درحالیکه ترکیه و یونان پس از توقفی طولانی بار دیگر گفتگوهای اکتشافی بر سر وضعیت دریای اژه را از سر گرفتند، آتن با پاریس بر سر خرید جنگندههای رافائل فرانسوی برای تجهیز نیروی هوایی یونان به توافق رسید.
اولین گفتگوهای سطح بالا با هدف کاهش تنش میان ترکیه و یونان طی ۵ سال گذشته دراستانبول و در پشت درهای بسته میان مقامهای دو کشور برگزار شد.
این نشست که روز دوشنبه ۲۵ ژانویه و در کاخ دولما باحچه استانبول برگزار شد، یک سال پس از آن برگزار میشود که دو عضو ناتو تا آستانه درگیری در شرق دریای مدیترانه نیز پیش رفته بودند.
در این دیدار سدات اونال، معاون وزیر امور خارجه و ابراهیم کالین سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه به نمایندگی از آنکارا حضور داشتند. در سوی مقابل هم پاولوس آپوستولیدیس سفیر بازنشسته یونان، الكساندروس كویو مدیر كل وزارت امور خارجه و ایفیگنیا کانارا، رئیس دفتر وزارت امور خارجه یونان در این مذاکرات حاضر بودند.
این نخستین دور از مذاکرات بر سر اکتشاف منابع نفت و گاز در دریای اژه میان دو کشور است که از مارس ۲۰۱۶ متوقف شده بود. ترکیه میگوید رویکردهای «غیرسازنده» دولت وقت یونان به رهبری الکسی سیپراس دلیل اصلی توقف در روند مذاکرات بوده است.
بعد از پایان این نشست ابراهیم کالین، سخنگوی اردوغان در حساب توییتری خود نوشت: «تحت رهبری قوی رئيس جمهوری ما، حل همه مشکلات از جمله دریای اژه امکانپذیر است و ما برای این امر اراده داریم.»
خبرگزاری دولتی آناتولی ترکیه با استناد به منابع دیپلماتیک در خصوص این نشست نوشت: «در گفتگوهای چهار ساعته بحثهای زیادی در خصوص رسیدگی به تحولات اخیر میان دو طرف صورت گرفت.»
این در حالیست که طرف یونانی اخبار چندانی از این نشست منعکس نکرد و رویکرد محافظهکارانهتری را در این خصوص در دستور کار خود قرار داد. کریستوس تارانتیلیس، سخنگوی دولت یونان گفت: «این یک مذاکره نبوده و تاثیر الزامآوری هم ندارد. هدف این است که موضوع را از نقطهای که در سال ۲۰۱۶ با قطع شدن تماسها متوقف شده بود بررسی کنیم تا ببینیم امکان همگرایی وجود دارد یا خیر. اگر این چنین باشد باید دید آیا میتوان به سمت مذاکره میان دو طرف حرکت کرد یا خیر.»
سخنگوی دولت یونان همچنین تاکید کرد گفتگوهای آتی میان طرفین به موضوع تعیین مرزهای اقتصادی در دریای اژه و مدیترانه محدود خواهد بود.
این در حالیست که ترکیه پیشتر خواهان درج موضوعات دیگری در موضوعات همچون تعیین حدود هوایی و همچنین غیرنظامی شدن جزایر دریای اژه از سوی یونان شده بود.
ترکیه امیدوار است با پیگیری مسیر گفتگو حساسیتهای اتحادیه اروپا را نسبت به خود کاهش دهد و اعتماد لطمه دیده آنکارا نزد اتحادیه اروپا و ایالات متحده را بازسازی کند.
خریدهای نظامی یونان از فرانسه
در همین حال و در اقدامی که با نارضایتی آنکارا همراه خواهد بود، یونان میخواهد نیروی هوایی خود را با جنگندههای رافائل ساخت فرانسه مجهز کند. روز دوشنبه وزیر دفاع فرانسه در نشست خبری به همراه همتای یونانی خود با تایید این مطلب اظهار داشت قرارداد خرید ۱۸ جنگنده رافائل نهایی شده و فرانسه یونان را با جنگندههای رافائل تجهیز خواهد کرد.
فلورانس پارلی، وزیر دفاع فرانسه در این زمینه به خبرنگاران گفت: «یونان نخستین کشور اروپایی خواهد بود که به این نوع جنگنده مجهز میشود.»
خانم پارلی همچنین ادامه داد فرانسه به زودی پیشنهاد بازسازی ناوگان دریایی یونان را هم به آتن ارائه خواهد داد. همکاریهای پاریس و آتن بعد از آن صورت میگیرد که در ماههای اخیر تنشها میان رجب طیب اردوغان و امانوئل ماکرون به شدت بالا گرفت. آقای اردوغان در اظهاراتی تند چندین بار به رئيس جمهوری فرانسه توصیه کرده بود «تست سلامت عقل بدهد.»
ناظران سیاسی معتقدند رویکردهای منطقهای دولت ترکیه از زمان پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تعدیل شده و آنکارا نگران است دولت دموکرات در کاخ سفید سختگیریهای بیشتری در قبال ترکیه در دستور کار خود قرار دهد. از همین روست که آنکارا تصمیم گرفته از حجم تنشهای منطقهای بکاهد و به سمت بهبود مناسبات با اتحادیه اروپا و حتی یونان گام بردارد.