شکار سیارات فراخورشیدی

شکار سیارات فراخورشیدی
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button
لینک کپی پیست کد امبد ویدیو:Copy to clipboardCopied

سیارات فراخورشیدی، سیاره های بیرون از منظومه شمسی، در کهکشان راه شیری هستند که بدور ستاره ای می چرخند.

آگهی

سیارات فراخورشیدی، سیاره های بیرون از منظومه شمسی، در کهکشان راه شیری هستند که بدور ستاره ای می چرخند. میلیاردها سیاره از این نوع در سراسر کهکشان راه شیری وجود دارد.

اولین سیاره فراخورشیدی که کشف شد سیاره ای غول پیکر و شبیه مشتری بود که در مداری نزدیک بدور ستاره اش می چرخید. کاشف این سیاره، میشل مایور ژنوی بود .این کشف، در سال ۱۹۹۵ سرآغازگر انقلابی در نجوم بود. انقلابی که با یک سیاره شروع شد و اکنون به ۳۵۵۹ سیاره فراخورشیدی رسیده است و این تعداد روز به روز بیشتر می شود. طی دو دهه گذشته، منجمان بیشتر بدنبال شکار سیاره های کوچکتر مثل سیاره خودمان هستند.

میشل مایور می گوید: «حیرت انگیز و باورنکردنی است! پس از گذشت ۲۰ سال و اندی از این پرسش رؤیایی که “آیا دور ستاره های، دیگر سیاره وجود دارد یا نه؟” توانستیم این همه سیاره کشف کنیم. این روزها مردم از چیزهای خاص تر به هیجان می آیند، مثلا یافتن سیاره ای خاکی مثل زمین در فاصله ای از ستاره، بطوری که روی سیاره وجود آب مایع ممکن باشد.»

Excellent interview with original exoplanet hunter Michel Mayor at Observatory of Geneva for euronews</a> Space - on air 26.01.17 <a href="https://t.co/4LDGqGvKKr">pic.twitter.com/4LDGqGvKKr</a></p>&mdash; Jeremy Wilks (WilksJeremy) January 11, 2017

رصد سیارات فراخورشیدی

بیشتر این سیاره های فراخورشیدی را نمی توان بطور مستقیم رصد کرد. چون بسیار دور و در مقایسه با ستاره ای که در مدار آن می چرخد، بسیار کم نوراند.

بنابراین آن طور که دیوید اهرنریش،یکی از محققان دانشگاه ژنو توضیح می دهد دانشمندان دو روش اصلی برای آشکار کردن این اجرام دارند.

وی می گوید: «برای توضیح اینکه چطور این سیاره ها را پیدا می کنیم، به شبیه سازی نیاز است. دو گلوله برفی درست کرده ام. گلوله کوچک سیاره ای بزرگ و غول پیکر گازی مثل مشتری است و این یکی ستاره اش است که کمی از خورشید کوچکتر است. روشی که ما اینجا (در رصدخانه ژنو) طراحی کرده ایم، رصد حرکت ستاره و تغییرات آن در اثر حرکت سیاره است چون سیاره را نمی توانیم مستقیما رصد کنیم. از مشاهده این تغییرات می توانیم جرم سیاره را پیدا کنیم. بعضی وقت ها شانس می آوریم و می توانیم عبور سیاره از جلوی ستاره را ببینیم. به این عبور «گذار» می گوییم که شبیه نوعی خورشیدگرفتگی (کسوف، ستاره گرفتگی) کوچک است و در چنین وضعیتی اندازه سیاره را هم می توانیم اندازه بگیریم و این اندازه گیری را می خواهیم با مأموریت فضایی موسوم به کِی اپس انجام دهیم.»

ماموریت کِی اوپس

آژانس فضایی اروپا مشغول ساختن تلسکوپی است که سال آینده به فضا فرستاده خواهد شد. در فضا این تلسکوپ می تواند شعاع سیاره فراخورشیدی را با دقت بی سابقه ای اندازه بگیرد.

