دانشمندان در یکی از بلندپروازانهترین پروژههای اخترشناسی بینالمللی، پس از ۳۰ سال برنامهریزی کار احداث بزرگترین رادیوتلسکوپ جهان را آغاز کردند.
دانشمندان در یکی از بلندپروازانهترین پروژههای اخترشناسی بینالمللی، پس از ۳۰ سال برنامهریزی کار احداث بزرگترین رادیوتلسکوپ جهان را آغاز کردند.
این رادیو تلسکوپ غولپیکر، موسوم به پروژه «آرایه کیلومتر مربعی»، شبکهای بههم پیوسته از دیشها و آنتنها در زمینی به مساحت یک کیلومتر مربع است که قادر خواهد بود ۵۰ برابر بهتر از هر رادیوتلسکوپ دیگری به عمق جهان نگاه کند.
طرح اولیه این تلسکوپ در سال ۱۹۹۳ توسط اتحادیه بینالمللی علوم رادیویی پیشنهاد شد و ۱۶ کشور حامی این پروژه سازمانی به نام سکائو (SKAO) را برای سازمان دادن به احداث و نصب این تلسکوپ تاسیس کردند. این کشورها روی هم ۱.۳ میلیارد یورو برای ساخت شبکه تلسکوپی و ۰.۷ میلیارد یورو برای یک دهه نخست آن سرمایهگذاری کردهاند.
تلسکوپ رادیویی جدید قادر به ردیابی اجسامی از کائنات است که بسیار از ما دور هستند؛ چنان دور که امواج رادیوییشان برای رسیدن به زمین به ۱۳ میلیارد سال زمان نیاز دارند.
اجزای این رادیو تلسکوپ عظیم در دو نقطه در استرالیا و آفریقای جنوبی نصب خواهد شد. ۱۹۷ دیش هر کدام با قطر ۱۵ متر در بیابان کارو در آفریقای جنوبی ویژه شنود باندهای فرکانس میانی استقرار مییابند و ۱۳۱ هزار و ۷۲ آنتن نیز مخصوص شنود باندهای فرکانس پایین در منطقه پرت در استرالیای غربی قرار خواهند گرفت.
نمایندگان سازمان سکائو در نشست سالانه انجمن نجوم اروپا اعلام کردند که کار احداث دو بخش این تلسکوپ از روز اول ژوئیه آغاز شده است. این تلسکوپ در محدوده وسیعی از فرکانسهای بین ۷۰ مگاهرتز تا ۲۵ گیگاهرتز به سیگنالهای رادیویی گوش خواهد داد.
یلیپ دیاموند، مدیر كل سكائو، در بیانیهای گفت: «من ذوقزده هستم. این لحظهای است که رسیدنش ۳۰ سال طول کشید. امروز انسان با ساخت بزرگترین تأسیسات علمی در نوع خود بر روی کره زمین جهش عظیم دیگری را در پیش گرفته است. ساخت بزرگترین و پیچیده ترین رادیو تلسکوپ رادیویی جهان که برای رازگشایی از شگرفترین اسرار دنیای ما طراحی شده است.»
تلسکوپ جدید که انتظار میرود تصاویری با کیفیتتر از تلسکوپ فضایی هابل ارائه دهد، در هر ثانیه حدود ۱۳ ترابایت داده جمعآوری میکند.
کیارا فراری، نماینده فرانسه در اسکائو در یک کنفرانس خبری در حاشیه نشست سالانه EAS گفت: « این رادیو تلسکوپ در بسیاری از زمینهها از جمله اخترفیزیک، کیهانشناسی و فیزیک بنیادی قادر خواهد بود معادلات را به هم بزند. داشتن آن موقعیت منحصر به فردی خواهد بود که میتواند به برخی از سوالات مهم در مورد نحوه تکامل کهکشانها پاسخ دهد و فرصتی منحصر به فرد برای ما فراهم سازد تا مطالعه بر مواد تشکیلدهنده اولیه و چگونگی تکامل کائنات را از زمان شکلگیری کیهان تا سالهای کنونی آغاز کنیم.»
طبق جدول زمانی منتشر شده، رصدخانه اندازهگیریهای اولیه علمی خود را در سال ۲۰۲۴ و پس از تکمیل دو تلسکوپ آغاز خواهد کرد.
سکائو میگوید امیدوار است در آینده بتواند این تلسکوپ را گسترش دهد و شبکهای تلسکوپی شامل صدها دیش و صدها هزار آنتن تاسیس کند.