محسن غرویان، استاد حوزه علمیه قم، معتقد است زنان ایرانی در آینده نزدیک می‌توانند وارد ورزشگاهها شوند.
آگهیمحسن غرویان، استاد حوزه علمیه قم، معتقد است زنان ایرانی در آینده نزدیک می‌توانند وارد ورزشگاهها شوند. آقای غرویان درباره سخنان اخیر معاون فرهنگی قوه قضایی به یورونیوز گفت: «ایشان حرفهای خوب و به‌قاعده‌ای زدند. درباره ورود زنان به ورزشگاهها باید عالمانه بحث کرد. به نظرم در آینده نزدیک نتیجه این بحث روشن می‌شود و زنان امکان ورود به ورزشگاهها را پیدا می‌کنند.»
هادی صادقی، معاون فرهنگی قوه قضاییه، اوایل هفته گذشته گفت: «همان‌گونه که خانم‌ها همراه با آقایان به سینما یا به پارک می‌روند، در ورزشگاه نیز می‌توانند حضور پیدا کنند ولی ورود زنان به ورزشگاهها ممکن است دو عارضه داشته باشد که باید آن را برطرف کرد. عارضه اول موضوع اخلاق است. یعنی ممکن است در ورزشگاهها کلمات اهانت‌آمیزی گفته شود یا به بانوان توهین‌هایی شود. عارضه دوم مربوط به مسائل شرعی است که طبق فتوای مراجع تقلید دیدن بدن نامحرم برای هر دو طرف اشکال دارد.»
دیدن با نگاه کردن فرق دارد
آقای غرویان درباره دلیل شرعی مخالفت مراجع تقلید با ورود زنان به ورزشگاهها می‌گوید: «دیدن با نگاه کردن فرق دارد. نگاه کردن تمرکز و قصد التذاذ جنسی می‌خواهد. من معتقدم هیچ خانمی به قصد التذاذ جنسی به ورزشگاه نمی‌رود. کسانی که به ورزشگاه می‌روند برای تفریح و هیجان و تماشای مسابقه ورزشی می‌روند. کسی که قصد التذاذ جنسی داشته باشد که ورزشگاه نمی‌رود. جاهای دیگری هست که می‌تواند برود آنجا. عرف جامعه نشان می‌دهد که ورزشگاه جای دیدن ورزش است نه جای شهوترانی و التذاذ جنسی. آقایان مراجع می‌گویند نگاه کردن به بدن نامحرم اگر به قصد شهوترانی باشد، حرام است. وگرنه نگاه کردن به بدن نامحرم در خیابان و بازار و پارک و تئاتر هم هست. اگر هم کسی بگوید در ورزشگاهها، برخلاف تئاتر و خیابان، مردان با شورت ورزشی حضور دارند، باید گفت در ورزشگاهها هم با آن فاصله زیاد بین بازیکنان و تماشاگران، عملاً امکانی برای برای نگاه کردن و تماشا کردن بدن نامحرم باقی نمی‌‌ماند.»
مردان را از فحاشی منع کنیم
محسن غرویان که قبلاً جزو شاگردان نزدیک آیتالله مصباح یزدی بود و اکنون در زمره روحانیان نواندیشِ منتقد سخت‌گیری‌های فقهیِ سنتی است، فحاشی تماشاگران مرد را دلیلی کافی برای ممانعت از ورود زنان به ورزشگاهها نمی‌داند و می‌گوید: «از منظر فقها، ورود زنان به ورزشگاهها فی‌نفسه گناه نیست اما می‌تواند مقدمه گناه باشد. یعنی ممکن است زنان در معرض فحاشی مردان قرار گیرند. اما این استدلال جواب دارد. جوابش این است که ما نمی‌توانیم زنان را از حقی محروم کنیم چونکه مردان فحاشی می‌کنند. در واقع ما باید جلوی فحاشی مردان را بگیریم نه جلوی ورود زنان به ورزشگاهها را.»
آقایان محافظه‌کاری می‌کنند
آقای غرویان در پاسخ به این سوال که چرا برخی از مراجع تقلید با اینکه ظاهراً ورود زنان به ورزشگاهها را حرام نمی‌دانند، آن را حلال یا مباح نیز اعلام نکرده‌اند، گفت: «گاهی فتوا دادن به جواز، یک سری سوءاستفاده‌های غیراخلاقی به بار می‌آورد. آقایان می‌خواهند که بهانه یا مجوز برای این سوءاستفاده‌ها ندهند و این امر به اسم آنها تمام نشود. چون صدور فتوای فقهی دلیل می‌خواهد. گاهی این دلیل برای مراجع تقلید تمام نیست. یعنی دلیلی بر عدم جواز ندارند ولی در عین حال سکوت می‌کنند چراکه نگرانند اگر مجوز دهند، از فتوایشان سوءاستفاده شود.»
مطالب یورونیوز را در واتس‌اپ دریافت کنید
این استاد حوزه علمیه درباره سکوت اکثر مراجع نزدیک به جناح اصلاح‌طلب حکومت نیز چنین نظری دارد: «بعضی از آقایان محافظه‌کاری‌هایی دارند و نمی‌خواهند اگر ورود زنان به ورزشگاه تالی فاسد داشت، کسی سراغ آنها بیاید و بگوید شما این حکم را صادر کردید. ولی عده‌ای هم هستند که می‌گویند ما نظرمان را با دلیل شرعی بیان کردیم و هر کسی وظیفه‌ای دارد. یعنی علما باید حکم شرعی را بیان کنند، مسئولین دولتی هم باید فضا را مساعد کنند.»
