آگهیممانعت از برگزاری کنسرت های موسیقی در ایران و لغو کنسرت های مجوزدار، به مشکلی مزمن برای اهالی و طرفداران موسیقی و دولت حسن روحانی تبدیل شده و منع کنسرت ها توسط برخی ائمه جمعه و اعلام شرایط جدید برای برگزاری کنسرت ها از سوی دادستان تهران، باعث تشدید تنش ها میان مقام های دولتی و حکومتی شده است. در قوانین جمهوری اسلامی، برگزاری کنسرت موسیقی ممنوعیت ندارد و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مسئول و متولی بررسی و ارائه مجوز برای برپایی کنسرت های موسیقی است. اما طی ماههای گذشته دهها کنسرت موسیقی علیرغم داشتن مجوز وزارت ارشاد، توسط دستگاه قضایی لغو شده اند.
حسین علیزاده، موسیقیدان برجسته ایرانی در گفتگو با یورونیوز این مسائل را سیاسی و مرتبط با انتخابات آتی در ایران می داند و می گوید که همه موسیقیدان ها باید از حالت بی تفاوتی بیرون بیایند، شجاعت داشته و از هنر موسیقی و جایگاه اجتماعی خودشان دفاع کنند.
او می گوید: رفتارهایی که با موسیقی در ایران می شود متناقض و در هر دولتی متفاوت است اما این گونه برخوردها نتیجه ای ندارد چنانچه جعفر پناهی که از فیلمسازی منع شد با موبایل خود فیلمی ساخت که جایزه جشنواره برلین را گرفت.
آقای علیزاده درباره عدم نمایش ساز موسیقی در تلوزیون ایران می گوید که در تمام دنیا نمی تواند سرش را بلند کند و به همین دلیل هیچ وقت حاضر به مصاحبه با تلویزیون ایران نشده است.
حسین #علیزاده در گفتگو با یورونیوز درخواستی از همه موسیقیدان‌های ایرانی داشت.
بخوانید: https://t.co/fGffeMKc0Rpic.twitter.com/xfznXLcnDd
— euronews فارسی (@euronews_pe) September 23, 2016
اول شهریور ماه حسن روحانی، رئیس جمهور ایران از لغو کنسرت ها انتقاد کرده و گفته بود که وزیر فرهنگ و ارشاد نباید در مقابل فشارها کوتاه بیاید. علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد چهار روز قبل تر در واکنش به سخنان علم الهدی، امام جمعه مشهد که با برگزاری کنسرت در شهر مشهد مخالفت کرده بود از صرفنظر کردن وزارتخانه متبوع خود برای برگزاری کنسرت در این شهر خبر داده بود. پس از مخالفت علم الهدی با برگزاری کنسرت در شهر مشهد، ائمه جمعه برخی شهرهای دیگر نیز خواهان عدم برگزاری کنسرت موسیقی شده اند. همزمان عباس جعفری دولت آبادی، دادستان عمومی و انقلاب تهران، «تضمین امنیت و سلامت محتوای برنامه» از سوی فرمانداری و وزارت ارشاد و «ضبط رسمی» کنسرت توسط پلیس را به عنوان اقدام پیشگیرانه، شرط های جدید برای برگزاری کنسرت های موسیقی اعلام کرده است.
در چنین شرایطی حسین علیزاده، موسیقیدان برجسته ایرانی پنجم شهریور ماه در تالار وحدت تهران اعلام کرد «موسیقی شغل ما نیست، عشق ماست. اگر موسیقی را از ملت بگیرید، دل آنها را گرفته اید. موسیقی را از من و امثال من نمی‌توانند بگیرند. اگر موسیقی بخواهد شهید داشته باشد من در صف اول آن ایستاده ام.»
