اروپا سخت ترین و شدیدترین بحران مالی دهه های گذشته را از سر گذراند و نجات یافت.
اروپا سخت ترین و شدیدترین بحران مالی دهه های گذشته را از سر گذراند و نجات یافت. شهروندان اروپا متحمل هزینه ها ی زیادی شده اند و کم کم اعتماد خود را به پروژه اروپا از دست می دهند. کلاوس ریگلینگ، رییس صندوق مالی نجات اروپا یکی ازشخصیتهای اصلی برای مدیریت بحرانهای مالی در اروپاست. افی کوتسوکوستا، خبرنگار یورونیوز در حاشیه نشست اقتصادی در بروکسل درباره بحران بدهی های یونان، برکسیت و نجات منطقه پولی یورو با وی گفتگویی انجام داده است.
یورونیوز: ممنون که دعوت برنامه گفتگوی جهانی را پذیرفتید. شما مدیریت صندوق مالی را بر عهده دارید که در اوج بحرانهای مالی برای پرداخت بدهی کشورهایی که نیازمند بودند، بوجود آمد. اگر اشتباه نکنم شما تا کنون ۲۵۰ میلیارد یورو بدهی پرداخت کرده اید. این پولها از کجا می آید؟ این سوال را می پرسم به خاطر اینکه گفته می شود مالیات دهندگان فرانسوی و آلمانی این پول را برای کشورهای بدهکار تامین می کنند. آیا این استدلال در عمل درست است؟
کلاوس ریگلینگ: «هم بله و هم نه. اعتباری که ما به یونان و پیش از این به ایرلند و پرتغال داده ایم از بازارهای مالی تأمین می شود نه بودجه دولتهای کشورهای صاحبان سهام. اما دارایی صاحبان سهام این بازارهای مالی ریسک عملیات ما را برعهده گرفته است، چون ضامن اجرای این عملیات است. در نتیجه به شکل غیر مستقیم این ریسک متوجه بودجه دولتها هم می شود و اتقاقات ناگواری که وضع را به هم بریزد می تواند زیانهای مالی واقعی در پی داشته باشد.»
درباره کلاوس ریگلینگ
- کلاوس ریگلینگ، اقتصاددان آلمانی و رئیس صندوق نجات اروپاست. این صندوق از زمان بحران بدهی ها در اروپا تشکیل شد
- صندوق مالی نجات اروپا طی پنج سال گذشته، حدود ۲۵۵ میلیارد یورو به یونان ایرلند، پرتغال، قبرس و پرتغال کمک کرده است.
- کلاوس ریگلینگ در طرح پیمان ثبات و رشد اقتصادی در دهه نود میلادی نقش مهمی داشت. وی در آن زمان وزیر خارجه آلمان بود. ریگلینگ از طرفداران نظریه نئولیبرالیسم اقتصادی است. ---
راه طولانی بهبود اقتصادی در یونان
یورونیوز: وضعیت یونان خاص است، چون یونان تنها کشوری است که هنوز از کمکهای صندوق نجات اروپا بهره می برد و تحت نظارت هم هست. الآن این کشور در چه وضعیتی است؟ در جلسه یوروگروپ باید در انتظار چه باشیم؟
کلاوس ریگلینگ: «بله وضعیت یونان واقعا وضعیت خاصی است. چهار کشور دیگر که با موفقیت از کمکهای صندوق نجات اروپا بهره بردند فقط به یک دوره کمک نیاز داشتند. الآن یونان نیازمند دوره سوم کمکهاست. یک دلیل این است که وضعیت در شروع دوره اول بسیار بد بود و با کسری های بزرگ مواجه بودیم. دلیل دیگر این است که حدود یک سال پیش اصلاحات در یونان دچار وقفه شد. در نیمه اول سال ۲۰۱۵ یونان روش جدیدی را پیش گرفت که بعضی از اصلاحات را متوقف، و تحولات مثبتی را که طی سال ۲۰۱۴ شاهد بودیم دچار وقفه جدی کرد.»
یورونیوز: منظورتان این است که اگر این وقفه ها پیش نمی آمد نیازی به دوره سوم کمکها نبود؟
کلاوس ریگلینگ: «نمی دانم که آیا این امکان وجود داشت یا نه. اما قطعا ممکن بود که این برنامه کمک مالی خیلی محدودتر باشد. در حالیکه اکنون سومین دوره کمکها را شروع کرده ایم. همکاری با دولت یونان هم ثمربخش بوده است. به نظرم این احتمال هست که در نشست یوروگروپ درباره پرداخت بعدی به یونان تصمیم گیری شود.»
یورونیوز: در باره تسهیل وضعیت بدهی های یونان بحث های زیادی در گرفته است. یوروگروپ بیانیه ای منتشر کرد که سازوکاری وجود دارد که در صورت لزوم می توان از آن استفاده کرد. «درصورت لزوم» چه معنی می دهد. آیا می توان بدهی را تمدید کرد یا نه؟
کلاوس ریگلینگ: «سؤال مهمی است، با توجه به این که افق زمانی گسترده ای برای انجام این برنامه در نظر گرفته شده است. ضمن این که خود برنامه به پایان خواهد رسید. تا سررسید وام ها ۳۰ تا ۳۲ سال فرصت است و می خواهیم اطمینان پیدا کنیم که در این مدت یونان خواهد توانست روی پای خودش بایستد. باید عدم قطعیت های این دوره طولانی هم در نظر گرفته شود. می دانیم همه پیش بینی ها می تواند غلط از آب در بیاید. حتی برای سال آینده هم پیش بینی قطعی نداریم. در نتیجه برای مدت طولانی ۳۰ سال عدم قطعیت خیلی بیشتری وجود دارد. بنابراین بیانیه یوروگروپ بیانیه درستی است. یوروگروپ حاضر است به یونان کمک کند به شرطی که یونان همه اصلاحات را به انجام برساند. این نکته مثبت است چون همه تصمیم هایی که امروز می گیریم شاید کافی نباشد که در این صورت یونان آسیب خواهد دید و اگر بیش از حد باشد کشورهای منطقه پولی یورو ناراضی خواهند شد.»
