با تسخیر سفارت آمریکا ۵۳ دیپلمات آمریکایی با انگیزۀ معاوضه با محمد رضا پهلوی، شاه ایران به گروگان گرفته شدند اما پس از ۴۴۴ روز در حالی آزاد شدند که چهار ماه از مرگ شاه می‌گذشت و خواستۀ آنها عملی نشده بود. گزارش جواد منتظری، خبرنگار یورونیوز در تهران را بخوانید.
آگهیهزاران ایرانی روز دوشنبه ۱۳ آبان در چهلمین سالگرد تسخیر سفارت آمریکا در تهران، دست به راهپیمایی زده و شعارهایی همچون «مرگ بر آمریکا» سردادند و پرچم این کشور را آتش زدند.
یکی از شرکت کنندگان در این راهپیمایی می‌گوید: «می‌خواهیم به کشورهایی که فکر می‌کنند می‌توانند ایران را به سال‌های قبل از انقلاب برگردانند نشان بدهیم که نمی‌توانند. ایران همین است و زیر سلطه هیچ کشوری نمی‌رود.»
گفته می‌شود در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ شمسی در پی ورود گروه موسوم به «دانشجویان پیرو خط امام» به سفارت آمریکا در تهران، اسناد طبقه بندی شده‌ای پیدا شده است که نشان دهندۀ «فعالیت‌های جاسوسی» ایالات متحده در ایران بوده و به همین دلیل از آن زمان، انقلابیون ایران نام سفارت آمریکا را به «لانه جاسوسی» تغییر داده‌اند.
یکی دیگر از شرکت کنندگان در راهپیمایی این روز می‌گوید: «دانشجویان سفارت آمریکا را تسخیر کردند و بعدها با اسناد و مدارکی که منتشر شد مشخص گردید که سفارت آمریکا لانه جاسوسی بوده است و مباحثی که در اول انقلاب در کردستان، گنبد و در خوزستان مطرح بود از اینجا هدایت و رهبری می‌شد.»
دو روز پیش از این در ۲ نوامبر (۱۱ آبان) ابراهیم اصغرزاده، یکی از اعضای کمیته مرکزی «دانشجویان پیرو خط امام» در گفتگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس اعلام کرده بود که از حمله به سفارت آمریکا پشیمان است. این در حالی است که بسیاری دیگر از تسخیر کنندگان این سفارت، کماکان این عمل انقلابی را تایید می‌کنند و آن را دفاعی قانونی و مشروع می‌خوانند.
حسین شیخ‌الاسلام، دیپلمات سابق و نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی یکی دیگر از «دانشجویان پیرو خط امام» و از مشارکت کنندگان در تسخیر سفارت آمریکا به یورونیوز می‌گوید: «یکی می‌تواند بگوید اشتباه کردم؛ آزاد است و می‌تواند نظرش را عوض کند. قبلا نظرش آن بوده و الان نیست. ولی من نظرم این است که این کار درست بوده و اصلا به آمریکا نمی‌شود اعتماد کرد. آمریکا هر کاری توانسته علیه ما کرده است و به هیچ قانونی هم پایبند نیست. آمریکا چون زور دارد از برجام خارج می‌شود، از معاهده پاریس خارج می‌شود، چون زور دارد از یونسکو خارج می‌شود، چون زور داشت با ما برای آزادی گروگانها توافق امضا کرد اما هواپیمای مسافربری ما را زد. البته الان عوض شده است.»
با تسخیر سفارت آمریکا ۵۳ دیپلمات آمریکایی با انگیزۀ معاوضه با محمد رضا پهلوی، شاه ایران به گروگان گرفته شدند اما پس از ۴۴۴ روز در حالی آزاد شدند که چهار ماه از مرگ شاه می‌گذشت و خواستۀ آنها عملی نشده بود.
معصومه ابتکار، معاون حسن روحانی رئیس جمهور ایران که چهل سال پیش به دلیل تسلط به زبان انگلیسی با اشغال کنندگان سفارت آمریکا در تهران همکاری کرده است می‌گوید: «خیلی از دانشجوهای آن دوران، امروز ممکن است بگویند اشغال سفارت کار خیلی پرهزینه‌ای بوده و هر کاری ممکن است مثبت باشد ولی پرهزینه هم باشد. انقلاب‌ها بعضا پر هزینه ولی مثبت هستند، در جهتِ تغییر و تحول مثبت هستند. طولانی شدن [دوره گروگان گیری] هم مورد نقد اکثر دانشجویان است خیلی از دانشجویان نسبت به طولانی شدن روند و اینکه این مسئله اگر زودتر حل و فصل می‌شد و شاید اگر دولت آمریکا به این جمع بندی می‌رسید که در دادن اجازۀ ورود شاه و حمایت از سیاست‌های رژیمی که توسط انقلاب اسلامی برکنار شده کار اشتباهی کرده، قطعا روند تغییر می‌کرد. کما اینکه ۴۰ سال بعد، در روند مذاکرات برجام آمریکا پذیرفت که خواسته‌های برحق مردم ایران را به رسمیت بشناسد توافق برجام و مذاکره شکل گرفت.»
گفته می‌شود که اشغال کنندگان سفارت آمریکا از موضوع دیگری نگران بودند: پیش از آن در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ دولت محمد مصدق، نخست‌وزیر ایران طی کودتایی نظامی با حمایت آمریکا برکنار شد و به این ترتیب شاه به قدرت بازگشت. دانشجویان پیرو خط امام می‌ترسیدند که در اقدامی مشابه شاه با مداخلۀ آمریکا بار دیگر به کشور بازگردد. این موضوعی است که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران نیز در سخنرانی جدید خود به آن اشاره کرده و سرآغاز دشمنی آمریکا با ایران را سال ۱۳۳۲ و کوتای آمریکایی دانسته است و نه ۱۳ آبان سال ۱۳۵۸شمسی.
جواد منتظری، خبرنگار یورونیوز در تهران می‌گوید: «پس از گذشت ۴۰ سال از تسخیر سفارت آمریکا در تهران، روابط میان این دو کشور پستی و بلندی‌های زیادی را تجربه کرده است. گاه آنقدر روابط پر تنش بوده که امکان درگیری نظامی بوجود آمده و گاه بر سر یک موضوع واحد مذاکره و حتی امکان تفاهم ایجاد شده است. چیزی که الان مسلم است این که تمایلی میان دو طرف برای بهبود و از سرگیری روابط وجود ندارد.»