گزارشگران بدون مرز: محصولات جعلی تاثیرات روشن و قابل اندازهگیریی بر سلامت انسان و محیط زیست دارند اما پدیده «فیک نیوز» تنها یک قربانی دارد و آن هم دموکراسی است.
سوم ماه مه / ۱۳ اردیبهشت، روز جهانی آزادی مطبوعات در حالی جشن گرفته میشود که مطبوعات آزاد با چالش اخبار جعلی (فیک نیوز) و همچنین افزایش دشمنی با مطبوعات آزاد بهویژه از سوی سیاستمداران مواجه است.
به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات، گزارشگران بدون مرز با انتشار فیلمی با عنوان «مبارزه با اخبار جعلی» (FightFakeNews) کارزاری برای مبارزه با این گونه اخبار به راه انداخته است.
این فیلم میگوید محصولات جعلی همانند محصولات دارویی، غذایی و مانند آن تاثیرات روشن و قابل اندازهگیریی بر سلامت انسان و محیط زیست دارند، این در حالی است که پدیده «فیک نیوز» تنها یک قربانی دارد و آن هم دموکراسی است.
کریستوف دولوار، مدیر سازمان گزارشگران بدون مرز گفته است: «محتوای تولید شده به شیوه منصفانه و دقیق، بیش از پیش از سوی محتوی تولید شده از سوی رقبای نامطمئنی چون برنامههای سفارشی، پروپاگاندا (تبلیغات) و شایعات زیر فشار قرار گرفته است.»
به گفته او مطالعات نشان میدهد که اطلاعات نادرست به دلیل خطای شناختی انسانها، بسیار راحتتر از گزارشها و اطلاعات قابل اعتماد در مقیاس وسیع پخش میشوند. گزارشگران بدون مرز خواستار آن شده است که در برابر این تهدیدات که اصالت بحثهای عمومی و بنیانهای دموکراسی را در خطر قرار میدهد، منفعل نباشیم و گفته است که این نهاد تلاش میکند به طور عینی آزادی، استقلال و تکثرگرایی در کار روزنامهنگاری ترویج یابد.
از سوی دیگر دیدهبان حقوق بشر گزارش داده است که مطبوعات آزاد با تهدیدهای گستردهای مواجه هستند. بر اساس نظرسنجیها در آمریکا ۵۰ درصد جمهوریخواهان رسانهها را «دشمن مردم» تلقی میکنند. از سوی دیگر دیدهبان حقوق بشر گزارش میدهد که خصومت و تهدید علیه روزنامهنگاران در سراسر جهان افزایش یافته است. دو گزارشگر که درباره کشتار مسلمانان روهینگیا در میانمار تحقیق میکردند، در این کشور زندانی شدهاند، یکی از دو روزنامه مستقل مجارستان بسته شده است و در افغانستان ۹ روزنامه نگار که برای گزارش انفجاد بمب رفته بودند کشته شدند.
دولتها در سراسر جهان در جستجوی کنترل مطبوعاتند چرا که بدون مطبوعات آزاد، سیاستمداران راحتتر خواهند توانست هر کاری که میخواهد انجام دهند. سیاستمداران در نبود مطبوعات و رسانههای آزاد میتوانند ادعا کنند که میزان بیسوادی ۱۰۰ درصد است، داراییهای ملی را به حسابهای شخصی خارج از کشورشان انتقال دهند، مخالفان را با خشونت از بین ببرند و بیماریهای عفونی و یا اطلاعات بهداشتی حساس را پنهان کنند.
برای نمونه دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا، هر خبر و تحلیلی را که دوست ندارد «فیک نیوز» مینامد.
دیدهبان حقوق بشر همچنین افزوده است که تنها مناطق جنگی و حکومتهای دیکتاتوری نیستند که برای روزنامهنگاران خطرناکند. رسانههای مستقل نه تنها برای این که دموکراسی خوب کار کند ضروری دارند بلکه برای هر کسی که میخواهد بداند آیا آب شهری برای سلامت کودکان مضر است یا خیر، صنایع چه نقشی در آلوده کردن خاک دارند و یا وضعیت خشونت جنسی در محل کار چه وضعی دارد، نیز لازمند.