آلان کردی (به زبان کردی: ئالان کوردی) که رسانه ها در آغاز به تبع روزنامه های ترک زبان، نام او را «آیلان» نوشته بودند، نام کودک خردسالی از اهالی شهر
آگهیآلان کردی (به زبان کردی: ئالان کوردی) که رسانه ها در آغاز به تبع روزنامه های ترک زبان، نام او را «آیلان» نوشته بودند، نام کودک خردسالی از اهالی شهر کردنشین کوبانی در سوریه بود که به همراه خانواده اش با یک قایق کوچک در دریای مدیترانه رهسپار اروپا بود. اما قایق آنها غرق شد و آلان به همراه چند نفر دیگر از جمله مادر و برادرش جان خود را از دست دادند.
تصویر جسد این کودک که در تاریخ ۱۱ شهریور گذشته یعنی درست شش ماه پیش به سواحل ترکیه رسید، به عنوان نمادی از کودکان پناهجوی غرق شده در دریا واکنش های بسیاری را در جهان برانگیخت و به نوعی نقطه عطفی را بحران مهاجران رقم زد.
از زمان انتشار تصویر بی جان آلان بر ساحل دریا، بیش از ۳۰۰ کودک دیگر نیز در در آب های میان ترکیه و یونان کشته شدند.
مرگ آلان اتحادیه اروپا را نیز وادار کرد تا در برابر بحران پناهجویان واکنش و حساسیت جدی تری نشان دهد. بروکسل اجازه داد تا پناهجویان از برخی مناطق دیگر به مناطقی در اروپا منتقل شده و در عین حال مرزها نیز برای کنترل بحران موقتا کنترل شوند.
اتحادیه اروپا پیش از آن، بیشتر از ۷۰ میلیون یورو به نجات پناهجویان سرگردان در آب های مدیترانه اختصاص داده بود.
با این همه از زمان غرق شدن الان تا ابتدای سال میلادی جاری، به طور میانگین روزی دو کودک پناهجو جان خود را در دریا از دست دادند. در این میان ماه اکتبر ۲۰۱۵ با ۸۴ کودک غرق شده پر تلفات ترین ماه بود. تنها در روز چهارشنبه بیست و هشتم از این ماه، یعنی ششم آبان ماه، آب های مدیترانه ۲۸ کودک را به کام خود فرو کشیدند.
قصه پر غصه مرگ کودکان از جنگ گریخته
شمار زنان و کودکان قربانی در دریای میان ترکیه و یونان رو به فزونی گذاشت. بنا به گزارش آی او ام، سازمان بین المللی مهاجرت، در ماه ژوئن سال گذشته میلادی تنها یک دهم پناهجویان ثبت نام شده در یونان و مقدونه را کودکان تشکیل می دادند.
همان گونه که در تصویر پایین دیده می شود، این نسبت در ماه اکتبر همان سال به یک سوم رسید، چیزی که نشان می دهد تعداد پناهجویان بیشتری تصمیم گرفتند تا خانواده هایشان را به خود همراه کنند.
سارا کرو، سخنگوی یونیسف در گفتگو با یورونیوز گفت مردان زیادی در طول سال ۲۰۱۵ از دریا گذشته اند و اکنون نوبت خانواده هایشان است که می خواهند به آنان بپیوندند. (برای شنیدن اصل این گفتگوی ۲۱ دقیقه ای به زبان انگلیسی اینجا را کلیک کنید).
او حتی از مادر بارداری گفت که در مرز ترکیه با یونان زایمان کرده و با نوزاد ۱۵ روزه خود عازم اروپا شده بود تا به شوهرش در آلمان بپیوندد و می افزاید که از این موارد کم نیستند.
قصه پر غصه آن است که این کودکان به امید زندگی تازه از جنگ و خونریزی می گریزند و در دریا می میرند.
به گزارش MOAS، یک سازمان مردم نهاد که برای نجات جان پناهجویان در دریا فعالیت می کند، وضعیت امنیت قایق های حامل پناهجویان از هر زمان دیگری بدتر شده است. علاوه بر آن قاچاقچی ها و سودجویان دیگر، جلیقه های نجات غیر استاندارد و معیوب به پناهجویان می فروشند.
