اصلاحات در نظام آموزشی تونس؛ از کمیت به کیفیت

اصلاحات در نظام آموزشی تونس؛ از کمیت به کیفیت
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button
لینک کپی پیست کد امبد ویدیو:Copy to clipboardCopied

به تونس به عنوان نمونه ای موفق در رویدادهای موسوم به «بهارعربی» نگاه می شود. اما آیا برای جوانان این کشور چیزی تغییر کرده؟ معضلات نظام آموزشی این

آگهی

به تونس به عنوان نمونه ای موفق در رویدادهای موسوم به «بهارعربی» نگاه می شود. اما آیا برای جوانان این کشور چیزی تغییر کرده؟ معضلات نظام آموزشی این کشور کدامها هستند؟ چشم انداز آموزشی این کشور چیست؟

ضعف علمی دانش آموزان، نرخ بالای ترک تحصیل، کمبود منابع و تعهد پایین آموزگاران، از جمله مشکلات پایدار نظام آموزشی تونس هستند.

غیث و دو برادرش پس از یک دوره ترک تحصیل، دوباره به مدرسه بازگشته اند. خانواده آنها فقیر است و توانایی تهیه لوازم ابتدایی تحصیل را ندارد ولی با کمک برنامه مشترک یونیسف و دولت تونس موسوم به «ترک تحصیلی ها را به مدرسه بازگردانیم» پوشاک، کیف و لوازم التحریر آنها فراهم شده تا دوباره تحصیل را از سر بگیرند.

حنان اللویتی، مادر آنها می گوید: «دوست دارم فرزندانم در مدرسه چیز یاد بگیرند تا در آینده بتوانند شغلی داشته باشند. آموزش ببینند، روابط اجتماعی شان تقویت شود و پاسخ پرسشهایشان را پیدا کنند، به امید خدا. من که از آنها راضی ام.»

به دلیل ارزیابی نامتناسب، غیث ۱۴ ساله، سر کلاس هفتم نشسته است این در حالیست که او خواندن و نوشتن نمی داند. به همین خاطر برای او کلاس فوق العاده در نظر گرفته شده است.

کمال الحاجم، مدیر مدرسه می گوید: «سیاستهای قبلی بر مبنای کمیت بودند نه کیفیت. یعنی سابقا تمام تلاشمان این بود که بیشترین تعداد دانش آموز از مدرسه ابتدایی وارد دبیرستان بشوند، بدون توجه به اینکه معلومات آنها در چه حدی است و شیوه های ارزیابی که به کار می بردیم، عینی نبودند.»

آمار ترک تحصیلی های تونس در سال ۲۰۱۲ از مرز ۱۰۰ هزار دانش آموز فراتر بود. فقر و فاصله زیاد محل سکونت تا محل تحصیل، در کنار کیفیت پایین آموزش را باید از دلایل عمده این معضل دانست. از این تعداد تنها ۱۵ هزار دانش آموز به واسطه برخی اصلاحات صورت گرفته درس و مدرسه را از سر گرفتند.

لیلا پی یترز، از مسئولان یونیسف در تونس در این باره بیشتر توضیح می دهد: «عوامل چندگانه ای دخیل هستند. به نظرم نرخ ترک تحصیل، نتیجه ضعف کیفیت آموزشی است. کیفیت به آموزگاران بر می گردد. باید ببینیم چرا معلم ها در مدرسه چیزی یاد نمی دهند. اغلب مواقع شاید به این دلیل باشد که خودشان دوره آموزشی لازم را نگذرانده اند. شاید امکاناتشان محدود است و اینکه شاید مدارس از تجهیزات لازم و منطبق با محتوای مواد درسی برخوردار نیستند.»

وزارت آموزش تونس بتازگی دوره های آموزشی متعددی برای معلمان در نظر گرفته است. سامیا یهوی معلم است. او درباره هدف این دوره ها می گوید: «هدف واقعی این دوره تمرینی، آموزش معلم ها برای ادای درست اصوات است تا دقیقا درک کنند مشکلات دانش آموزان در ادای اصوات چیست. باید معلمها آموزش ببینند تا سطح تواناییهایشان بالا برود. باید در افرایش معلومات خود ممارست بخرج دهند، بویژه آنکه این روزها نقش علوم اعصاب یا «نیوروساینس» هم در سیستم آموزشی بیش از پیش مشهود شده است.»

کیفیت پایین آموزشی موجب شده خانواده هایی که توانایی مالی دارند با استخدام معلم خصوصی، آینده فرزندانشان را تضمین کنند. طبق آمار رسمی، طبقه مرفه تونس در این راستا سالی نیم میلیارد دلار هزینه می کند، هزینه ای که بسیاری از خانواده های معمولی از پس آن بر نمی آیند و به حمایت دولت بشدت نیازمندند.

