اجلاس دو روزه سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا در بروکسل در حالی در روز پنجشنبه آغاز میشود که همه چیز تحت تاثیر مذاکرات بر سر طرح پیشنهادی بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا است.
آگهیبوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا و ژان کلود یونکر رئیس کمیسیون اروپا روز پنجشنبه ۱۷ اکتبر (۲۵ مهر) از رسیدن به توافق بر سر برکسیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) خبر دادند.
ژان کلود یونکر این توافق را «عادلانه و متوازن» خوانده و از سران اروپا خواست در نشست جاری این توافق را تایید کنند. آقای یونکر همچنین به خبرنگاران گفت اکنون با وجود یک توافق روی میز، دیگر نیازی به تمدید برکسیت بعد از ۳۱ اکتبر نیست.
بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا نیز در توییتی امضای یک «توافق خوب جدید» را اعلام کرده و گفته حالا نوبت پارلمان بریتانیا است تا روز شنبه این توافق را به تصویب برساند.
آقای جانسون که برای شرکت در جلسه سران اروپا به بروکسل سفر کرده است در کنفرانس مطبوعاتی گفت: «فکر می‌کنم این توافق نشانگر یک توافق خیلی خوب برای اتحادیه اروپا و برای بریتانیاست.» وی اضافه کرد بریتانیا در ۳۱ اکتبر اتحادیه اروپا را به شکل «تام و تمام» ترک خواهد کرد.
میشل بارنیه، مذاکره‌کننده ارشد اتحادیه اروپا در امور برکسیت، در کنفرانسی مطبوعاتی با بیان اینکه این توافق حاصل «یک کار فشرده» بود از تیم‌های اتحادیه اروپا و بریتانیا برای «تعهد و حرفه‌ای‌گری»شان تشکر کرد.
آقای بارنیه که سخنان خود را با عبارت «صبر، ارزش است» شروع کرده بود، گفت: «اتحادیه اروپا و بریتانیا به طور کامل متعهد به حمایت از صلح و ثبات در جزیره ایرلند هستند.»
دونالد توسک، رئیس شورای اروپا، نیز گفت به رغم اینکه یک توافق را بهتر از نبود یک توافق می‌داند، با این حال به خاطر «ذات این مجادله سیاسی» خوشحال نیست. وی همچنین اضافه کرد این توافق برای ایرلند توافقی «خوب» است در غیر این صورت وی هرگز آن را تایید نمی‌کرد.
اورزولا فن‌درلاین، رئیس بعد کمیسیون اروپا نیز توافق جدید را «توافقی خوب برای هر دوطرف» خواند و گفت: «برکسیت پایان چیزی نیست. بلکه نقطه شروع خوبی است برای روابط آینده.»
توافق جدید چه می‌گوید؟
طبق توافق جدید، بریتانیا به طور کامل از اتحادیه گمرکی اروپا خارج میشود و از این پس قادر خواهد بود در آینده با هر کشوری که تمایل داشته باشد قراردادهای تجاری مجزا امضا کند. بریتانیا همچنین ۳۹ میلیارد دلار حق جدایی به اتحادیه اروپا پرداخت خواهد کرد و تا سال ۲۰۲۰ به تبعیت از بخش قابل توجهی از قوانین اتحادیه گمرکی اروپا ادامه خواهد داد تا بخش تجاری بتواند خود را با قوانین جدید تطبیق دهد.
توافق جدید عمدتا شامل همان طرح نخست وزیر قبلی ترزا می است با یک تفاوت در بخش بحث‌برانگیز مربوط به مرز ایرلند. در واقع آنچه بیش از همه رسیدن به یک توافق را به تعویق انداخته بود همین مسئله مرزی بین ایرلند جنوبی (در اتحادیه اروپا) و ایرلند شمالی (در بریتانیا) بود. در حال حاضر مانع فیزیکی در منطقه مرزی وجود ندارد و نه اتحادیه اروپا و نه بریتانیا تمایلی به برپا کردن پاسگاهها و ایست‌های بازرسی مرزی نداشتند.
اکنون طرح موقتی موسوم به «پشتوانه مرزی» یا «حصار» (Backstop) ایرلند در دست اجراست که طی آن با تدارک نوعی پایش مرزی، کالاها و خدمات می‌توانند بدون نیاز به گذر از حصارکشی فیزیکی به آسانی از بریتانیا وارد ایرلند شمالی و بالعکس شوند. با این حال این طرح بسیار جنجال برانگیز بوده است و بوریس جانسون پیشتر گفته بود هرگونه توافقی با اتحادیه باید متضمن «الغای طرح پشتوانه مرزی» باشد.
