بریتانیا سرنوشت‌سازترین ساعات دو دهه اخیر را سپری می‌کند، چرا؟

آگهی

هارولد ویلسون، یکی از نخست وزیرهای بریتانیا، زمانی گفته بود: «یک هفته زمان زیادی در سیاست [برای تغییر و تحولات] است.»

پیش بینی ویلسون امروز درباره نخست وزیر کنونی بریتانیا، بوریس جانسون، کاملا صدق می کند. البته برای شهردار پیشین لندن وقتی نمانده است تا برای یکی از بزرگترین چالش های پیش رو در سیاست بریتانیا، برکسیت، نهایتا راه حل نهایی پیدا شود، راه حلی که می تواند تاثیر زیادی بر سیاست خارجی بریتانیا بگذارد.

نهایی شدن برکسیت نه تنها رابطه بریتانیا با همسایگان و هم قاره ای هایش، اروپا، را تغییر خواهد داد بلکه شکل و فرم جدیدی از ساختار قدرت در اتحادیه اروپا پدید خواهد آورد. بسیاری حتی معتقدند این جدایی حتی می تواند از اهمیت زبان انگلیسی، زبان اول اتحادیه اروپا، بکاهد و فرانسه و آلمانی اهمیت بیشتری پیدا کند. با نگاهی به تقویم اهمیت این کمتر از ۷۲ ساعت مشخص می شود. هم چنین چالش دیگری نیز نخست وزیر بریتانیا را تهدید می کند: قدرت گرفتن بیش از پیش مخالفان.

جرمی کوربین، نخست وزیر در سایه و رهبر حزب کارگر بریتانیا، در دو روز گذشته، متحدان زیادی را در احزاب دیگر پیدا کرده است تا مانع از تعطیلی (تعلیق) پارلمان و تصمیم یک جانبه دولت در خروج بدون توافق بریتانیا از اتحادیه اروپا شود. در صورتی که کوربین و حزب کارگر مانع خروج بدون توافق بشوند دولت جانسون آن چنان عدم مشروعیت پیدا می کند که شاید کار را به انتخابات پیش از موعد بکشاند. اما در این سه روز باقی مانده چه اتفاقاتی قرار است بیفتد.

سه شنبه

پارلمان بریتانیا پس از تعطیلات کار خود را از ساعت ۱:۳۰ بعد از ظهر آغاز کرد.

پیش از آن بوریس جانسون باید به سوالی که یکی از دادگاه های اسکاتلند مطرح کرده است پاسخ دهد. او باید جوابگوی تصمیم بی سابقه خود در مقام نخست وزیر در قبال «تعطیلی پارلمان از اواسط سپتامبر تا ۱۴ اکتبر آینده» باشد. هم چنین امکان این هست که بوریس جانسون پیش از صرف صبحانه انگلیسی خود، انتخابات سراسری پیش از موعد را اعلام کند. انتخاباتی که باید در روزهای آینده و پیش از مهلت پایانی بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا، ۳۱ اکتبر، برگزار شود. البته برای این انتخابات باید رای بیش از نیمی از نمایندگان مجلس عوام را به همراه داشته باشد و بدلیل همراهی رهبر حزب کارگر با برگزاری انتخابات در این باره مشکلی وجود نخواهدداشت.

اما فرض کنیم نخست وزیر پیشنهاد انتخابات را ندهد به این ترتیب باید در مجلس عوام در مقابل نمایندگان قراربگیرد. نمایندگان مخالف برکسیت بدون توافق، برکسیت سخت، بی تردید نخست وزیر را در این باره و تعطیلی پارلمان استیضاح خواهند کرد. بحث و بررسی در این باره دو روز سه شنبه و چهارشنبه بطول می انجامد.

بوریس جانسون پیش تر اعلام کرده آن دسته از نمایندگان حزب محافظه کار که به خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا رای نمی دهند و مخالف آن صحبت کنند در واقع رای اعتماد به رهبری حزب محافظه کار نمی دهند. وی پیش تر تهدید کرد این نمایندگان از حزب اخراج می شوند. اما در میان نمایندگان محافظه کار مخالف خروج بدون توافق، برکسیت سخت، نام های پرنفوذی همچون، فیلیپ هاموند، وزیر پیشین و کن کلارک وجود دارند. کارشناسان می گویند در صورتی که بیش از نیمی از نمایندگان مجلس عوام به طرح خروج بدون توافق از برکسیت رای مخالف بدهند نخست وزیر ناچار است انتخابات سراسری جدیدی برگزار کند.

چهارشنبه

صبح چهارشنبه را دولت پیش تر برای بحث برای تصویب طرح بودجه سال آینده در مجلس عوام پیش بینی کرده بود. اما اگر نمایندگان مخالف جانسون در سه شنبه پیروز شوند، به این ترتیب بحث و بررسی ها تنها درباره طرح یک قانون در منع خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا خواهد بود. محتمل ترین گزینه بی تردید طرح نمایندگان برای تمدید مهلت فعلی برکسیت از اتحادیه اروپا خواهد بود.

پنج شنبه

لایحه پیشنهادی نمایندگان مجلس عوام به مجلس اعیان برای تصویب نهایی منتقل می شود. بدلیل حمایت عمده مجلس اعیان از اتحادیه اروپا هر گونه مخالفت خروج بدون توافق احتمالا مورد تصویب قرارخواهد گرفت. همزمان نمایندگان مجلس اعیان درباره قانونی بودن دستور تعطیلی پارلمان از سوی بوریس جانسون بحث و بررسی خواهند کرد. در این جلسه «جینا میلر» حقوقدان درباره این تصمیم به نمایندگان پاسخگو خواهدبود.

جمعه

قرار نیست پارلمان جلسه ای برگزارکند اما دادگاهی از ایرلند شمالی درباره تعلیق پارلمان از بوریس جانسون سوال می پرسد.

هفته آینده

درصورت عدم موفقیت نمایندگان مخالف دولت، پارلمان آماده تعطیلی ناگزیر می شود. همانطور که می دانیم دولت جانسون خواهان تعطیلی پارلمان از اواسط سپتامبر تا چهاردهم اکتبرشده است. آخرین جلسه پارلمان پیش از تعطیلی هنوز مشخص نیست اما باید ۹ و یا ۱۲ سپتامبر باشد.