موسیقیدان ها از بی تفاوتی خارج شوند
آقای علیزاده، آهنگساز، ردیف دان، پژوهشگر و نوازنده تار و سه تار که در حال حاضر برای برگزاری تور کنسرت زخمه دل در آمریکا به سر می برد هفته گذشته در گفتگو با یورونیوزدر آمریکا با انتقاد از برخوردهای صورت گرفته با برگزاری کنسرت ها در ایران، گفت که موسیقی را نمی توانند از مردم بگیرند. آقای علیزاده گفت: «در درجه اول همه باید معتقد به این باشند که قانون چه می گوید قانون هیچ کجا نگفته که موسیقی نباید اجرا شود اگر هم هرکسی هر تصمیمی بخواهد بگیرد باید تصویب شده و شکل قانونی به خود بگیرد.»
او در عین حال توضیح داد: «واقعیت این است که این موضوع، یک موضوع یکدست نیست و تعداد کنسرت هایی که در تهران وشهرستان ها اجرا می شوند خیلی خیلی بیشتر از کنسرت هایی است که لغو می شود. بعضی از شهرستان ها ممانعت می کنند ولی شکل قانونی ندارد حالا به هر صورت خیلی مسائل است که ممکن است در ایران درست انجام نشود یا یکدست انجا نشود موسیقی هم یکی از آنها است.»
آقای علیزاده در پاسخ به این سوال که چه شرایطی ایجاب کرد در تالار وحدت از شهادت برای موسیقی بگویید گفت: «به نظر من موسیقی لازم دارد. منظورم این نیست که شهید لازم دارد، آدم باید زنده باشد کار کند. اما من چون برای واژه شهید احترام زیادی قائل هستم در واقع گفتم که موسیقی برای من اینقدر ارزش دارد که حاضرم شهید موسیقی شوم. شهید یک واژه سمبلیک است که گفته ام ولی واقعا اینقدر از سنین کودکی موسیقی همه زندگی من بوده نه شغلم، این است که هرگونه مشقات و مشکلاتی را به جان می خرم تا از موسیقی دفاع کنم و البته مطمئنم که در آینده لازم به دفاع نیست چون در مسئولین کسانی هستند که مدافع موسیقی هستند علاقه مند به موسیقی هستند و در کنسرت هایی که اجرا می شود اکثرا دو سه ردیف اول را همین مسئولین می آیند و بودجه ای که برای موسیقی از طرف خود دولت پیش بینی می شود و آثاری که به اهنگسازها سفارش می دهند همه اینها خیلی مغایر است با هم و اینطور نیست که وضعیت یکدست باشد.»
به گفته این موسیقیدان برجسته اما «در درجه اول خود موسیقیدان ها از نظر اجتماعی، از نظر فکری به ضرورت دفاع درست از موسیقی بیفتند چون به هرصورت در ایران این مشکل بوده سالها که ما نه تنها می نواختیم و اثر می‌ساختیم بلکه از موسیقی هم باید دفاع می کردیم. همه موسیقیدان ها از هنر موسیقی و جایگاه اجتماعی خودشان دفاع کنند. باید از حالت بی تفاوتی بیرون بیایند شجاعت داشته باشند و این مساله را طلب کنند.»