در بین مراجع تقلید آقایان مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، فاضل لنکرانی، نوری همدانی، علوی گرگانی، گرامی، میرزاجواد تبریزی صریحاً گفته‌اند ورود زنان به ورزشگاهها جایز نیست ولی مراجعی که نظرشان به لحاظ سیاسی و فقهی موثرتر است، مثل آیتالله خامنه‌ای و آیتالله سیستانی، فتوایی در ممانعت از ورود زنان به ورزشگاهها صادر نکرده‌اند. آیتالله خامنه‌ای در سال ۱۳۸۲، که بحث ورود زنان به ورزشگاهها مطرح شده بود، بی‌آنکه حکم شرعی مساله را معلوم کند، در یادداشتی خطاب به وزارت کشور نوشت: «این کار ممنوع و خلاف است و سرپیچی از آن تخلف محسوب می‌شود.» آقای خامنه‌ای در سال ۱۳۸۵ نیز، در نامه‌ای خطاب به محمود احمدی‌نژاد، که دولتش در پی آزادسازی ورود زنان به ورزشگاهها بود، نوشت که از این اقدام دولت نهم راضی نبوده و «ابراز مخالفت» با نظر مراجع نیز به هیچ وجه درست نیست.
بیشتر بخوانید:
ورزشگاه آزادی، دروازه‌ای که بر روی زنان باز شد؛ گفتگوی یورونیوز با دو نماینده زن مجلس
روایت دختر پرسپولیسی از رفتن به «آزادی»: لحظه ورود گریه ام گرفت
گزارش ویدئویی یورونیوز از باز شدن درهای «آزادی» به روی زنان
مراجع موظف به پاسخگویی‌اند
محسن غرویان در پاسخ به این سوال که اگر عده‌ای از زنان از یک مرجع تقلید درباره حکم شرعی ورود به ورزشگاه سوال کنند، آیا آن مرجع موظف است که جواب آنها را بدهد، گفت: «بله، مراجع موظفند جواب بدهند. طبق روایاتی که ما داریم، علمایی که به عنوان مرجع محل رجوع مردم هستند، نباید کتمان علم کنند. همان‌طور که در مسائل مربوط به نماز و روزه، یعنی عبادیات، مجتهد باید جواب سوالات مردم را بدهد، در این مسائل هم مجتهد نباید علمش را از مردم دریغ کند. قرآن گفته است "فَسأَلوا اهلَ الذِّکر اِن کُنتم لا تعلمون." یعنی اگر چیزی را نمی‌دانید، از اهل ذکر یا اهل علم بپرسید. همان‌طور که بر مردم واجب است که سوال کنند، بر علما هم جواب دادن واجب است. بنابراین وقتی مردم استفتا می‌کنند علما باید جواب بدهند. همچنین در روایات داریم که اِذا ظَهَرَتِ البِدَع فَعَلَی العالِمِ اَن یُظهِرَ عِلمَهُ و الّا فَعَلَیهِ لَعنَةُ الله. یعنی اگر قرار است بدعت و خلافی رخ دهد، عالم باید علمش را اظهار بکند وگرنه لعنت خدا بر او خواهد بود. وقتی الان موضوعی محل سوال مردم شده، عالم باید علم خودش را اظهار کند تا جامعه منحرف نشود و خودش هم مورد لعن و نفرین خداوند واقع نشود. مردم اگر جواب سوال خودشان را از علما نگیرند، از کجا باید جواب بگیرند.»
در بین مراجع تقلید نزدیک به جناح اصلاح‌طلب حکومت ایران، محمد موسوی بجنوردی صریحاً و اسدالله بیات زنجانی تلویحاً ورود زنان به ورزشگاهها را جایز دانسته‌اند.
دولت فضا را مساعد کند
آقای غرویان درباره مهم‌ترین عاملی که می‌تواند مراجع تقلید را مجاب کند که فتوا به جواز ورود زنان به ورزشگاهها بدهند، می‌گوید: «مهم‌ترین عامل این است که مدیران و مسئولان وزارت ورزش و سایر نهادهای حکومتی، امنیت اخلاقی را در ورزشگاهها تامین کنند و جایگاه زنان و مردان و شرایط ورزشگاه را به نحوی مدیریت کنند که مشکل اخلاقی در ورزشگاهها حادث نشود. تماشاگران مرد هم باید رعایت حضور خانم‌ها را در ورزشگاه بکنند و فحاشی نکنند و حرف رکیک به زبان نیاورند. در این صورت، بسیاری از علما اصل تماشای ورزش را مشکل‌دار نمی‌بینند. هیچ فقیهی هیچ وقت فحاشی و کار حرام را تجویز نمی‌کند. اگر ورزشگاهها صرفاً محل تفریح مجاز باشند، اکثر فقها مشکلی با تماشای ورزش ندارند. دغدغه علما، جهات شرعی و اخلاقی مساله است. اگر فضای ورزشگاهها فضای مناسبی باشد، حضور زنان در ورزشگاه و تماشای ورزش فی حد نفسه مشکلی ندارد.»
در بازی دوستانه ایران و بولیوی و سپس در مسابقه فینال لیگ قهرمانان آسیا بین تیم‌های پرسپولیس و کاشیما آنتلرز در پاییز سال جاری، تعدادی از زنان ایرانی موفق شدند رسماً وارد ورزشگاه آزادی شوند و در هر دو مسابقه نیز، ظاهرا فضای ورزشگاه عاری از کلمات رکیک و شعارهای دشنام‌آلودی بود که معمولاً در استادیوم آزادی و سایر ورزشگاه‌های فوتبال در ایران به گوش می‌رسد.