رضا خانکی، کارشناس امور مالی می‌گوید: « اگر تفاضای نقدینگی به سمت دلار می‌آمد حتما موج تورم شدیدی ایجاد می‌کرد. آنوقت ما با ابرتورم خیلی بزرگی روبرو می‌شدیم. یکی از بزرگترین اتفاق‌های تاریح اقنصادی ایران توسط بورس ضربه‌گیری شد.»
آگهیرشد مستمر شاخص بورس ایران همزمان با رکود سه ساله حاکم بر اقتصاد این کشور و سقوط درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت از دیدگاه برخی کارشناسان متناقض به نظر می‌رسد ولی به اعتقاد برخی دیگر ریشه در رشد کسری بودجه دولت و جهش پیاپی حجم نقدینگی دارد.
شاخص کل بورس تهران که نشان دهنده میانگین موزون قیمت سهام شرکت‌های عضو این بورس است طی ۷ ماه گذشته ۵.۲ برابر شده است.
در همین حال، حجم نقدینگی اقتصاد ایران طی کمتر از ۷ سال گذشته ۵.۲ برابر شده و از مرز ۲.۶۵۷ میلیون میلیارد تومان گذشته است. نرخ برابری ریال نیز در مقابل دلار آمریکا طی دو سال گذشته بیش از ۱۳۳ درصد کاهش یافته است.
«چاپ پول توسط بانک مرکزی در ۶ ماه اخیر ۸ درصد بیش از نُرم بوده»
رضا خانکی، تحلیلگر امور مالی در مورد دلایل رشد بورس در ایران می‌گوید: «دلایل مختلفی در این مساله {رشد بورس} دخیل است، یکی از اینها کسری بودجه دولت است که به صورت غیرمستقیم موجب رشد نقدینگی شده است. چاپ پول ازسوی بانک مرکزی در ۶ ماه گذشته بیش از ۸ درصد از نرم‌های سابق بوده و موجب شده که موجی از نقدینگی به سمت بازارها بیاید و بخشی از آن در بازار سرمایه جذب شده است.»
مطابق اعلام بانک مرکزی ایران، حجم پول به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده نقدینگی، طی سه ماهه نخست سال جاری خورشیدی ۶۱.۵ درصد افزایش یافته و از ۳۱۰.۸ هزار میلیارد تومان در پایان خرداد سال گذشته به ۵۰۲ هزار میلیارد تومان در انتهای بهار پیش رسیده است.
کارشناسان اقتصادی، رشد مستمر و شتابان حجم نقدینگی، افزایش نرخ تورم و کاهش نرخ برابری ریال را یکی از عوامل موثر در التهاب بی‌پایان بازارهای مالی ایران می‌دانند.
«اگر تفاضای نقدینگی به سمت دلار می‌آمد حتما موج تورم شدیدی ایجاد می‌کرد»
این کارشناس امور مالی می‌گوید: « اگر تفاضای نقدینگی به سمت دلار می‌آمد حتما موج تورم شدیدی ایجاد می‌کرد. آن وقت ما با ابرتورم خیلی بزرگی روبرو می‌شدیم. یکی از بزرگترین اتفاق‌های تاریح اقنصادی ایران توسط بورس ضربه‌گیری شد.»
«ریسک بزرگ سیستماتیکی در حال حاضر متوجه بازار نیست»
آقای خانکی همچنین به حصول توافق سیاسی و اقتصادی زودهنگام ایران با کشورهای غربی امیدی ندارد و می‌افزاید: «مسیری که من می‌بینم این است که ما به زودی توافقی نخواهیم داشت. آن اتفاقی که خیلی‌ها در انتظارش هستند. شاید توافق با چین کمی در بازار موثر باشد اما چندان در دسترس نیست. در مجموع فکر می‌کنم ریسک بزرگ سیستماتیکی در حال حاضر متوجه بازار نیست.»
تاثیر مضاعف تحریم‌ها
کارشناسان بر این باورند، روند کاهش نرخ برابری ریال ایران در برابر ارزهای عمده جهان که طی چهار دهه گذشته ادامه داشته، ناشی از رشد حجم نقدینگی و نرخ تورم، افزایش مخارج و کسری بودجه دولت، کاهش رشد اقتصادی و وابستگی دولت به درآمدهای نزولی صادرات نفت است ولی طی سال‌های اخیر با اعمال تحریم‌های آمریکا و شیوع ویروس کرونا سرعت بیشتری پیدا کرده است.