حسین علیزاده در گفتگو با یورونیوز: در دنیا نمی‌توانم سرم را بلند کنم
این گفتگو را بخوانید: https://t.co/WqM6UwiACJpic.twitter.com/KHy1Afahn7— euronews فارسی (@euronews_pe) September 22, 2016
مساله سیاسی و مرتبط با انتخابات است
بعد از روی کار آمدن دولت حسن روحانی در ایران، امیدها برای بهبود شرایط افزایش یافته بود برخی اما می گویند که دولت مجوز برگزاری کنسرت می دهد اما قوه قضائیه لغو می کند و وضعیت عملا بدتر شده است. حسین علیزاده در این زمینه به یورونیوز گفت: «آقای روحانی خود از طرفداران موسیقی بودند و (دوران انتخابات) حتی از استاد شجریان اسم آوردند. من عقیده ندارم که دولت نمی خواهد ولی باید ببینیم واقعا دولت فقط در موسیقی این قدرت را ندارد یا در جاهای دیگر هم؟ آیا مربوط به دولت می شود یا باز هم مساله گوناگونی استفاده از قانون است. دولت بالاخره یک وزارتخانه دارد، وزیر دارد و مجوزهای لازم در همه زمینه ها، در فیلم و موسیقی و تئاتر داده می شود البته بعد از ممیزی خیلی زیادی که می شود. اما مثل اینکه رسم دنیا است در آمریکا هم همین طور است یعنی نزدیک انتخابات همه جنگ و جدل ها شروع می شود. ما هم در ایران این مساله را داریم یعنی وقتی موقع انتخابات می‌شود اینقدر دولت را درگیر مسائل فرعی و غیرمنطقی می کنند تا یک گروه دیگری برنده شود. اولین چیزی که صدمه می خورد همین مسائل فرهنگی و هنری است که به هر شکلی می شود بهانه گرفت، هر نوع موسیقی هم اجرا شود باز بهانه گرفته می شود و به نظر من مسائل سیاسی است که بیشتر روی مسائل فرهنگی این طور تاثیر می گذارد.»
آقای علیزاده درباره کوتاه آمدن وزیر ارشاد در مقابل امام جمعه مشهد و صرفنظر کردن از برگزای کنسرت در مشهد به احترام او گفت: «همانطور که خیلی‌ها در ایران معترض شدند حتی خود مسئولین، آقای وزیر اجازه ندارد بدون قانون تصمیم بگیرد. اینها چیزی نیست که افراد تصمیم بگیرند. اگر در ایران قانون شد که موسیقی نباید باشد خب باید اعلام شود به صورت قانونی. آیا اجرای قوانین دست قوه مجریه است یا دست ائمه جمعه؟ این یک بحثی است که در ایران الان راه افتاده و به نظرم با جنگ و دعوا نمی‌شود اینها را حل کرد باید ببینیم حرف منطقی در این میان چه هست. ببینیم حرف منطقی هرکسی اگر دلایلی برای لغو کنسرت و هرچیزی دارد چه است ولی خب اشکالش اینجا است کسانی که به هر صورت نفوذ و قدرت دارند اصلا اهل بحث وصحبت نیستند.»
آقای علیزاده گفت: «ما در تضاد داریم زندگی می کنیم هیچ وقت موسیقی منع نشده، اینکه رسما گفته شود ولی رفتارهایی که با موسیقی شده خیلی تناقض داشته، هم به دولت های مختلف مربوط می شد منتهی مساله اینجاست که اگر بخواهیم از یک زاویه ای نگاه کنیم فکر کنیم که موسیقی دارد از بین می رود باید ببینیم مسئولین آیا می توانند راجع به ادبیات تصمیم بگیرند بگویند کسی دیگر شعر نگوید؟ نقاش ها، نقاشی نکنند. کسی فیلم نسازد، فیلمسازی که یک روزی برای ساختنش این همه مشکلات بود الان دیگر آقای پناهی برمی‌دارد با موبایل اش فیلم می سازد جایزه برلین را هم می برد. یعنی اینکه با شرایطی که است اصلا این صحبت ها منطقی نیست و من همیشه امید در دلم است البته نه امید کاذب، برای اینکه جامعه ایران و جوانان ایران را می بینم. پتانسیل خیلی خیلی خوبی الان در موسیقی است که البته از طریق رادیو و تلوزیون این چیزها را نمی بینید چیزهایی می بینید که تبلیغ می شود.»
