در ادامه تنشهای لفظی میان ایران و عربستان سعودی در آستانه برگزاری مراسم حج، حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران از «کشورهای منطقه» و «دنیای اسلام» خواست تا برای «برای حل مشکلات و تنبه دولت عربستان» اقدامات هماهنگ انجام دهند.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری ایران، آقای روحانی چهارشنبه ۱۷ شهریور/۷ سپتامبر در جلسه هیات دولت، گفت: «دولت سعودی که با مانع تراشی، از اعزام حجاج ایرانی جلوگیری کرده است، امسال علاوه بر همه جرائم گذشته، کارنامه خود را به گناه صد عن سبیل الله [بستن راه خدا] هم آلوده کرد.» رئیس جمهوری ایران جان باختن دستکم دو هزار تن از زائران حج سال گذشته را نتیجه «بیتدبیری و بیکفایتی افرادی که مسئولیت حج را در سرزمین عربستان بر عهده دارند» توصیف کرد. آقای روحانی همچنین از بیعملی ماموران امدادی عربستان در جریان حادثه حج سال گذشته به شدت انتقاد کرد و گفت: «دولت، مسئولین و نظام هرگز از خون عزیزان خود نخواهند گذشت و به اقدامات حقوقی و سیاسی به منظور احقاق حقوق مردم ادامه خواهند داد.»
موضعگیری آقای روحانی در انتقاد از عربستان سعودی و دعوت وی از مسلمانان برای اقدام مشترک علیه رویکرد این کشور انعکاس خبری گستردهای در رسانههای بینالمللی داشت. این در حالی است که بسیاری از این رسانهها معادل تنبیه (punishment/punissions) را برای ترجمه واژه «تنبه» به کار برده اند.
#Iran: Hassan #Rohani appelle à «punir» l'Arabie saoudite https://t.co/UwBg2cm6Hqpic.twitter.com/FtVuAItv1m
— Tribune de Genève (@tdgch) September 7, 2016
همزمان، رهبر جمهوری اسلامی ایران در دیدار با خانوادههای کشتهشدگان «حادثه منا» با حمله لفظی مجدد به خاندان سعودی، آنان را «شجره خبیثه ملعونه» خواند و رهبران عربستان را برای اداره «حرمین شریفین» بیلیاقت توصیف کرد. پیام آقای خامنهای در روز دوشنبه به مناسبت آغاز مناسک حج، باعث تند شدن «کمسابقه» لحن تهران و ریاض علیه یکدیگر شد.
روابط نهچندان گرم ایران و عربستان سعودی از سال گذشته و در پی حادثه منا – که در جریان آن بیش از ۴۰۰ زائر ایرانی نیز جان خود را از دست دادند- وخیمتر شده است. اعدام شیخ نمر باقر نمر، روحانی برجسته شیعیان عربستان و حمله به اماکن دیپلماتیک این کشور در تهران و مشهد، باعث قطع روابط دیپلماتیک عربستان و متحدان نزدیکش با ایران شد.
تهران و ریاض در بحرانهای سوریه و یمن مواضع خصمانهای نسبت به یکدیگر دارند. در روزهای گذشته و همزمان با افزایش تنش به دلیل انتقادهای سفیر سعودی «از دخالت ایران در عراق»، دولت عراق خواستار جایگزینی یک نماینده جدید با ثامر السبهان شده بود. در پی این ماجرا، شماری از رسانههای نزدیک به عربستان سعودی، عراق را مستعمره ایران خواندند.
گروهی از نیروهای هوادار جمهوری اسلامی در بغداد سخنان رهبر ایران را در بیلبوردهای تبلیغاتی تکرار کرده اند/ عکس: تسنیم