وقتیکه حرف اصلاحات آموزشی و گام هایی که دولت در این راستا باید بردارد پیش می آید، وزیر آموزش و پرورش این کشور مصمم به نظر می رسد. ناجی جلول مدافع تغییرات بنیادی است. او در این باره می گوید: «نظام آموزشی تونس مناسب قرن بیست و یکم نیست، چه از لحاظ زیر ساختی و چه از لحاظ محتوای مواد درسی یا کتابها و کیفیت کاغذها و تصاویر بکار رفته شده در آنها. مدارس باید مطابق با پیشرفت جامعه باشند تا یک کودک تونسی بتواند به شیوه ای طبیعی رشد کند.»

زمانیکه سیدی بوزید سبزی فروش با خودسوزی زمینه انقلاب تونس را فراهم کرد، به پژوهش های علمی در این کشور، بهایی داده نمی شد. کمبود بودجه و امکانات در خیلی از دانشگاهها و آزمایشگاههای علمی، پدیده ای عادی بود. اما آیا امروز اوضاع جامعه علمی و آموزشی این کشور تغییری کرده است؟

حیات عمری، پژوهشگر و عضو پارلمان تونس در این باره می گوید: «در بودجه تصویبی پارلمان برای سال ۲۰۱۵، سهم آموزش عالی تنها ۵ درصد بود. پژوهشهای علمی هم ۳۴ صدم درصد سهمیه مجزا داشتند و طبعا من اصلا از این بودجه اختصاصی راضی نیستم.»

دکتر حیات عُمری امروز عضو پارلمان تونس شده و می گوید برای متحول کردن زندگی جوانان وطنش مصمم است. او در توصیف وضعیت آموزشی کشورش می گوید: «با دیدن آزمایشگاههای دانشگاهها واقعا شگفتزده می شوید. بیشتر شبیه آزمایشگاههای مدرسه ابتدایی هستند. تازه تفاوت بین امکانات پایتخت و شهرستانها هم، از زمین تا آسمان است.»

فارغ از تمرکز امکانات در پایتخت، واقعیت این است که دانشگاههای تونس در دنیا رتبه خوبی ندارند و سطح علمی دانشجویانشان هم رضایت بخش نیست. دلیل این نظام آموزشی ناکارآمد چیست؟

حیات عمری، پژوهشگر و عضو پارلمان تونس می گوید: «همه افرادی که در دانشگاه درس می دهند، از کفایت لازم برخوردار نیستند. تعدادی از آنها مهارتهایی دارند اما غالبا به واسطه تعلقات سیاسی و میزان وفاداری، یا معیارهای نامرتبط با این حرفه، معلم می شوند. از سوی دیگر ارزیابی درستی هم در طول سال از کار آموزگاران صورت نمی گیرد. در تونس تاکنون به این صورت بوده که نظام آموزشی را از بیرون وارد می کردیم که همیشه هم این کار توام با موفقیت نبوده، زیرا شرایط لازم برای اجرای آن وجود نداشته است. رشته های دانشگاهی هم به هیچوجه با شرایط اقتصادی تناسب ندارند. امروز بیکاری تبدیل به بزرگترین معضل کشور شده که ممکن است مشکلات عدیده دیگری نظیر انحرافات، مهاجرتهای غیرقانونی و فضای رعب و وحشت را نیز به وجود بیاورد.»

بنا بر اصلاحات پیشنهادی که در پارلمان به بحث گذاشته شده اند، دانشگاهها باید در زمینه منابع مالی استقلال بیشتری پیدا کنند. باید برای پژوهش های علمی ارزش بیشتری قائل شد و در همکاری با موسسات بین المللی، سطح علمی دانشگاههای تونس را ارتقا داد. اما چه زمانی؟

حیات عمری، پژوهشگر و عضو پارلمان تونس بیشتر توضیح می دهد: «اصلاحات کشوری ظرف یکی دو سال آینده عملی نمی شوند. اجرایی شدن آن به نحوی موثر و ساختاری، آنهم در کل نظام آموزشی، سالها زمان می برد. اصلاحات در آموزش عالی هم منوط به داشتن یک طرح توسعه شفاف است که طبق آن پژوهش های علمی و رشته های دانشگاهی در راستای خدمت به اقتصاد ملی، بازار کار و افراد فارغ التحصیل، مدیریت شوند.»

آگهی

نظرتان در باره نظام آموزشی تونس چیست؟ از اصلاحات برنامه ریزی شده راضی هستید؟ نظرات خود را در این باره از طریق شبکه های اجتماعی یورونیوز فارسی با ما در میان بگذارید.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

ممنوعیت ورود هیئت پارلمانی اروپا به تونس؛ بروکسل توافقنامه مهاجرتی را تعلیق می‌کند؟

دیده‌بان حقوق بشر تونس را به «سوءاستفاده جدی» علیه مهاجران آفریقایی محکوم کرد

سال تحصیلی افغانستان بدون حضور بیش از یک میلیون دختر آغاز شد