او با اشاره به شرایطی که بر موسیقی در ایران حاکم بوده گفت: «الان معجزه است که در کل شهرستان ها و تهران از سنین خیلی کم، نوازنده ها و موسیقی دان های خیلی خوبی هستند که قطعا آینده از آن آنهاست. خود دولت هم برای موسیقی خیلی خرج می کند الان این خرج هایی که می کنند اگر در اختیار خود موسیقی بود خیلی وضع خوب می شد ولی الان سفارش های بسیار بسیار زیادی از طرف دولت و شهرداری داده می شود و همه امورات رادیو و تلوزیون با موسیقی می گذرد اینکه کسانی با موسیقی مخالفت می کنند ممکن است در بعضی موارد مشکلاتی پیش بیاید اما موسیقی روح مردم است موسیقی زندگی مردم است. جامعه ای که موسیقی نداشته باشد می میرد افسردگی می گیرد.»
به گفته آقای علیزاده «کسانی در ایران هستند که اهل منطق باشند. بازی سیاسی با مسائل یک ذره همه ما را گمراه می کند، شک می کنیم و خیلی ها می‌خواهند خطوط سیاسی شان پیش برود هرچیزی را مطرح می کنند ممکن است که بلند شوند از درختی که جلوی خانه‌شان است از برگ‌های آن درخت هم ایراد بگیرند و ما فکر کنیم درخت دارد از بین می رود ولی اینطور نیست واقعا. اینها مقطعی است و یک جوری فشار قدرت های مختلف است که موسیقی این وسط بیشتر از همه صدمه می خورد ولی آن پتانسیلی که من در جامعه می بینم چون تمام ایران هم این سالها گشته ام، می روم درس می دهم، آثار جوان ها را گوش می کنم، به مراتب الان از نظر پتانسیل، از گذشته بهتر و بهتر است یعنی شک نکنید این جشنواره جوانان موسیقی که چند شب پیش در تهران تمام شد ۱۲۰۰ نفر داوطلب آمدند در رشته های مختلف موسیقی شرکت کردند و اصلا نمی شود مقایسه کرد با مسائلی که ما داشتیم. در سنین ۱۰- ۱۲ سالگی بچه ها رشد کرده اند و کار می کنند ما شاید آن موقع که دیپلم موسیقی گرفتیم از هنرستان و تازه می خواستیم برویم دانشگاه به اندازه اینها بودیم. تعدادشان هم کم نیست و یکجوری هرچیزی که متعلق به مردم باشد را بخواهیم از مردم بگیریم مردم بیشترروی آن پافشاری می کنند و آن را بیشتر حفظ می کنند.»
حسین علیزاده درباره عدم نمایش ساز موسیقی از تلوزیون ایران در طی ۳۸ سال گذشته گفت: «من در دنیا نمی توانم سرم را بلند کنم. این بحث در ایران هم خیلی زیاد بوده ولی هیچ وقت، هیچ کسی جواب این مساله را نداده. تمام روز و شب دارد صدای موسیقی از تمام ارگان های جمعی ایران می آید و این موسیقی ها را یک عده ای هستند که می نوازند و ضبط می کنند و به صورت رسمی حتی از دولت پول می گیرند. ولی کاری که می کنند نشان دادنش قباحت دارد. من خودم شخصا به همین دلیل هیچ وقت در تلوزیون برای مصاحبه و هیچ چیز دیگری شرکت نکرده ام برای اینکه معترضیم همه موسیقیدان ها معترضیم که باز هم یک جواب منطقی نشنیده ایم از این موضوع ولی جالب این است شبکه هایی که در داخل ایران نشان داده نمی شود خیلی مواقع ساز هم نشان می دهند یعنی برای کسانی که خارج از ایران هستند نشان دادن ساز مجاز است ولی برای داخل کشور نه. این را باید در تاریخ تحقیق کنیم که اصلا علت این موضوع چه است تا حالا کسی علت این موضوع را نگفته و جوابی نداده مرتب در ایران طرح شده موسیقی دان ها و مردم معترض هستند به این قضیه خیلی از کسانی که خیلی هم مومن هستند آنها هم جواب می خواهند که تصمیم از کجا و برای چه آمده.»