December 19, 2017 –A new European planet-hunting telescope, the Characterising Exoplanets Satellite (CHEOPS) will be ready to launch by esa</a> <a href="https://t.co/xUrgzQ9BsK">pic.twitter.com/xUrgzQ9BsK</a></p>&mdash; CORICOSMOS (coricosmos) January 16, 2017

داده های تلسکوپ با رصدهای زمینی از «تلسکوپ بسیار بزرگ» متعلق به رصد خانه جنوبی اروپادر شیلی ترکیب می شود تا بتوان سیاره های خاکی مانند سیاره زمین را پیدا کرد.

در بهار امسال، قدرت تلسکوپ بسیار بزرگ برای یافتن سیاره های فراخورشیدی، با دستگاه کاملا جدید موسوم به «طیف نگار اسپرسو» تقویت خواهد شد.

فرانچسکو پِپه، یکی از مسئولان طیف نگار «اسپرسو» می گوید: «فعلا خانه طیف نگار اسپرسو در یک اتاق تمیز در رصدخانه ژنو است. تمام اسپرسو داخل یک اتاقک خلأ قرار دارد. نور از اینجا از طریق این ابزار وارد، جمع و درون فیبر نوری به ضخامت موی سر انسان فرستاده می شود. و از آنجا به این طیف نگار می آورد. سپس به رنگهای مختلف تجزیه می شود. کار طیف نگار همین است، طیف را می توان آنالیز و سرعت ستاره ها را معلوم کرد. این طیف نگار بهترین طیف نگاری است که می توان امروز ساخت. مثل فراری طیف نگارهاست و با این ابزار است که به دنبال سیاره های قابل سکونت مثل زمین خواهیم گشت. امید داریم که بتوانیم!»

آیا می توان سیاره های فراخورشیدی شبیه زمین پیدا کرد؟

به کمک نوآوری هایی مثل «کِی اوپس» و «اسپرسو» انتظار می رود که سیاره های فراخورشیدی بیشتر و بیشتری کشف شوند. آیا می توانیم سیاره ای مثل سیاره خودمان پیدا کنیم ؟ سیاره ای خاکی با آب مایع و جو قابل تنفس؟

کارول هاسوِل اخترشناس بریتانیایی خوشبین است و می گوید: «کاهش نور خورشید در اثر گذار زمین از جلوی خورشید حدود یک صدم یک درصد است بنابراین وقتی فکر کنید می بینید که باید بتوانیم درخشندگی ستاره ها را در مدت سه سال اندازه گیری کنیم و ابزار اندازه گیری ما باید با دقت یک صدم یک درصد در این مدت پایدار بماند. چنین چیزی اصلا ساده نیست. فکر می کنم بتوانیم سیارات فراخورشیدی قابل سکونتی پیدا کنیم که آب به صورت مایع روی سطحشان وجود داشته باشد و ما بتوانیم روی سطح آن قدم بزنیم فراوان است.»

یافتن چنین سیارات فراخورشیدی نیاز به دقت فوق العاده دارد، اما دهها پژوهشگر جدید به پیشگامان این راه پیوسته اند.

میشل مایر می گوید: «همین طوری به این عدد نرسیدیم، آدم های زیادی هستند که در این زمینه کارمی کنند. رؤیای قدیمی بشر اینک بخشی از علم شده است که بسرعت هم پیشرفت می کند»

تخمین زده شده است که در کهکشان راه شیری یک میلیارد سیاره فراخورشیدی وجود دارد، از سیارات گازی شکل شبیه مشتری گرفته تا سیارات منجمد. میلیاردها سیاره هم در سراسر عالم وجود دارد و منجمان شکار آنها را آغاز کرده اند.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

اسطوره های فضا؛ فرود کاوشگر «هاوگنس» بر روی قمر زحل

فرود «اودیسئوس» روی ماه؛ آمریکا پس از نیم قرن بار دیگر به ماه بازگشت

کشف یک «اَبَر زمین» در فاصله تنها ۱۳۷ سال نوری از زمین