واشنگتن پست و انبیسی از قول منابع رسمی در واشنگتن گزارش کرده اند که پس از یک دوره بحث و جدل شدید گروه طرفدار تمدید معافیتها به رهبری استیو منوچین بر جناح بولتون-پمپئو پیروز شد.
دو رسانه آمریکایی در آستانه پایان مهلت ۹۰ روزه دولت دونالد ترامپ برای معافیتهای بینالمللی همکاریهای هستهای غیرنظامی ایران، خبر از تمدید قریبالوقوع آن دادند.
انبیسی نیوز بامداد چهارشنبه با انتشار گزارشی به نقل از سه مقام رسمی نزدیک به کاخ سفید اعلام کرد پس از یک بحث جدی در دولت دونالد ترامپ میان حامیان ادامه معافیتها و طرفداران لغو آن، سرانجام رئیس جمهوری ایالات متحده نظر استیو منوچین، وزیر خزانهداری مبنی بر لزوم تمدید معافیتهای همکاریهای هستهای با اهداف غیرنظامی میان ایران و جامعه جهانی را قبول کرده است.
براساس توافق هستهای سال ۲۰۱۵ کشورهای طرف برجام باید با ایران برای نوآوری سایتهای اتمی فردو و آب سنگین اراک همکاری کنند. این بخش از برجام به منظور حصول اطمینان از غیرنظامی و صلحآمیز بودن فعالیتهای هستهای این کشور و به ویژه تضمین حق برخورداری جمهوری اسلامی از دانش پزشکی هستهای تنظیم شده است. همکاری با ایران در پروژههای اصلاح رآکتور آب سنگین اراک، تبدیل مرکز غنی سازی فردو، تبادل سوخت در رآکتور نیروگاه بوشهر و رآکتور تحقیقاتی تهران، پروژههای همکاریهای هستهای بینالمللی ایران با جامعه جهانی به شمار میرود.
ایران در ماههای گذشته و با انتقاد از «انفعال» طرفهای برجام، تعهدات هستهای خود بر مبنای این توافق را کاهش داده و تهدید کرده است که در صورت ادامه وضعیت کنونی، این روند را ادامه خواهد داد. با وجود ابراز نگرانی طرفهای اروپایی برجام، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد کاهش تعهدات برجامی ایران، نقض کامل توافق به شمار نمیرود.
بیشتر بخوانید:
- روحانی: به وعدهها عمل نکنید راکتور هستهای اراک را به شرایط سابقش برمیگردانیم
- موگرینی: حال برجام خوب نیست اما همچنان زنده است
براساس گزارش انبیسی نیوز و همچنین واشنگتن پست، مدافعان تمدید این دست معافیتها در جریان بحث و جدل با جناح بولتون-پمپئو استدلال میکردند که در صورت تحریم، ایالات متحده باید شرکتهای روسی، اروپایی و چینی که با ایران برای توسعه فناوری هستهای غیرنظامی همکاری میکنند را مجازات کند؛ امری که به نفع راهبرد واشنگتن در قبال ایران نیست. در سوی دیگر، طرفداران لغو معافیتها در امنیت ملی کاخ سفید (به ریاست جان بولتون) و وزارت خارجه (به ریاست مایک پمپئو) اعمال تحریم بر این جنبه از برنامه هستهای ایران را مطابق سیاست فشار حداکثری واشنگتن بر ایران ارزیابی میکردند.
انتظار میرود ایالات متحده آمریکا روز پنجشنبه (اول ماه اوت/۱۰ مرداد) تصمیم رسمی خود درباره تمدید یا لغو این بخش از معافیتهای هستهای ایران را اعلام کند.
فرانسه، بریتانیا، آلمان، روسیه و چین با انتقاد از رویکرد ایالات متحده، همچنان خواهان ادامه حیات توافق هستهای ایران هستند. در ماههای گذشته فرانسه تلاشهای خود برای پایبند نگاه داشتن ایران به برجام را دوچندان کرده است.
از زمان خروج یکجانبه واشنگتن از برجام و بازگشت و تشدید تحریمهای ایالات متحده علیه ایران، مناسبات میان دو کشور به شدت بحرانی شده است. پس از آغاز تلاش دولت ترامپ برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران و بالا گرفتن تنشها در تنگه هرمز و خلیج فارس، دو کشور در اوایل ماه ژوئن و در پی سرنگونی یک پهپاد آمریکایی از سوی ایران، تا آستانه برخورد نظامی پیش رفتند.