استراتژی ملی مبارزه با خشونت علیه زنان، موثر اما ناکافی
فعالان و آگاهان حقوق زنان در افغانستان میگویند استراتژی ملی مبارزه با خشونت علیه زنان که به تازگی توسط وزارت امور زنان تهیه شده حرکتی موثر است اما قانون گذاران و اجرا کنندگان قانون به مبارزه با خشونت علیه زنان باوری ندارند.
وزارت امور زنان اعلام کرده است که استراتژی و برنامه عملی ملی مبارزه با خشونت علیه زنان با هدف اجرایی شدن مؤثر قانون منع خشونت علیه زنان و میثاقهای بین المللی رفع تبعیض علیه زنان و حقوق طفل تهیه شده است تا زنان به خدمات حمایتی بیشتری دسترسی یابند.
قانون منع خشونت علیه زنان از جمله قوانینی است که پارلمان افغانستان با اکثریت آرا آن را تصویب نکرد و این عمل، اعتراضات فعالان حقوق زنان را در پی داشت.
ودود پدرام رئیس موسسه حقوق بشر و محو خشونت در این باره به یورونیوز میگوید: «بررسیهای ما نشان میدهد که لوایح و قوانین خوبی در زمینه حقوق زنان داریم و استراتژی ملی مبارزه با خشونت علیه زنان نیز در راستای اجرای همین قوانین و پالیسیهاست اما سوال اینجاست که وقتی باور به مبارزه با خشونت علیه زنان در بین متولیان قانون وجود ندارد، چگونه با خشونت علیه زنان می توان مبارزه کرد؟»
خشونت از طرف نهادهای قانون
به گفته اقای پدرام ، بسیاری از قضات از فاکولته/ دانشکده شرعیات فارغ التحصیل میشوند و در مسند قضا مینشینند: «اینها هیچ باوری به حقوق زنان ندارند و از نظر فکری، مخالف قانون منع خشونت علیه زنان هستند. باید شهروندان از کودکی در مکاتب / مدارس در مورد حقوق زنان و مبارزه با خشونت آموزش ببینند.»
وی خاطرنشان می کند: «قربانیان خشونت در بررسیها به ما گفتهاند هنگامی که به نهادهای قضایی و پلیس مراجعه کرده اند مورد خشونت دوباره قرار گرفتهاند و پلیس و نهادهای قضایی انها را مقصر خشونت اعمال شده دانستهاند.»
استراتژی ملی مبارزه با خشونت علیه زنان، تاکید بر ایجاد نهادهای عدلی و قضایی مشخص برای رسیدگی به موارد خشونت علیه زنان دارد که می توان از ایجاد سارنوالی / دادگاههای محو خشونت علیه زنان در ولایات و محاکم رسیدگی به این قضایا، تقویت ظرفیت و توانایی مسئولین این بخشها، ایجاد هماهنگی میان نهادهای عدلی و قضایی مسئول در رسیدگی به قضایای خشونت علیه زنان نام برد. این استراتژی، تمام نهادهای دولتی و غیردولتی دخیل در مبارزه با خشونت علیه زنان را مکلف و مسئول میسازد تا مطابق قانون محو خشونت و برنامه ملی زنان افغانستان عمل کنند.
براساس آمار وزارت امور زنان افغانستان، در سال جاری، سه هزار و چهارصد مورد خشونت علیه زنان ثبت شده است. از نظر عرف هنوز هم زنان از بیان خشونت علیه خود، منع میشوند و تعداد ثبت شده خشونت کمتر از میزان واقعی خشونتها علیه زنان است.
سازمان ملل متحد نیز، در گزارش تازه خود اعلام کرده است که هشتاد درصد زنان افغانستان با انواع خشونت مواجه هستند.
آگاهسازی زنان
معصومه عبداللهی استاد حقوق در این زمینه به یورونیوز میگوید: «همیشه در کلاسها یادآوری میکنم زمانی قانونی لازمالاجرا میشود که دولت آن را تصویب کند. استراتژی مبارزه با خشونت علیه زنان، خلا قانونی ندارد اما آنچه مهم به نظر میرسد تلاشهای فرهنگی اجتماعی در این زمینه است. هر چند فعالیتهایی برای آگاهسازی زنان از حقوقشان انجام شده اما کافی نیست و در بسا موارد دیده میشود که زنان در جامعه افغانستان حتی از ابتداییترین حقوقشان هم آگاه هستند.»
وی میافزاید: «زنان بیش از آنکه نیاز داشته باشند که قانون بخوانند نیاز دارند که در مورد حقوقشان آموزش ببینند.»
استراتژی ملی مبارزه با خشونت علیه زنان، برای پنج سال آینده، پنج اولویت را برای فعالیتهایش مشخص کرده است که پیشگیری از خشونت، حمایتهای قانونی و گسترش دسترسی به خدمات با کیفیت به زنان، اصلاح وعملیسازی قوانین و سیاستهای مربوط به زنان، بالابردن ظرفیتهای زنان در نهادها و نظارت و ارزیابی تلاشها برای جلوگیری از خشونت علیه زنان از این جمله است.