در توافق جدید طرح پشتوانه مرزی حذف میشود. یک مرز گمرکی قانونی میان ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند (که با اتحادیه اروپا باقی خواهد ماند) وجود خواهد داشت. ولی در عمل، این مرز گمرکی بین بریتانیا و کل ایرلند خواهد بود و اقلام در بنادر ایرلند شمالی کنترل خواهند شد.
اتحادیه اروپا متن کامل شصت و چهار صفحه‌ای توافق را منتشر کرده است.
امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، هرچند از حصول توافق استقبال کرد با این حال هشدار داد که هنوز موانعی برای نهایی شدن این توافق وجود دارد. وی گفت : «تجربه گذشته به ما نشان می‌دهد که باید به شکلی منطقی محتاط باشیم.»
همزمان با اعلام خبر توافق برکسیت ارزش واحد پول انگلیس به بالاترین میزان خود در پنج ماه اخیر رسید و هر پوند با ۱ درصد افزایش ۱.۲۹ دلار آمریکا مبادله شد.
پارلمان اروپا در استراسبورگ و همچنین پارلمان بریتانیا باید نسخه نهایی توافق را تایید کنند. پارلمان بریتانیا تایید کرده است که نشست فردا، جمعه، به موضوع برکسیت اختصاص خواهد داشت.
جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر، توافق جدید را رد کرد
در نخستین واکنش‌ها جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر بریتانیا، با رد توافق جدید گفت به نظر می‌رسد نخست وزیر «توافقی بدتر از آنچه ترزا می [نخست وزیر اسبق] مذاکره کرده بود» به دست آورده است.
آقای کوربین اضافه کرده است توافق تازه «کشور را حول یک محور جمع نخواهد کرد و باید رد شود». وی بهترین راه برای دستیابی به برکسیت را برگزاری یک رفراندوم دوم و رجوع به آرای عمومی خواند.
آگهیاز سوی دیگر نایجل فاراژ، رهبر حزب برکسیت بریتانیا، با اعلام اینکه «این برکسیت نیست» خواستار تمدید مهلت و رای گیری سراسری بر سر توافق تازه شد.
این در حالی است که نشست دو روزه سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا در بروکسل در حالی در روز پنجشنبه آغاز میشود که همه چیز تحت تاثیر مذاکرات بر سر طرح پیشنهادی بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا قرار دارد.
آنگلا مرکل: توافق ممکن است
پیشتر آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، در آستانه نشست سران در بروکسل گفته بود بریتانیا و اتحادیه اروپا هنوز می‌توانند به توافق دست یابند.
خانم مرکل که در پارلمان آلمان حضور یافته بود اظهار داشت: «ما در مسیر بهتری نسبت به گذشته هستیم هرچند هنوز به هدف نرسیده‌ایم. توافق هنوز ممکن است و به همین دلیل ما نیاز داریم همه کار بکنیم تا مذاکرات را با موفقیت به انتها برسانیم.»
حزب متحد دولت بریتانیا اعلام کرد از طرح پیشنهادی بوریس جانسون حمایت نمی‌کند
حزب اتحادگرای دموکراتیک ایرلند (دی یو پی) که از احزاب متحد بوریس جانسون در پارلمان بریتانیا به شمار می‌رود روز پنجشنبه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد «با پابرجا ماندن وضعیت فعلی» نمی‌تواند از پیشنهاد نخست وزیر بریتانیا برای برکسیت حمایت کند.
آگهیاین تصمیم ضربه‌ای به اعتبار طرح پیشنهادی آقای جانسون است چرا که بدون حمایت حزب اتحادگرای دموکراتیک ایرلند، تصویب توافق در پارلمان بریتانیا ناممکن خواهد بود.
بعد از اعلام توافق جدید، حزب اتحادگرای دموکراتیک ایرلند اعلام کرد در مخالفت خود با طرح همچنان مصمم است.
بوریس جانسون در سه روز پیش سه بار با رهبران این حزب دیدار کرده بود تا نظر مساعد آنان را نسبت به طرح پیشنهادی برای خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا جلب کند.
بیشتر بخوانید:
- [میشل بارنیه: رسیدن به توافق بر سر برکسیت دشوار، ولی ممکن است](میشل بارنیه: رسیدن به توافق بر سر برکسیت دشوار، ولی ممکن است)
- بحران برکسیت؛ واکنش محتاطانه اتحادیه اروپا به طرح پیشنهادی جانسون