بازگشت اعضای اروپایی داعش؛ چالش بزرگ اروپا

آگهی

اعضای گروه داعش آخرین روزهایشان را در مقام نیروهای قدرتمند حاضر در سوریه سپری می کنند. بسیاری از اعضای گروه داعش را جنگجویان خارجی تشکیل می دهند و با شکست کامل این گروه در عراق و سوریه آن دسته که بازداشت می شوند آینده ای مبهم دارند. در نهایت آنها باید به کشورهایشان بازگردند. مشکل و چالشی بزرگ برای کشورهایی که وطن این دسته از جنگجویان داعش محسوب می شوند.

به گفته کمیسیون اروپا تعداد اروپایی هایی که بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ به داعش پیوسته اند از ۴۲ هزار نفر فراتر می رود و هم چنین به گفته این نهاد اروپایی نزدیک به پنج هزار نفر از این شهروندان اروپایی تا آخرین روزها با داعش همکاری کرده اند و همچنان در عراق و سوریه هستند.

حدود ۸۵۰ نفر از این اروپایی ها تاکنون توسط نیروهای کرد شمال سوریه که از سوی ارتش آمریکا در سوریه حمایت می شوند، بازداشت شده اند.

با این شهروندان اروپایی عضو داعش چه می توان کرد؟

نیروهای کرد «یگان‌های مدافع خلق» می گویند قصد ندارند اعضای زندانی گروه داعش را در خاک سوریه نگاه دارند وبه این ترتیب به نسبت ملیت هایشان باید به کشورهای اصلی خود بازگردانده شوند تا در آن کشورها دادگاهی شوند. ابتدا تمام کشورهای اروپایی وظایف خود در قبال جنگجویان اروپایی را پذیرفتند اما اندک اندک بسیاری از میزبانی اعضای داعش طفره می روند و یا اینکه هنوز برنامه جامعی ارائه نداده اند.

به عنوان نمونه دولت فرانسه در ماه ژانویه اعلام کرد که حاضر است ۱۳۰ مرد و زن عضو داعش را که ملیت فرانسوی دارند و در بازداشت کردها هستند میزبانی کند اما پس از یکماه همچنان این شهروندان در خاک سوریه و در اختیار نیروهای کرد هستند و فرانسه هنوز جزییاتی از برنامه میزبانی این افراد را ارائه نکرده است.

از بیش از ۴۰۰ بلژیکی که از سال ۲۰۱۲ میلادی برای داعش می‌جنگند حدود ۱۵۰ نفر همچنان در عراق و سوریه فعال هستند و در نبردها شرکت دارند. به این تعداد باید حدود ۱۶۰ کودک و نوجوان متولد شده از پدر یا مادری بلژیکی را نیز اضافه کرد.

دولت بلژیک می‌گوید به بازگشت کودکان کمتر از ۱۰ سال در صورت اثبات این موضوع که پدر یا مادرشان بلژیکی بوده، کمک خواهد کرد و به وضعیت دیگر اعضای داعش یا نزدیکان آنها نیز مورد به مورد رسیدگی می‌شود.

بیشتر بخوانید:

• ساختار سازمانی و سرویس مخفی داعش؛ کتاب جدید گابریل دل گرانده
• نبرد نهایی؛ جنگ نیروهای دموکراتیک سوریه با «باتجربه‌ترین» نیروهای داعش
• ادعای «کودتا» درون تشکیلات داعش؛ ابوبکر بغدادی جان سالم به‌ در برد
• سوریه؛ تحکیم قدرت بشار اسد در حومه پایتخت، درگیری با کردها

چالش اصلی کشورهای اروپایی دادگاهی کردن این افراد و اعلام جرم علیه آنها است.

به گفته شیراز ماهر از مرکز مطالعات بین المللی افراط گرایی، بدلیل عدم وجود قوانین تدوین شده درباره افراط گرایان و شواهد لازم و کافی اعلام جرم علیه بسیاری از شهروندان عضو داعش غیرممکن است و خطر این وجود دارد که بسیاری از این افراد بتوانند با خیال راحت آزادانه در کشورهای میزبان زندگی کنند.

بن والاس، وزیر امنیت بریتانیا دو روز پیش گفت: « هر کدام از شهروندان بریتانیایی که برای جنگ و عضویت در گروه های افراطی به کشورهای دیگر رفته اند باید انتظار داشته باشند در بازگشت مورد بازجویی نیروهای امنیتی قرار بگیرند.»

اما تکلیف آنهایی که تنها بدلیل همراهی همسران و یا پدر و مادرها به سوریه رفته اند چه می شود؟

شمیما بگام، یک زن بریتانیایی نمونه کسانی است که تنها به دلیل همراهی با همسرش به سوریه رفته است. او در گفتگو با مجله تایمز گفته است از حضور خود در سوریه افسوس نمی خورد و حالا زمانی است که قصد دارد در بریتانیا زندگی کند.

سخنان او با واکنش های مختلفی روبرو شده است. بسیاری می گویند او باید بدلیل حضور در سوریه و همراهی همسرش که عضو داعش است بازداشت شود هر چند خود او باور دارد در هیچ کدام از جرم هایی که اعضای داعش مرتکب شده اند دست نداشته است.

هنوز معلوم نیست دستگاه های امنیتی و قضایی کشورهای اروپایی چه برخوردی با شهروندانی که بدون حضور در جنگ سوریه، در کنار نیروهای داعش بوده اند خواهد کرد. اما بسیاری از این کشورها در تدارک وضع قوانینی هستند تا کنترل های امنیتی و پلیسی روی این افراد را بیشتر کنند. به همین دلیل هم همچنان شاهد کندبودن روند انتقال این شهروندان از سوریه به کشورهایشان هستیم.