کودکان پس از آلان کردی در چه مکان هایی غرق شده اند؟
برای مشاهده جزئیات بیشتر در مورد مکان های غرق شدن، روی تصویرهای رنگی در نقشه کلیک کنید. (منبع: سازمان بین المللی مهاجرت)
پیشرفت ناکافی
سه هفته بعد از آن که تصویر آلان کردی بر صدر اخبار قرا گرفت، ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپا بیانیه ای صادر کرد که جمله کلیدی آن چنین بود: «نخستین اولویت مهار بحران پناهجویان است و باید هم باشد.»
بنا شد تا ۱۶۰ هزار نفر از پناهجویان از کشورهایی که با پذیرفتن آنان بیشترین هزینه را متحمل شده اند، به سایر کشورهای اروپایی منتقل شوند. گرچه این یک تصمیم تاریخی از سوی اروپا برای اعلام همبستگی و همکاری در بحران پناهجویان بود، اما این پایان داستان نبود. تصمیم تازه به معنی شروع کار کشورهای اروپایی و سازمان های غیردولتی آن بود. شش ماه از زمان صدور بیانیه یونکر گذشته است و از آن ۱۶۰ هزار نفر، تنها ۵۸۳ نفر اسکان موقت یافته اند!
پیشرفت بسیار کم در زمینه اسکان دادن پناهجویان بیش از همه کودکان را در وضعیت آسیب پذیری شدید قرار می دهد. به گفته سارا کرو، مسئله کودکان و افراد عقب مانده بی سرپرست بسیار حادتر است، زیرا نمی دانند کجا باید بروند و حقوق خود را هم نمی شناسند، بنابراین به راحتی فریب قاچاقچی ها را می خورند.
چه باید کرد؟
تا زمانی که تلاش ها در سطوح دیگر برای مهار بحران پناهجویان به نتیجه ای عینی برسد، سازمان های غیردولتی و مردم نهاد باید فعالیت بیشتری به ویژه در زمینه جستجو و نجات در دریا داشته باشند.
خانم کرو می گوید: «ما باید ابتدا به کشورهای مبدأ مهاجرت پناهجویان توجه کنیم تا ببینیم آیا واقعا راه حلی برای درگیری در این کشورها وجود دارد یا نه. قطعا اگر در سوریه، عراق و افغانستان صلح و آرامش بود و این مناطق ناامن و خطرناک نبودند، مردم از آنجا کوچ نمی کردند. در زمینه مدیریت بحران پناهجویان پیشرفت های بزرگی حاصل شده، اما این ناپذیرفتنی است که هنوز کودکانی در آب غرق می شوند، در حالی که می توان راهی برای مدیریت بحران در کشورشان خودشان پیدا کرد.»
آگهییک سخنگوی MOAS می گوید این سازمان در تاریخ ۲۳ دسامبر ۲۰۱۵ عملیاتی را در دریای اژه انجام داده و به بیش از هزار نفر کمک کرده است. او عادت به شنیدن خبر غرق شدن پی در پی کودکان در سواحل اروپا را مایه تأسف می داند و می گوید این سازمان با عادی شدن این موضوع مقابله می کند: «ما می خواهیم به افکار عمومی و سیاست گذاران بگوییم که “آلان کردی” های بسیاری مرده اند و اگر ما هم چنان بی تفاوت بمانیم، “آلان کردی” های دیگری نیز خواهند مرد.»
یک سخنگوی کمیسیون اروپا نیز به یورونیوز می گوید: «سیاسیون در بالاترین رده ها و در همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا باید مسئولانه عمل کنند تا سیاست مورد توافق اروپا به طور عاجل و مؤثر به حل بحران پناهجویان بینجامد. مقامات محلی هر کشور نیز باید با کمک و پشتیبانی اتحادیه اروپا که در ماه های اخیر در اختیار آنان قرار گرفته در منطقه وارد عمل شوند.»