برکسیت و عواقب آن برای اروپا
یورونیوز: کمتر از ده روز دیگر به همه پرسی «برکسیت» خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا باقی مانده است. فردای روزی که بریتانیا بخواهد از خانواده کشورهای اتحادیه اروپا بیرون برود، اروپا چه وضعیتی خواهد داشت؟ بزرگترین هراس شما چیست؟
کلاوس ریگلینگ: «از نظر سیاسی به اتحادیه اروپا لطمه بزرگی وارد خواهد شد. به همین دلیل است که همه دولت های عضو اتحادیه اروپا مایلند که بریتانیا در اروپا بماند. از نظر اقتصادی فکر می کنم خروج بریتانیا زیان هایی دارد. در این باره بررسی هایی انجام شده اما اندازه این زیان ها دقیقا معلوم نیست، و خیلی به این بستگی دارد که در سال های بعد بریتانیا و اتحادیه اروپا بر سر چه چیزهایی به توافق برسند. البته رابطه ای بین آنها وجود خواهد داشت اما نمی دانیم شکل این رابطه چه خواهد بود. نمی دانیم چه مدت طول خواهد کشید که این توافقها شکل بگیرد بنابراین خیلی سخت است که پیش بینی کنیم دقیقا چه رخ خواهد داد. ممکن است که بازارها دستخوش نوسان شدید قیمت ها بشوند. »
یورونیوز: آیا این وضع می تواند منجر به بحران تازه ای در منطقه پولی یورو یا کل اتحادیه اروپا شود؟
کلاوس ریگلینگ: «مطمئن نیستم. چون نوسان قیمتها در بازارهای بورس لزوما نشانه بحران اقتصادی نیست. البته نوسان بازار برای رشد اقتصادی ضرر دارد اما بتنهایی به معنی بحران اقتصادی نیست.»
برخورد ویژه با فرانسه؟
یورونیوز: از ژان کلود یونکر، رییس کمیسیون اروپا انتقاد شده که به فرانسه برای رسیدن به کسری بودجه حدود ۳ درصد بیش از اندازه آسان گرفته و به این کشور فرصت اضافی داده است. به نظر شما که یکی از معماران پیمان ثبات اقتصادی به شکلی که امروز می شناسیم هستید آیا باید برای فرانسه استثنا قائل شد؟
کلاوس ریگلینگ: «فکر می کنم مهم است که در اتحاد پولی قواعد مالی روشن داشته باشیم. چون اتحاد پولی اروپا تجربه منحصر به فردی است که در آن سیاستگذاری پولی کاملا متمرکز شده است: همه جا نرخ بهره یکسان است همینطور نرخ تبادل ارز. در زمینه های دیگر از جمله سیاستهای مالی، اصلاحات ساختاری به شکلی غیرمتمرکز انجام می شود و همیشه کسانی بوده اند که ده ها سال استدلال کرده اند این وضع به نتیجه نخواهد رسید، و همیشه پاسخ ما این بوده که می تواند به نتیجه برسد اما نیاز به این است که تلاش ها هماهنگ شود. در سالهای گذشته به پیمان ثبات و رشد اقتصادی انعطاف بیشتری داده ایم تا بتوانیم خودمان را با وضعیتهای مختلف اقتصادی تطبیق دهیم و فکر می کنم تا حدی این نکته مثبت است.»
یورونیوز: آیا برای این که فرانسه خود را به هدفهای تعیین شده برساند باید به فرانسه فرصت بیشتری داد؟
کلاوس ریگلینگ: «بستگی به تحلیلی دارد که انجام خواهد شد و کمیسیون اروپا مسئول انجام این تحلیل است. همانطور که گفتم، اکنون برای تعیین میزان انعطاف عوامل بیشتری در نظر گرفته می شود ولی در کل باید برای همه کشورها معیارهای یکسانی اِعمال کرد.»
نجات منطقه پولی یورو
یورونیوز: هیچ وقت احساس کردید که منطقه یورو ممکن است واقعا فرو بپاشد؟
کلاوس ریگلینگ: «فکر می کنم در سال های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ به این وضعیت نزدیک شدیم اما به دلیل ابتکارهای مختلف بانک مرکزی اروپا، “تسهیلات ثبات مالی در اروپا” و “صندوق مالی نجات اروپا“، اتحادیه بانکداری و اقداماتی در کشورهای مختلف وضعیت کنترل شد. حال که به گذشته نگاه می کنیم خیلی خوب می شود فهمید که چرا چنین چیزی رخ نداد. ولی آن موقع خیلی نزدیک بود که چنین شود و فکر می کنم بدون سازوکار “تسهیلات ثبات مالی در اروپا” بعضی از کشورها مجبور می شدند از منطقه یورو بیرون بروند و خوشحالم که توانستیم از این وضع پرهیز کنیم. در سالهای گذشته وضعیت های مشکلی داشتیم و خیلی باید راضی باشیم که این مشکلات را پشت سر گذاشتیم.»
یورونیوز: بنابراین خطر این که کشورها از منطقه یورو بیرون بروند در حال حاضر وجود ندارد.
کلاوس رگلینگ: «اصلا و ابدا»