پیتر استانو، سخنگوی دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا به یورونیوز می گوید نشست تجاری ایران و اروپا بدلیل اعدام روح الله زم معلق شد اما نشست کمیسیون مشترک برجام که قراراست روز چهارشنبه آینده برگزار شود، به قوت خود باقی است.
آگهیقرار بود از روز دوشنبه نشست تجاری اروپا و ایران بصورت آنلاین برگزارشود اما کشورهای اروپایی در واکنش به اعدام روح الله زم این نشست را به تعویق انداختند. مسئولان برگزاری نشست پیش تر اعلام کرده بودند که ۳۳۰۰ نفر از ۴۰ کشور جهان در این نشست حضورخواهند یافت.
تعویق این نشست سه روزه از سوی نمایندگان کشورهای عضو اتحادیه اروپا با واکنش رئیس جمهوری ایران، حسن روحانی نیز مواجه شد. آقای روحانی دوشنبه در کنفرانس خبری واکنش اروپایی ها به اعدام آقای زم را نتیجه «سیاست های مداخله جویانه اروپایی ها در امور داخلی کشور» خواند. وزارت خارجه فرانسه یک روز پس از اعدام روح الله زم، پناهنده در فرانسه، در توییتی اعدام این روزنامه نگار را «وحشیانه و غیرقابل قبول» عنوان کرده بود و گفته بود که دیپلمات های این کشور از شرکت در نشست تجاری با ایران حذرخواهندکرد.
یورونیوز در این باره موضع اتحادیه اروپا را از سخنگوی دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی این اتحادیه جویا شد.
یورونیوز : تا چه اندازه امکان دارد لغو چنین نشستی بدلیل اعدام روح الله زم روزنامه نگار و پناهجوی ایرانی، نشست های بعدی، از جمله جلسه کمیسیون مشترک برجام را که قرار است چهارشنبه آینده برگزارشود تحت الشعاع قرار دهد؟
پیتر استانو: من دو موضوع را با هم مخلوط نمی کنم. به همین خاطر سعی می کنیم یکی یکی به هرکدام از موضوعات پاسخ بدهم.
اول، نشست ایران و اروپا برای توسعه گسترش همکاری های تجاری است و دومی برجام. ابتدا درباره اعدام اسفبار و ناخرسندی که شنبه گذشته در ایران رخ داد باید بگویم، ما کاملا در این باره نظر صریح وشفاف خود را ارائه کردیم.
ما با قاطعانه ترین بیانیه این اعدام را در همان روز شنبه محکوم کردیم و دلایل مخالفت خود را با اجرای حکم اعدام برشمردیم. همچنین به مقامات ایرانی چندین موضوع نگران کننده را یادآور شدیم. ابتدا مساله احترام به حقوق متهم زمانی که دادگاهی می شود، خصوصا زمانی که به اتهامات مختلف محکوم شده است.
از دولت ایران خواسته ایم که به روند اعترافات اجباری تلویزیونی خاتمه دهد. همچنین از مقامات ایران خواسته ایم که برای احکام اعدامی که قراراست در آینده اجرا شود نظارت و بررسی بیشتری صورت گیرد و سیاست و روندها برای لغو احکام بصورت جدی پیگیری شود. باید بگویم که نشست تجاری ایران و اروپا برای همیشه کنسل نشده است و به حالت تعلیق درآمده است. چرا که معتقدیم که شرایط برای شرکت دراین نشست دقیقا بدلیل اعدام اسفبار روز شنبه آماده، نیست.
این نشست قراربود برای ارتقای سطح تجارت و همکاریهای اقتصادی بین اتحادیه اروپا و ایران برگزارشود. می دانید که سیاست های ما در قبال ایران تقویت رابطه در جاهایی است که می توانیم و البته گرفتن موضع در موارد انتقادی و یا در جاهایی که با ایران مخالفیم. این سیاست ماست. اما تکرار می کنم، بدلیل وقوع اتفاق نامبارک و اسفبار روز شنبه، اعدامی که شنبه رخ داد، هم برگزارکنندگان و هم طرف اروپایی نتیجه گرفتند که زمان مناسبی برای برگزاری نیست و نهایتا مسئولان برگزاری ای نشست تصمیم به تعیلق آن گرفتند.
اما در مورد جلسه ای که قرار است چهارشنبه آینده درباره برجام برگزارشود این جلسه مجازی خواهد بود و برخلاف آنچه اساسا فکر می کردیم که بصورت حضوری در شهر وین باشد. محور اصلی در این نشست بی تردید برجام و نحوه زنده نگاه داشتن و برقرارماندن این توافق خواهد بود.
یورونیوز: اما سوال اینجاست چه فرقی برای نمایندگان اروپایی می کند که در این نشست، برجام، و یا نشست مربوط به ارتقای سطح تجارت شرکت کنند؟ چطور حضور در یک نشست را لغو کرده اید و تنها دو روز بعد در نشست دیگری شرکت می کنید؟ آیا چنین تعلیقی سمبلیک و نمادین است؟ شروط شما برای برگزاری مجدد چنین نشست‌هایی چه خواهد بود؟
پیتر استانو: نشست کمیسیون مشترک برجام، نشستی است که تمامی اعضای امضاکننده این توافق هسته ای در آن حضورخواهند داشت. سه کشور اروپایی در این نشست حضوردارند اما کشورهای دیگری هم هستند که اروپایی نیست. جلسه‌های کمیسیون برجام مرتبط به تمام تعهداتی است که طرفین آنرا امضا کرده اند. تعهداتی که ضامن اجرایی این توافق بزرگ هستند.
به همین دلیل می توان گفت که بحث ها در سطح دیگری است. گفتگوها میان نمایندگان کشورهایی که بخشی از برجام هستند. سه عضو این گفتگوها از اروپا هستند، اما شرکت کنندگان دیگری هم در این نشست هستند. به همین دلیل شما نمی توانید این دو نشست را به هم مرتبط بدانید، یا ارتباطی بین این دو برقرارکنید، و حتی نمی توانید از نظر ذاتی و محتوای دو نشست آنها را با هم مقایسه کنید.
باید گفت که اهداف دو نشست هم کاملا متفاوت هستند. نشست ایران و اروپا که قراربود امروز آغازشود، روی روابط دوگانه ایران و اتحادیه اروپا در زمینه های تجاری و اقتصادی استوار بود.
نشستی که قراربود طی آن طرفین درباره ارتقا و گسترش همکاریهای اقتصادی گفتگوکنند. و چون تنها اروپایی ها طرف ایران بودند تصمیم گرفتند که زمان مناسب و درستی برای برگزاری چنین نشستی نیست. این نشست تعلیق شد تا زمانی که به این نتیجه برسیم که این نشست می تواند مناسب و کاربردی باشد. همزمان، به گفتگو با شرکای ایرانی خود درباره اعدام و برگزاری دادگاه های این چنینی و موارد حقوق بشری گفتگو می کنیم و نظرمان را به آنها می گوییم.