نتیجه یک پژوهش در فرانسه: صدف ۱۸ هزار ساله کشف شده، ساز بادی بوده است

عکس تزئینی است
عکس تزئینی است Copyright AP Photo
نگارش از یورونیوز فارسی
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

آزمایش کربن ۱۴ انجام شده روی یک قطعه چوب و یک تکه استخوان خرس در محل کشف صدف نشان می‌دهد که سن این یافته باستانی به حدود ۱۸ هزار سال می‌رسد.

آگهی

دانشمندان می‌گویند یک قطعه صدف حلزونی متعلق به دوران ماقبل تاریخ که پیش از این در جنوب فرانسه کشف شده، به عنوان آلت موسیقی به کار می‌رفته است.

این صدف بزرگ بیش از ۸۰ سال پیش در یک غار باستانی در نزدیکی روستایی به نام مارسولا واقع در کوهستان پیرنه کشف شد. اما به تازگی تیمی از دانشمندان و کارشناسان چند رشته مختلف از «مرکز ملی پژوهش‌های علمی»، موزه تولوز، دانشگاه تولوز و موزه «که برانلی» پاریس مطالعه‌ای را روی انجام دادند که نشان می‌دهد این صدف قدیمی‌ترین ساز بادی بشر بوده است.

به توییتر یورونیوز فارسی بپیوندید

این پژوهش که نتایج آن در روز چهارشنبه ۱۰ فوریه (۲ بهمن) در نشریه علمی «ساینس ادونسیز» منتشر شد، نشان می‌دهد که انسان‌های غارنشین تغییراتی در این قطعه صدف به وجود آورده‌اند تا از آن صدای ساز تولید کنند.

غار مارسولا که در سال ۱۸۹۷ میلادی کشف شد، نخستین غار دارای دیوارنگاره‌های انسانی مشاهده شده در منطقه پیرنه است و ساکنان آن مربوط به دوره موسوم به فرهنگ مجدلیه در آغاز دوره پارینه‌سنگی زبرین و بعد از دومین یخبندان بزرگ زمین (حدود ۴۶ تا ۱۲ هزار سال پیش) بوده‌اند. کارشناسان در هنگام صورت‌برداری از اشیا موزه تولوز متوجه این صدف حلزونی باستانی از سرده صدف‌های «تریتون» شدند که در سال ۱۹۳۱ در این غار یافته شده و کاشفان توجهی به آن نکرده بودند.

در نوک این پوسته صدف که امروزه در موزه تولوز نگهداری می‌شود، شکافی به وجود آمده که قطر دهانه آن ۳.۵ سانتی‌متر است. این شکستگی تصادفی ایجاد نشده، زیرا این ناحیه سخت‌ترین قسمت صدف است. در محل گشودگی صدف در انتهای دیگر آن، آثاری از تراش دیده می‌شود. علاوه بر این، پرتونگاری صدف نشان می‌دهد که در محل یکی از نخستین حلقه‌های حلزونی آن سوراخی ایجاد شده است.

از اینها گذشته، صدف با همان رنگدانه سرخ اخرایی هماتیت که مشخصه غار مارسولاست، تزئین شده است. دانشمندان می‌گویند کاربرد این رنگ در دیوارنگاره‌های غار و در تزئین صدف، وجه نمادین آن را نشان می‌دهد. در ابتدا تصور می‌شد که صدف کاربرد دیگری داشته و مثلا یک جام نوشیدنی در مراسمی آئینی بوده است، زیرا تا کنون کسی متوجه تغییراتی که انسان در آن ایجاد کرده، نشده بود.

دانشمندان برای آن که مطمئن شوند که صدف باستانی یک آلت موسیقی بوده، از یک نوازنده شیپور خواستند تا با آن بنوازد. نوازنده توانست از این ساز کهن سه صدای نزدیک به نت‌های «دو»، «دو دیز» و «رِ» را در بیاورد.

از آنجا که دهانه صدف شکل نامنظمی دارد، گونه‌ای ماده اورگانیک مانند رزین به آن زده‌اند. این کار را احتمالا برای آن انجام داده‌اند که لوله کوچکی مثلا از جنس استخوان را بچسبانند تا بتوانند در آن بدمند. دانشمندان این احتمال را از آن جهت داده‌اند که نمونه آن در اشیا مشابه دیگری مربوط به دوران‌های نزدیک‌تر در موزه که برانلی وجود دارد.

پژوهشگران بنا دارند با گرفتن پرینت سه بعدی از این شئ دریابند که آیا این آلت موسیقی ابتدایی قادر به تولید نت‌های دیگری هم بوده یا نه.

آزمایش کربن ۱۴ انجام شده روی یک قطعه چوب و یک تکه استخوان خرس در محل کشف صدف نشان می‌دهد که سن این یافته باستانی به حدود ۱۸ هزار سال می‌رسد. بنابراین صدف مارسولا کهن‌ترین آلت موسیقی بادی شناخته شده در جهان در نوع خود است. در میان سازهای بادی باستانی، تنها چند فلوت‌ مربوط به پیش از دوران پارینه‌سنگی در اروپا یافت شده و بقیه صدف‌های کشف شده در خارج از اروپا متعلق به دوران‌های نزدیک‌تر هستند.

آخرین نکته جالب در این ساز متعلق به اجداد بشر آن است که احتمالا از آن برای تولید صدا و تبادل پیام از پیرنه به سواحل اقیانوس اطلس در ۲۰۰ کیلومتر آن سوتر نیز استفاده می‌شده است.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

نبرد سه امپراتور؛ سند استرلیتز با حاشیه‌نویسی ناپلئون بناپارت حراج می‌شود

انسان‌های اولیه همچون خرس‌های غارنشین به «خواب زمستانی» فرو می‌رفته‌اند

توصیه نقش بسته بر یک اثر باستانی: شاد باش