینه ویروسها بهره ببریم و به این ترتیب چندین سال به جلو رویم.»
یورونیوز: اما شیوع این بیماری بدون این همکاری و بدون یک واکسن موثر و مطمئن تا چه حد می تواند جدی شود؟
نیکولاس جکسون: «خوب سازمان جهانی بهداشت در این مورد به روشنی اظهار نظر کرده است. امکان پیدایش عوارض شدید مادرزادی و همچنین اختلالات عصب شناختی در افراد بزرگسال بر اثر ویروس زیکا وجود دارد. در نتیجه این مسئله بسیار جدی گرفته شده است. اما نباید فراموش کنیم که ویروس زیکا به شکلی بسیار موثر توسط پشه ناقل آن منتقل می شود. این پشه تب دنگی را به سراسر جهان منتقل کرده است.»
یورونیوز: تب دنگی مشابه زیکا است؟
آگهینیکولاس جکسون: «تب دنگی ویروسی مشابه است و از همان خانواده ویروس زیکا است. این پشه در خانه های شما لانه می کند. مثلا زیر میز آشپزخانه تان است. بسیار گزنده نیش می زند و تب دنگی را به صدها کشور در سراسر جهان منتقل می کند.»
یورونیوز: در مورد جهش احتمالی ویروس چه فکر می کنید؟ این امر مطمئنا مانعی بزرگ در زمینه تولید واکسن محسوب می شود؟
نیکولاس جکسون: «خوب بله، این ویروس جهش می یابد اما در عمل وقتی به اطلاعات ژنتیکی موجود نگاه می کنید در می یابید که خود ویروس زیکا به خوبی و حدود ۹۵ درصد حفظ شده است. در نتیجه تنها بخش کوچکی از کد ژنتیکی ویروس متفاوت است. این امر ویروس را به هدفی نسبتا آسان در مقایسه با برخی از دیگر ویروسها تبدیل می کند.»
یورونیوز: گروه هدف زنان باردار هستند. مسلما شما نمی توانید واکسن را روی زنان باردار آزمایش کنید و این یکی از عواملی است که می تواند روند تحقیق را زمانگیر کند؟
نیکولاس جکسون: «در واقع اگر تائید شود که اختلال عصب شناختی (سندرم گیلن بره) که موجب فلج تدریجی می شود ناشی از ویروس زیکا است، در آن صورت ما باید به دنبال واکسنی برای پیشگیری از آن بیماری نیز باشیم. این بیماری مربوط به هر سنی می شود و هم زنان و هم مردان به آن مبتلا می شوند. البته تشخیص ما این است که اولویت در اینجا با زنانی است که به باردار شدن فکر می کنند و این واکسن به نفع آنها خواهد بود و از بیماری پیشگیری می کند.»
آگهییورونیوز: این ویروس می تواند در اروپا شیوع پیدا کند زیرا هم اکنون در جنوب فرانسه وجود دارد، درست است؟
نیکولاس جکسون: «پشه هایی که می توانند ویروس زیکا را منتقل کنند و این کار را انجام می دهند در جنوب اروپا و در سرتاسر منطقه ای از آمریکا شناسایی شده اند. این مسئله ترسناک است و اگر وجود عوارض بالینی ناشی از ویروس زیکا تائید شود این امر نگرانی عمده ای برای سلامت عمومی است.»